επιμέλεια: ΚΩΣΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ
(2010 ΕΓΧ 105?) Περιπέτεια δράσης, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Μάρτιν Μπουθ: «A Very Private Gentleman Σκην.: Άντον Κόρμπιν Μουσ.: Χέρμπερτ Γκροουνμέγιερ Ηθ.: Τζορτζ Κλούνεϊ, Μπρους Όλτμαν, Θέκλα Ρόιτεν, Ιρίνα Μπιόρκλουντ, Βιολάντε Πλάσιντο
Τι Αμερικάνος? τι Ιταλός? τι Σουηδός? ο δολοφόνος παραμένει πάντα δολοφόνος? αλλά τελικά παραμένει;
Ο Τζακ, επαγγελματίας δολοφόνος με αξιοζήλευτη τεχνική και ψυχραιμία, εγκαταλείπει την κρυψώνα του -κάπου στην Ισλανδία- καθώς ο κίνδυνος από τους ?Σουηδούς? είναι θανάσιμος, εξαιτίας της εκδίκησης που ζητούν οι τελευταίοι, όταν στην προηγούμενη αποστολή του Τζακ κάτι έχει πάει στραβά. Κυνηγημένος, εγκαθίσταται σε μια μικρή κωμόπολη της Ιταλικής επαρχίας, όπου όλα δείχνουν ήρεμα κι όλα να κυλούν φυσιολογικά, ωστόσο ο ίδιος γνωρίζει πως κάθε γωνιά κρύβει για αυτόν μια παγίδα και ο κάθε άγνωστος στο δρόμο έναν πιθανό εχθρό?Εκεί, ο Τζακ αναπτύσσει μια απροσδόκητη φιλία με τον παπά του χωριού, ενώ πριν του ανατεθεί μια νέα αποστολή, ο Τζακ, έρχεται αντιμέτωπος με πολλές επικίνδυνες καταστάσεις, ερωτικά αντικείμενα, αλλά και μυστηριώδεις συνομωσίες, σε μια διαδρομή που η ίντριγκα και το σασπένς, το ρομάντζο και τα ηθικά διλήμματα, ευθυγραμμίζονται σε κοινή τροχιά?Ο Τζ. Κλούνεϊ είναι ένας ηθοποιός, που δεν αντιμετώπισε ποτέ στο παρελθόν προβλήματα υποκριτικής σε οποιονδήποτε ρόλο κι αν μέχρι σήμερα του έχει ανατεθεί, είτε μπροστά, είτε πίσω από την κάμερα. Αυτή τη φορά υποδύεται έναν αριστοτέχνη δολοφόνο, μοναχικό, χαρακτήρα με ψυχρά και απόμακρα συναισθήματα, που όμως λυγίζει κάτω από το βάρος της ερωτικής διάθεσης με μια πόρνη, και την ιδιόρρυθμη σχέση που αναπτύσσει κατά την παραμονή του στην Ιταλία, με τον παπά της περιοχής. Ουσιαστικά λοιπόν, πρόκειται για ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης με συναισθηματικά κρεσέντο, που άλλοτε αφήνουν εκτεθειμένο τον ήρωα κι άλλοτε τον προστατεύουν από την ταραχώδη σχέση του με την παρανομία.Η ταινία κινείται σε αργούς ρυθμούς και όσοι περιμένετε τη δράση του αμερικάνικου πρότυπου περιπέτειας μιας γκαγκστερικής ταινίας, μάλλον θα απογοητευτείτε. Η σκηνοθεσία είναι εγκεφαλική και ξεδιπλώνεται καρέ στο καρέ, πλάνο στο πλάνο, με τον ήρωα στημένο σε κάδρο αισθητικής χρωματισμένου γαλλικού νουάρ, έτοιμο να ?αιχμαλωτίσει? τις εντυπώσεις του φακού και κατά συνέπεια στην προέκτασή του τις δικές σας. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται στην ταινία, πηγάζουν από ένα συμπαγές λογοτεχνικό σενάριο με αφηγηματική οικονομία και οι διάλογοι, που χαρακτηρίζονται από μια υπερβολικά τυπική λιτότητα, λειτουργούν ως ο ενδιάμεσος κρίκος στη γνωριμία του θεατή με τον κόσμο του Τζακ. Ένας κόσμος στον οποίο συχνά η λογική μπερδεύεται με το συναισθηματισμό ενός εσωστρεφούς χαρακτήρα, βιωμένου στη μοναξιά, με τη διάθεση της έλξης όμως πίσω στα τετριμμένα πράγματα της φυσιολογικής ζωής των θνητών. Και είναι σαφές ότι η φυσιολογική ρώτα των ανθρώπων εκτίθεται μπροστά από το φακό και όχι πίσω από τα επικίνδυνα βλέμματα του υπόκοσμου. «Αυτή θα είναι η τελευταία φορά?» βλέπουμε το Τζακ, στον καθρέφτη του αυτοκινήτου του, να δηλώνει αποφασιστικά, αφού όμως προηγουμένως και ο ίδιος έχει πεισθεί για την ολική επαναφορά στο σύμπαν των κοινών ανθρώπων με τις συναισθηματικές ανασφάλειες και την κοινότυπη καθημερινότητα.Μέχρι το τελευταίο περίπου δεκάλεπτο, η ταινία κυλά σε αυτούς τους ρυθμούς, αργά μα αποφασιστικά προς ένα φινάλε που δεν έχει πισωγύρισμα. Η κάθαρση δείχνει να ενδιαφέρει απόλυτα το σκηνοθέτη, που δε διστάζει μπροστά σε αυτή του την επιθυμία, να μεταλλάξει τον τρόπο της αφήγησης, αντικαθιστώντας την συνειρμική ανάμνηση του ήρωα σε τελετουργία αυτό-κάθαρσης, υποχρεώνοντας ταυτόχρονα το θεατή σε συμμετοχικό παιχνίδι, ανάπαυσης ή ανάπαυλας από τη δράση, προδίδοντας ουσιαστικά το φινάλε αρκετά πριν τη φυσική του εξέλιξη.Σε γενικές γραμμές πρόκειται για μια ταινία, που δεν αναδεικνύει την περιπέτεια, ως πεδίο ορισμού του εσωτερικού χαρακτήρα του ρόλου ?Τζακ?, αλλά για μια ταινία που μαγνητίζει με τη λιτότητα της αφήγησης και καθηλώνει με τη διαπεραστική εσωτερική δράση μιας καθαρόαιμης ευρωπαϊκής ταινίας. Μιας ταινίας που ακουμπάει στη σημασία της λεπτομέρειας της ηθικής και όχι στην ηθική της υπερβολής των μπλοκμπάστερς?Ασφαλώς και θα τη δείτε?
