Αναπροσαρμόζεται προς τα κάτω η επαγγελματική στέγη στα Χανιά καθώς η οικονομική κρίση έχει επιδράσει άμεσα στη λειτουργία πολλών καταστημάτων. Από την περασμένη άνοιξη εκατοντάδες συμφωνητικά και συμβόλαια, ανάμεσα σε επαγγελματίες και ιδιοκτήτες, άλλαξαν και υπήρξαν πολλές μειώσεις των ενοικίων. Οπως διαπιστώνεται από το ρεπορτάζ των ´Χ.Ν.´ δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες, που τους τελευταίους μήνες, έχουν κατεβάσει τις τιμές, κάτι που συστήνει και η Ομοσπονδία τους. Παράλληλα, όμως, με τις μειώσεις πάρα πολλά είναι και τα ακραία περιστατικά υψηλών ενοικίων που καταγράφονται και αφορούν υπερβολικές χρεώσεις για χώρους λίγων τετραγωνικών, οι οποίοι βρίσκονται σε κεντρικά σημεία και ´πιάτσες´ της πόλης.
ΕΝΕΤΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ
Πτώση τζίρου
Με τα πιο ακριβά ενοίκια στην πόλη επιβαρύνονται τα καταστήματα που δραστηριοποιούνται στο ενετικό λιμάνι των Χανίων. Είναι χαρακτηριστικό πως ´τρύπες´, καταστήματα, δηλαδή, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν μόνο σε εξωτερικούς χώρους καθώς το εσωτερικό τους μόλις και μετά βίας μπορεί να φιλοξενήσει τις ανάγκες ενός μπαρ ή μιας κουζίνας, ενοικιάζονται στην τιμή των 1.500 ευρώ μηνιαίως! Και αυτό μολονότι τα καταστήματα αυτά λειτουργούν για 6 – 7 μήνες τον χρόνο.
´Εμείς έχουμε έξοδα 82.000 ευρώ ετησίως για τα ενοίκια των ακινήτων και τον κοινόχρηστο χώρο που νοικιάζουμε από το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο. Εχουμε μια πτώση τζίρου πολύ μεγάλη τους τελευταίους μήνες και το βάρος των ενοικίων έχει γίνει δυσβάσταχτο´, αναφέρει ο κ. Γιάννης Λιονάκης, εκ των ιδιοκτητών του καφέ ´Αρωμα´, ενός εκ των καταστημάτων, το οποίο βρίσκεται στο καλύτερο σημείο του λιμανιού και λειτουργεί πάνω από 15 χρόνια. Ο ίδιος εκτιμά ότι τα ενοίκια θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν κατά 20% προς τα κάτω, ενώ ανάλογη να είναι η μείωση στις χρεώσεις του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου για τα τραπεζοκαθίσματα.
Στην επισήμανσή μας ότι το κατάστημά του είναι από αυτά που λειτουργούν 12 μήνες τον χρόνο και έχουν εσωτερικούς χώρους, ο κ. Λιονάκης επισημαίνει πως ´τα βράδια το μαγαζί έχει ελάχιστο κόσμο γιατί το λιμάνι νεκρώνει. Μην βλέπετε τις Κυριακές και τις αργίες που ο κόσμος κατεβαίνει στο λιμάνι. Τις υπόλοιπες ημέρες η κατάσταση είναι δύσκολη. Η μείωση του τζίρου σε σχέση με πέρυσι είναι 20%, ενώ σε σύγκριση με τρία χρόνια πριν είναι 50%´.
Αλλος επαγγελματίας, που διατηρεί καφέ – μπαρ στην περιοχή, τονίζει πως με το κόστος των ενοικίων να είναι πλέον δυσβάσταχτο δεν είναι τυχαίο ότι λιγοστά είναι τα καταστήματα αυτού του είδους καθώς μόνο φέτος τρεις ανάλογες επιχειρήσεις έκλεισαν οριστικά. Ιδιοκτήτης εστιατορίου, επίσης, υπογραμμίζει πως τα περισσότερα καταστήματα που λειτουργούν, κυρίως, τους θερινούς μήνες και κλείνουν τον χειμώνα βρίσκονται στα όρια της βιωσιμότητας.
ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ
´Πάνε καλά όσοι έχουν… παλιό ενοίκιο´
´Στην παλιά πόλη και στους κεντρικούς τουριστικούς δρόμους, Χάληδων, Κονδυλάκη αυτοί που πάνε καλά είναι όσοι είναι ιδιοκτήτες ή όσοι είναι χρόνια και έχουν παλιό ενοίκιο´, μας λέει καταστηματάρχης, που διατηρεί επιχείρηση με κοσμήματα.
Ένα κατάστημα περίπου 50 τ.μ. επιβαρύνεται με ενοίκιο γύρω στα 1.000 – 1.200 ευρώ στην Κονδυλάκη, ενώ για κάποια που διατηρούν και ημιώροφο ή υπόγειο το κόστος διπλασιάζεται. ´Προσωπικά έχω παλιό ενοίκιο γιατί είμαι χρόνια στην περιοχή επομένως είμαι από τους τυχερούς. Οσοι, όμως, άνοιξαν τελευταία καταστήματα επιβαρύνθηκαν με πολύ μεγάλα ενοίκια, που είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταποκριθούν´, αναφέρει ιδιοκτήτης καταστήματος με τουριστικά είδη.
Στη Χάληδων ένα κατάστημα με 50 – 60 τ.μ. έχει ενοίκιο από 1.500 μέχρι και 2.000 ευρώ. Ενώ στα Στιβανάδικα ένα μικρό κατάστημα 15 τ.μ. έχει ενοίκιο 1.500 ευρώ μηνιαίως! Αλλος επαγγελματίας με εσωτερικούς χώρους, έκτασης 30 τ.μ., που βρίσκεται σε γωνία με πρόσωπο στην πλατεία επιβαρύνεται με ενοίκιο 3.000 ευρώ!
Στην Ποτιέ, έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους της πόλης, το τετραγωνικό πάει περίπου 36 ευρώ. Σε αρκετά καταστήματα της περιοχής οι ιδιοκτήτες έχουν προχωρήσει σε μείωση των ενοικίων.
Ενας άλλος δρόμος με μεγάλη ανάπτυξη τελευταία είναι ο πεζόδρομος της Χατζημιχάλη Νταλιάνη. ´Για ένα κατάστημα περίπου 40 τ.μ. δίνω 600 ευρώ. Αλλοι δίνουν περισσότερα, ωστόσο, είναι και κάποιοι που είναι χρόνια και έχουν παλιό ενοίκιο´, μας αναφέρει επαγγελματίας της περιοχής, ενώ ένας άλλος που έχει δημιουργήσει κατάστημα εστίασης τονίζει πως ´η περιοχή πήρε ξαφνικά ανάπτυξη και τα ενοίκια ανέβηκαν. Από εκεί και πέρα, όμως, μπορεί τα μαγαζιά να φαίνονται γεμάτα αλλά εισπρακτικά δεν πάνε καλά. Η μείωση των ενοικίων είναι επιβεβλημένη´.
ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ
´Αν κλείσουμε θα ζημιωθούν και οι ιδιοκτήτες´
´Το κατάστημα που διατηρώ είναι 40 τ.μ. και έδινα ενοίκιο 780 ευρώ. Σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη μου το κατέβασε στα 650 ευρώ και για το 2011 θα ζητήσω περαιτέρω μείωση γιατί η πτώση του τζίρου είναι τεράστια´, δηλώνει η κα Ιωάννα Μπινιά, ιδιοκτήτρια καταστήματος στην οδό Αρχοντάκη. Η επαγγελματίας διαπιστώνει ότι ´στην αγορά υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Άλλοι ιδιοκτήτες δεν κάνουν αύξηση στα ενοίκια, δεν κάνουν όμως και μείωση όλοι, γενικά οι τιμές είναι σταθερές. Θα πρέπει να μας βοηθήσουν να επιβιώσουμε γιατί έχουμε επενδύσει στα μαγαζιά μας. Και αυτοί θα κερδίσουν, αν παραμείνουν τα μαγαζιά, διαφορετικά τα ήδη πάρα πολλά κλειστά μαγαζιά θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο´.
Στο εμπορικό κέντρο, το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχουν αναπτυχθεί πάρα πολλά μικρά καφέ, που λειτουργούν κυρίως με εξωτερικά τραπεζάκια και μικρούς εσωτερικούς χώρους. Τα ενοίκια που καλούνται να πληρώσουν ακούγονται εξωπραγματικά. ´Για έναν χώρο 20 τ.μ. πληρώνουμε ενοίκιο 1.500 ευρώ και άλλοι με χώρους μέχρι και 50 τ.μ. δίνουν και 3.000 ευρώ. Ζητάμε στους ιδιοκτήτες να μειώσουν τις τιμές αλλά μας λένε εμείς αυτά θέλουμε, αν μπορείτε να τα δίνετε καλώς αν όχι φύγετε θα βάλουμε άλλους´, μας εξηγεί επαγγελματίας που πρόσφατα άνοιξε καφέ σε κεντρικό δρόμο της πόλης.
Στην οδό Τζανακάκη, έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους της πόλης, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, πολλοί χώροι καταστημάτων μένουν ξενοίκιαστοι. Οπως μας εξηγεί ένας ιδιοκτήτης μαγαζιού με είδη ρουχισμού που λειτουργεί εδώ και 4 χρόνια ´για 120 τ.μ. στην οδό Τζανακάκη πληρώνω ενοίκιο 3.000 ευρώ μηνιαίως. Ακούγεται υψηλό για τα τωρινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι πιο ορθολογικό, ώστε και ο ιδιοκτήτης να πάρει το ενοίκιο και το κατάστημα να επιβιώσει. Με βάση τον τζίρο μας δεν μπορούμε να επιβιώσουμε. Ενοίκια, φορολογία, αύξηση Φ.Π.Α., που δεν τα περάσαμε στον καταναλωτή, όλα τα επωμίστηκε το κατάστημα και τα κέρδη είναι πολύ λιγότερα σε σύγκριση με άλλες χρονιές για αυτό και κλείνουν επιχειρήσεις. Πολλοί επαγγελματίες εδώ στην οδό Τζανακάκη έχουν ζητήσει από τους ιδιοκτήτες να κατεβάσουν τιμές. Κάποιοι τα βρίσκουν, κάποιοι άλλοι όχι και αναγκάζονται να κλείσουν ή να μεταφέρουν αλλού τα μαγαζιά τους. Τα δεδομένα άλλαξαν για όλους μας και οι τιμές των προϊόντων πρέπει να πέσουν αλλά να πέσουν και τα ενοίκια´.
Ενας επαγγελματίας με πολλά χρόνια στην τοπική αγορά ο κ. Πολυχρονάκης με καταστήματα υποδημάτων σημειώνει πως ίσως θα πρέπει να υπάρξει μια παρέμβαση του κράτους. ´Να μπει κάποιος νόμος π.χ. που να λέει ότι όλα τα ενοίκια θα πρέπει να πέσουν ένα ποσοστό κάτω 10, 20, 30%. Δεν γίνεται διαφορετικά. Ολα τα μαγαζιά που έκλεισαν π.χ. στην Ερμού στην Αθήνα τους έφαγαν τα ενοίκια, το «Γκλου», που αντιμετωπίζει προβλήματα, μια βασική αιτία είναι τα ενοίκια. Υπάρχει σοβαρή μείωση του τζίρου, δεν κινούνται τα πράγματα. Ο κόσμος έρχεται να ψωνίσει τα άκρως απαραίτητα και μόνο αυτά. Θα πρέπει και οι ιδιοκτήτες να βάλουν νερό στο κρασί τους. Ακούς κάτι τιμές απίστευτες για χώρους λίγων τετραγωνικών´, αναφέρει.
ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
´Προχωράμε σε μειώσεις…´
´Το τελευταίο χρονικό διάστημα και ειδικά από τότε που ανακοινώθηκαν τα πρώτα οικονομικά μέτρα πάρα πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων προχώρησαν σε μειώσεις των ενοικίων τους´, μας αναφέρει η κα Αντωνία Φουντουλάκη, πρόεδρος των Ιδιοκτητών Ακινήτων Ν. Χανίων και εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων.
– Ως Ομοσπονδία και ως Σύλλογος Χανίων σε εποχή κρίσης σκέφτεστε να συμβάλλετε σε μια προσπάθεια μείωσης των ενοικίων;
Εχουμε συστήσει στα μέλη μας να μειώσουν τα ενοίκια, ώστε να μπορέσει και ο καταστηματάρχης να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις και στην πληρωμή του ενοικίου. Πρέπει να δώσουμε κίνητρο στο να μπορούν οι επιχειρήσεις να συνεχίσουν τη λειτουργία τους γιατί είναι σε βλάβη της οικονομίας να κλείνουν καταστήματα. Η μείωση του ενοικίου είναι μια παραίνεση προς τα μέλη μας.
– Τα μέλη σας έχουν προχωρήσει όμως σε πραγματικές μειώσεις; Μήπως είναι λίγοι εκείνοι που ανταποκρίθηκαν στις παραινέσεις σας;
Εχουμε προχωρήσει σε πάρα πολλά συμφωνητικά μείωσης των μισθωμάτων.
Στον μεγαλύτερο βαθμό οι περισσότεροι συνάδελφοι δέχονται πρόθυμα να προχωρήσουν σε μειώσεις άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Μάλιστα οι πιο πολλοί χωρίς τη δική μας παραίνεση έκριναν ότι είναι σκόπιμο να βοηθήσουν τους ενοικιαστές. Γιατί διαφορετικά τα καταστήματα κλείνουν και το να μείνουν ξενοίκιαστα μειώνουν και την εμπορική αξία του ακινήτου.
– Για τι μειώσεις μιλάμε;
Εξαρτάται από το ύψος του ενοικίου, αν έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα τότε πέφτει και αρκετά. Εχουμε περιπτώσεις ενοικίου που από 2.500 ευρώ έπεσαν στα 2.000 ευρώ, 500 ευρώ λιγότερα που είναι πολύ μεγάλο ποσό, σοβαρό ποσό.
– Δεν εκτιμάτε ότι η επαγγελματική στέγη στα Χανιά κοστίζει πολύ ακριβά;
Σε πολλές περιοχές, ειδικά στις τουριστικές, εκτιμώ ότι τα ενοίκια είναι υψηλά. Αυτό είναι αλήθεια, όμως, εκεί έχω δει να ζητιέται λιγότερη μείωση από πλευράς ενοικιαστών γιατί σε γενικές γραμμές αντεπεξέρχονται στις υποχρεώσεις τους, αφού η τουριστική σεζόν πήγε καλά και όλα δείχνουν ότι θα πάει καλά και του χρόνου. Εκεί δεν είναι τόσο έντονο το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι στα αστικά ακίνητα που βρίσκονται εντός της πόλης των Χανίων. Εκεί υπάρχει το πρόβλημα, το έχετε δει και εσείς. Πρέπει να γίνει προσπάθεια, ώστε να ζητηθούν πιο λογικά ενοίκια, ώστε να μην νεκρώσει το κέντρο της πόλης.
– Οι ιδιοκτήτες ζητούν κάποια χρήματα εκτός από το ενοίκιο, τον λεγόμενο και ´αέρα´;
Ο ´αέρας´ τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση δεν υπάρχει. Δεν έχει ποτέ πέσει στην αντίληψή μου να ζητήσει κάποιος ιδιοκτήτης ακινήτου ´αέρα´. Τουλάχιστον εγώ δεν έχω αντιληφθεί. Συνήθως, όμως, ο ´αέρας´ δίνεται όχι στους ιδιοκτήτες αλλά από τον ένα ενοικιαστή στον άλλο για την αγορά της επιχείρησής του. Αυτό είναι άλλο θέμα.
– Mαύρα ενοίκια υπάρχουν, δηλαδή να υπογράφουν άλλο συμβόλαιο και να δίνονται άλλα χρήματα;
Προσωπικά δεν μου έχει συμβεί ποτέ. Μετά λόγου γνώσεως δεν έχει πέσει στην αντίληψή μου. Αυτό είναι κάτι που λειτουργεί σε βάρος του ιδιοκτήτη όχι μόνο λόγω των φορολογικών συνεπειών αλλά επειδή δεν κατοχυρώνεται και το ενοίκιο που θα πρέπει να εισπράξει.
