Yδροηλεκτρικό σύστημα παραγωγής ενέργειας

Κύριε διευθυντά,
με αφορμή τη συζήτηση που προκλήθηκε από την κατάθεση των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου «Αιολικό – αντλητικό – υδροηλεκτρικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εγκατεστημένης ισχύος 5,1 MW αιολικά και 5 MW υδροηλεκτρικό – αντλητικό στη θέση ´Στρογγυλή Κορυφή Ν. Χανίων´» της «Αιολικής Μουσούρων Α.Ε.» θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:  
Το έργο αυτό αποτελεί ένα από τα έργα που έχουν γίνει γνωστά στο κοινό ως «υβριδικά».  
Η γενική φιλοσοφία και ιδιαιτερότητα αυτών των έργων είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να αποθηκεύουν την ενέργεια και να την αποδίδουν όταν χρειάζεται.
Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει έξι ανεμογεννήτριες  και ένα σύστημα δεξαμενών (δύο δεξαμενές με υψομετρική διαφορά 550 μέτρα).  Το μέγεθος των δεξαμενών είναι  80.000 κ.μ. μέτρα η κάτω και 60.000 κ.μ. η πάνω. Το σύστημα είναι σχεδιασμένο να  μεταφέρει νερό από την κάτω δεξαμενή στην πάνω χρησιμοποιώντας την ενέργεια που παράγουν οι Α/Γ και να το αποδίδει στο δίκτυο παράγοντας ηλεκτρικό ρεύμα υδροηλεκτρικά (μεταφορά νερού από την πάνω δεξαμενή στην κάτω).  Αφού γεμίσει με νερό η κάτω δεξαμενή δεν χρειάζεται άλλο νερό. Το σύστημα δεν καταναλώνει νερό, απλώς μεταφέρει νερό από την κάτω δεξαμενή στην πάνω (αποθήκευση ενέργειας) και από την πάνω στην κάτω(παραγωγή ενέργειας υδροηλεκτρικά). Οι μόνες απώλειες νερού είναι αυτές από την εξάτμιση. Υπάρχει η εκτίμηση ότι πιθανόν οι συνηθισμένες βροχοπτώσεις τις περιοχής είναι αρκετές για να αναπληρώνουν τις απώλειες. Η αρχική ποσότητα νερού θα συλλεχθεί (μία φορά) από γεώτρηση που έχει προβλεφθεί να λειτουργήσει την εποχή που υπάρχουν πολλά νερά (χειμώνα με πολλές βροχοπτώσεις) έτσι ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα έλλειψης νερού για άλλες χρήσεις.
Το συγκεκριμένο έργο ουσιαστικά λύνει ένα μεγάλο πρόβλημα όλων των μορφών ΑΠΕ. Η ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ έχει ?κατηγορηθεί? ότι δεν είναι σταθερή. Δηλαδή δεν παράγεται η ενέργεια που θέλουμε τη στιγμή που τη θέλουμε. Με το συγκεκριμένο έργο αποθηκεύουμε την ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο και όταν τη χρειαζόμαστε την παίρνουμε πίσω.
Αυτό το έργο ουσιαστικά αποτελεί ένα τεχνολογικό βήμα που μετατρέπει τις ΑΠΕ σε ολοκληρωμένο σύστημα παραγωγής εγγυημένης ενέργειας γεγονός που σημαίνει ότι υποκαθιστά τις θερμικές πετρελαϊκές μονάδες. Με τα υπόλοιπα γνωστά συστήματα ΑΠΕ είναι απαραίτητο να υπάρχει και συμβατική μορφή παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος για τον απλό λόγο ότι δεν παράγουν συνεχώς σταθερή ποσότητα ρεύματος. Αν σταματήσει να φυσάει σταματάνε οι ανεμογεννήτριες, αν συννεφιάσει τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν ή παράγουν λιγότερο. Επειδή ακριβώς δεν είναι σταθερή η παραγωγή τους χρειάζεται συγκεκριμένο ποσοστό εγγυημένης  παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος για να είναι σταθερό το δίκτυο και αυτός  είναι ο λόγος που δεν προχωράνε τα φωτοβολταϊκά στην Κρήτη. Η ΔΕΗ που διαχειρίζεται το σύστημα διανομής ηλεκτρισμού στην Κρήτη δεν μπορεί να βάλει και άλλες ΑΠΕ στο σύστημα της εκτός αν γίνει διασύνδεση με την υπόλοιπη Ελλάδα (υποβρύχιο καλώδιο) ή αν κατασκευαστεί και άλλη θερμική πετρελαϊκή μονάδα παραγωγής.  Με το υβριδικό όμως δεν υπάρχει ανάγκη να γίνει τίποτε από αυτά και επειδή όπως λειτουργεί δίνει ενέργεια ακριβώς τη στιγμή που υπάρχει ζήτηση, ουσιαστικά αυξάνει τη δυνατότητα να μπουν και άλλες ΑΠΕ στο σύστημα της Κρήτης.
Είναι απαραίτητο όμως να εξετάσουμε και  τις κατηγορίες που στρέφονται κατά των ΑΠΕ και κυρίως κατά των Αιολικών Πάρκων. Έχουν κατά καιρούς ακουστεί θέματα που αφορούν τα πουλιά, την κτηνοτροφία, το νερό, τη βλάστηση και το φυσικό περιβάλλον εν γένει.  
Οι ΑΠΕ έχουν γίνει απαραίτητες ακριβώς επειδή οι συμβατικοί τρόποι παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος καταστρέφουν το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον σε όλο τον πλανήτη. Όσο αργούν να μπουν ΑΠΕ τόσο υπάρχει συνεχής καταστροφή και υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος. Επίσης τα ορυκτά καύσιμα συνεχώς μειώνονται με αποτέλεσμα και να ακριβαίνουν και να εξορύσσονται με ποιο επικίνδυνους τρόπους (ατύχημα στο κόλπο του Μεξικού). Κάθε καθυστέρηση εγκατάστασης ΑΠΕ ουσιαστικά έχει σοβαρότατες επιπτώσεις συνολικά στο περιβάλλον. Όταν λοιπόν ελέγχουμε τις επιπτώσεις ενός τοπικού έργου πρέπει να τις αντιπαραβάλουμε με αυτές που προκύπτουν αν δεν γίνει το έργο.   
Για τις επιπτώσεις του έργου στην ορνιθοπανίδα υπάρχει ορνιθολογική μελέτη που αναδεικνύει ότι δεν δημιουργείται πρόβλημα, η κτηνοτροφία δεν θίγεται,  το νερό που χρησιμοποιεί το έργο είναι ελάχιστο και δεν το καταναλώνει και η έκταση που καταλαμβάνει το έργο δεν υποβαθμίζει τη βλάστηση (επιλέχτηκαν θέσεις που έχουν κυρίως θυμάρια και αστιβίδες). Οι απαραίτητοι δρόμοι για την κατασκευή και προσέγγιση του έργου υπάρχουν στο μεγαλύτερο τμήμα τους. Σημειώνεται εδώ ότι κανένα τμήμα του έργου δεν περιλαμβάνεται σε περιοχή NATURA  ή άλλη περιοχή που να έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Με βάση τα παραπάνω το συγκεκριμένο έργο είναι ένα έργο που στο μέλλον θα είμαστε περήφανοι που έγινε στην περιοχή μας και που προσωπικά αναμένω να αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών και ανάδειξης του τόπου μας ως πρωτοπόρου στην πράσινη ανάπτυξη.
Αρνέλλος Γιάννης,
δασολόγος – ορνιθολόγος
(μελετητής της
Ορνιθολογικής
Μελέτης του έργου)