´Αυτά είναι τα κορίτσια μου´, λέει χαριτολογώντας ο Παντελής Περάκης ανοίγοντας μας μια κυψέλη με χιλιάδες μέλισσες. Ο Παντελής είναι ένας από τους εκατοντάδες μελισσοκόμους που δραστηριοποιούνται στα Χανιά. Τον συνοδεύουμε σε μια επίσκεψη σε έναν από τους μελισσόκηπους που διατηρεί στο Ακρωτήρι.
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των μελισσοκόμων η ενασχόληση τους με τα μελίσσια, είναι μια μικρή ιεροτελεστία, συνομιλούν με τα έντομα, ´παίζουν´ μαζί τους, χαίρονται για την παραγωγή τους, λυπούνται όταν χάνεται κάποιο μελίσσι.
Φορώντας τον απαραίτητο εξοπλισμό ακολουθούμε τον Παντελή στην επίσκεψή του στον μελισσόκηπο. Παίρνει στα χέρια του το καπνιστήρι. Ο καπνός που βγαίνει από αυτό ηρεμεί τις μέλισσες, οι οποίες κλεισμένες μέσα στην κυψέλη από την αρχή του χειμώνα γίνονται νευρικές όταν κάποιος μπαίνει στον κόσμο τους. Με επιδεξιότητα ο μελισσοκόμος ανασηκώνει τα τελάρα, βλέπει τους πληθυσμούς, ψάχνει τη βασίλισσα.
´Η κοινωνία των μελισσών είναι μια τέλεια κοινωνία, όπου για όλους οι ρόλοι είναι καθορισμένοι´, αναφέρει. Την εποχή αυτή, το μελίσσι είναι μαζεμένο για να ζεσταθεί μέσα στην κυψέλη και για τον μελισσοκόμο οι βασικές εργασίες είναι το τάισμά του και η συντήρηση του εξοπλισμού του.
Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ
Σε μια από τις κυψέλες ο Παντελής εντοπίζει τη βασίλισσα, η οποία ξεχωρίζει από το μέγεθός της. ´Αν η βασίλισσα πεθάνει τότε οι άλλες διαλέγουν τον καλύτερο γόνο, τον ταΐζουν με βασιλικό πολτό σε μεγάλες ποσότητες και αυτό γίνεται τέλειο έντομο, ζει μέχρι 5 χρόνια και γεννάει 3 φορές την ημέρα το βάρος της σε αυγά. Αν υπάρχουν 2 βασίλισσες, τότε η μια θα πάρει το μελίσσι και θα φύγει και ο μελισσοκόμος θα πρέπει να την εντοπίσει πριν, να την πάρει μαζί με τα μισά τελάρα και να την πάει σε άλλη κυψέλη´, αναφέρει.
Αντίθετα με τη βασίλισσα, οι εργάτριες ζουν μέχρι και 3 μήνες τον χειμώνα και 2 μήνες το καλοκαίρι λόγω εξάντλησης.
ΕΧΘΡΟΙ
Ο μελισσοκόμος αυτήν την εποχή βρίσκεται ανά 3 ημέρες κοντά στα μελίσσια του, προκειμένου να δει αν όλα πάνε καλά. Το καλοκαίρι, την εποχή του τρύγου του μελιού, η δουλειά αυξάνεται. ´Μπαίνεις μέσα στον μελισσόκηπο, κοιτάς την κυψέλη για να δεις τι γίνεται, αν υπάρχει πολύς πληθυσμός ή κενά πλαίσια. Παράλληλα, ψάχνεις τον γόνο, να δεις μήπως έχουν βαρόα (μικροοργανισμοί που πλήττουν τις μέλισσες), αν έχει μπει κάποιος εισβολέας μέσα στην κυψέλη. Η μελισσοκομία είναι κάτι πέρα από εργασία, είναι πάνω από όλα μεράκι´, εξηγεί. Οι εχθροί της μέλισσας είναι πολλοί. Πρώτα από όλα ο άνθρωπος. μετά τα ποντίκια που βρίσκουν ζεστασιά στις κυψέλες και αν είναι ανοιχτές μπαίνουν μέσα και κάνουν τη φωλιά τους, επίσης τα πουλιά, άλλα έντομα και δεκάδες άλλοι.
ΚΑΘΑΡΟ
Ενα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μέλισσας είναι ότι αποτελεί πολύ καθαρό έντομο. ´Την ανάγκη του δεν την κάνει ποτέ μέσα στην κυψέλη. Ακόμα και αν έχει κακό καιρό και δεν μπορεί να βγει έξω και πρέπει να μείνει ένα μήνα θα κρατηθεί έως ότου βγει ο ήλιος και μπορέσει και πετάξει έξω στη φύση. Επίσης, ο μελισσοκόμος όταν έρχεται σε επαφή με το μελίσσι, πρέπει να είναι καθαρός, να μην μυρίζει έντονα ούτε να μυρίζουν τα ρούχα του κρέας ή αίμα γιατί τους ενοχλεί. Επίσης μπορεί να ενοχληθούν αν φοράς κολώνια ή κάποιο δυνατό άρωμα´, τονίζει.
´Αν δεν ενωθούμε,
θα μας φάνε…´
´Αν μια μέλισσα σε πάρει στο κυνήγι θα της δώσεις μια και θα τη σκοτώσεις αν σε κυνηγήσει, όμως, όλο το μελίσσι τότε θα σε κάνει να τρέμεις. Αυτή τη λογική πρέπει να υιοθετήσουμε και εμείς οι μελισσοκόμοι. Παρόλο που είμαστε οι πιο ενημερωμένοι επαγγελματίες του αγροτικού χώρου, δυστυχώς λειτουργούμε ο καθένας από μόνος του και την αγορά ελέγχουν 2 – 3 μεγαλέμποροι. Αν δεν ενωθούμε θα μας φάνε´ αναφέρει ο Παντελής, που είναι ενεργό μέλος του Συλλόγου Μελισσοκόμων Χανίων, που αριθμεί 103 μέλη. Ο Σύλλογος έχει μόλις 3 χρόνια ζωής αλλά έχει δραστηριοποιηθεί σημαντικά σε μια προσπάθεια ενημέρωσης των μελισσοκόμων διοργανώνοντας συνέδρια και ημερίδες. ´Αυτή τη στιγμή την υπεραξία την καρπώνονται οι έμποροι σε βάρος των μελισσοκόμων, που κάνουν και την περισσότερη δουλειά, αφού οι περισσότερες ποσότητες μελιού πουλιούνται στους εμπόρους. Αυτοί αγοράζουν θυμαρίσιο μέλι 6 ευρώ το κιλό και 6 ευρώ πουλάνε στην αγορά το μισό κιλό. Αυτό που πουλάμε εμείς στον έμπορο είναι βέβαια κατά 60 – 70% θυμαρίσιο μέλι, ενώ αυτό που αγοράζει ο καταναλωτής είναι στις περισσότερες περιπτώσεις 18% θυμαρίσιο καθώς η νομοθεσία επιτρέπει ένα μέλι να λέγεται θυμαρίσιο αν το 18% αυτού είναι από θυμάρι κάτι που σημαίνει ότι γίνονται προσμίξεις με άλλα μέλια´, τονίζει.
Συνολικά στα Χανιά υπάρχουν 80.000 κυψέλες, οι περισσότερες ανά τ.χ. στην Ελλάδα. Μια κυψέλη μπορεί να παράγει 20 κιλά θυμαρίσιο μέλι εξαιρετικής ποιότητας. ´Στην Κρήτη λόγω της τεράστιας ποικιλίας βοτάνων και λουλουδιών, το μέλι μας είναι ιδιαίτερα εύγευστο και ξεχωριστό. Μπορεί να μην παράγουμε τόσο πολύ μέλι όπως πχ. στη βόρεια Ελλάδα αλλά ως ποιότητα είναι ξεχωριστό´, καταλήγει ο Παντελής που είναι ένας από τους πολλούς συνειδητοποιημένους και καλά καταρτισμένους μελισσοκόμους.
