Το αναπτυξιακό? έλλειμμα(;) των Χανίων και ο ?Καλλικράτης?

Κύριε διευθυντά,
αναπτυξιακό έλλειμμα για τα Χανιά έναντι βέβαια του Ηρακλείου.
Άποψη που αναβίωσε -ως ένα βαθμό- για μια ακόμη φορά (αποπροσανατολιστικά) στον τόπο μας κατά την περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών.  
Πιο σωστό θα ?ταν να λέγαμε την αλήθεια.
Ιδεολογικό έλλειμμα. Έλλειμμα πολιτικής, σχεδιασμού, προγραμματισμού και συντονισμού.
Όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν (δεκαετίες ολόκληρες).   Αυτό βίωσαν και τα Χανιά.
Όταν αυτά τα καθοριστικά στοιχεία απουσιάζουν από την πολιτική, τότε επικρατούν οι συντεχνίες, οι τοπικισμοί το «δίκιο» του κομματικά ή κυβερνητικά ισχυρού και εν τέλει επικρατεί η αρίθμηση των έργων.
Τόσα εδώ? Τόσα εκεί.
Η ανάπτυξη όμως δεν είναι μετρήσιμη μόνο με έργα.
Δυστυχώς το πλούσιο πολιτισμικό, ιστορικό ? πολιτικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό, οικιστικό και αναπτυξιακό υπόβαθρο που αποτυπώθηκε από την πολυκύμαντη πορεία των Χανίων στο πέρασμα του χρόνου -δεν συμπυκνώνεται- σήμερα στην πολιτική, στην παραγωγή των ιδεών.
Δεν συμπυκνώνεται στη  μορφή, το περιεχόμενο πόλεων και χωριών του Νομού μας, όπως και οι τρόποι παραγωγής σταδιακά απομακρύνονται από την πολιτισμική ? ιστορική ? οικιστική ? κοινωνική ? παραγωγική κληρονομιά, από τις πραγματικές ανάγκες διαβίωσης.
Εγκαταλείφθηκαν παραδοσιακοί (χωρίς να επιδιώκω σε καμία περίπτωση να κάνω σημαία την παράδοση) αλλά αποτελεσματικοί τρόποι οργάνωσης ? αυτοδιαχείρισης ? παραγωγής που ήταν αυτάρκεις για τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου, ενώ παράλληλα διασφάλιζαν την αειφορία του περιβάλλοντος.
Προσωπικά, μ? αφήνουν αδιάφορο τα έργα στο Ηράκλειο, αφού αυτά φέρνουν σαν μέτρο σύγκρισης  βουλευτές,  αυτοδιοικητικοί αλλά και δημοσιογράφοι, για ν? αναδείξουν  το υποτιθέμενο κατ? αυτούς αναπτυξιακό έλλειμμα των Χανίων.
Πολύ περισσότερο δεν αποτελεί το Ηράκλειο, την πόλη παράδειγμα, ιδιαίτερα για την Κρήτη πρότυπο, ήπιας ανάπτυξης και ποιότητας ζωής.
Σήμερα κινδυνεύουμε να βιώσουμε την άλλη όψη του νομίσματος.
Την υιοθέτηση και πραγμάτωση έργων μόνο και μόνο για να ισοσκελίσουμε το ισοζύγιο (των έργων) με τις εξ ανατολών μας περιοχές.
Έργα που πιθανότατα δεν θα? χουν να κάνουν με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου ? περιβάλλον ? κατοίκων.
Έργα που πιθανότατα θα αλλοιώσουν τον γεωφυσικό πλούτο αλλά και τον ρόλο της ανθρώπινης δραστηριότητας και παραγωγής στον φυσικό ή αστικό χώρο.
Έργα – μεταφερόμενα ? αποτέλεσμα μιας μαζικής νοοτροπίας πανομοιότυπα (καταναλωτικά μοντέλα ανάπτυξης που τα συναντάμε παντού) ? που εμποδίζουν κάθε πραγματική δημιουργία, σβήνουν τη μνήμη ενός λαού – χωρίς να λαμβάνουν υπ? όψιν τις τοπικές επαρχιακές ιδιομορφίες, τη χαμένη κοινωνικότητα και τις πραγματικές ανάγκες του τόπου μας, διαμορφώνοντας ή και συνεχίζοντας ένα μοντέλο ανάπτυξης, που ήδη έχει αποτύχει.
Ξένο από την άποψη των οικονομικών ωφελειών προς τους πολλούς, ξένο προς τη γεωφυσική μας ιδιαιτερότητα, ξένο και ως προς την αισθητική ποιότητα ? εικόνα, έναντι του περιβαλλοντικού τοπίου των Χανίων (Κρήτης).  Ξένο τελικά, ως προς την ιστορική και κοινωνική μνήμη ενός τόπου.
Κατά την εκτίμησή μου θεωρώ θετικό το γεγονός της (υποτιθέμενης) υστέρησης έργων του τόπου μας, από την άποψη ότι ο Νομός Χανίων (όπως και αρκετές περιοχές της Κρήτης) με κάποιες εξαιρέσεις (τμήματα του Βορείου Άξονα) παραμένει κατά κάποιον τρόπο αναλλοίωτος ? φυσικός, περιμένοντας τον σωστό σχεδιασμό, τη σωστή πολιτική, την ήπια Ανάπτυξη.
Η ευκαιρία του ´Καλλικράτη´ δεν πρέπει να μονοπωληθεί και να εξαντληθεί σε μια εναγώνια προσπάθεια εκτέλεσης έργων είτε για την επίλυση άμεσων προβλημάτων με πρόχειρες λύσεις αλλά μη αναστρέψιμες μετά, είτε για να δείξουν οι νέοι εκλεγμένοι έργο.
´Καλλικράτης´, απλά, σημαίνει αυτό που δεν τονίσθηκε.
Η θεσμική, οργανωμένη επέκταση και επανεξέταση της ανθρώπινης δραστηριότητας μέσα από τον σχεδιασμό και την αυτοδιαχείριση σε ένα νέο διοικητικά και χωροταξικά διευρυμένο περιβάλλον.
Ή ακόμη πιο απλά, η επέκταση, η αποκέντρωση και σε νέους τομείς, της ανθρώπινης δραστηριότητας από τα αστικά κέντρα προς ?σε ένα? πιο διευρυμένο φυσικό ? γεωφυσικό περιβάλλον.
Και το ανάποδο. Η ανταποδοτικότητα.
Δηλαδή, η διασφάλιση, η ομαλή απορρόφηση και εισροή του αποτελέσματος της ανθρώπινης δραστηριότητας στην ύπαιθρο (που πρέπει να στηριχθεί ποικιλοτρόπως) προς τα αστικά κέντρα.
Ένα απλό ποιοτικό και ορθολογικό, ισότιμο   πάρε ? δώσε σ? ένα αρμονικά ? ήπιο ισοζύγιο υπαίθρου, φυσικού περιβάλλοντος ? αστικών κέντρων και  ανθρώπινης δραστηριότητας.
Αυτό είναι ο ´Καλλικράτης´.
Δεν είναι… ο εργολάβος εκτέλεσης έργων.
Εφ? όσον η νέα αιρετή Περιφερειακή και Τοπική διευρυμένη Αυτοδιοίκηση του ´Καλλικράτη´ δεν θα αποτελέσει τον περιφερειακό και τοπικό εξωραϊσμό  της πολιτικής των μνημονίων και της φτώχειας, τότε…
Τα 3 ½ χρόνια είναι αρκετά, για να γίνει ο σχεδιασμός, για να δούμε τι ανάπτυξη θέλουμε τι είδους νοοτροπία, που θα ταιριάζει στη γεωγραφική, γεωφυσική, κοινωνική, ιστορική, πολιτισμική ιδιαιτερότητα της Κρήτης και των περιφερειακών ενοτήτων  σ? αυτήν.
Από μια άποψη η οικονομική συγκυρία της Ελλάδας με τα τραγικά αποτελέσματα (στο βιοτικό και κοινωνικό επίπεδο) στον λαό της, αποτέλεσμα του πολιτικού και κομματικού εποικοδομήματος στη χώρα μας και του μοντέλου ανάπτυξης που απέτυχε, κατά κάποιο τρόπο βοηθά (τι ειρωνεία), να σκεφθούμε να παράγουμε πολιτική αντίδρασης αλλά και διαχείρισης -στον αντίποδα των μνημονίων- με βάση τις πραγματικές μας ανάγκες. Τόπου ? κατοίκων.
Ο σχεδιασμός σ? αυτήν την κρίσιμη περίοδο (εθνική – διεθνή) μέσα από την παραγωγή πολιτικής και την αξιοποίηση της επιστήμης μέσα από τη θεμιτή πολιτική αντιπαράθεση απόψεων της κοινωνίας (για τον σχεδιασμό) είναι το καλύτερο έργο από? τα έργα.
…Ουτοπία είναι ότι δεν εξυπηρετεί τη «βολή» μας…
Νίκος Λατινάκης