Παρουσία αρκετού κόσμου επισήμων προσώπων της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης καθώς επίσης εκπροσώπων σωμάτων ασφαλείας, φορέων και συλλόγων, πραγματοποιήθηκαν στις 12 το μεσημέρι της Τετάρτης στο Κέντρο Πληροφόρησης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς στο Ξυλόσκαλο του ιστορικού Ομαλού, τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο: “Της Σαμαριάς το Πέρασμα – Το Φυσικό και ανθρωπογενές κεφάλαιο του Εθνικού Δρυμού”.
Παράλληλα, τιμήθηκαν δύο παλαίμαχοι ορειβάτες, ο Αντώνης Πλυμάκης και ο Τάκης Χουλιόπουλος για να ακολουθήσουν και άλλες τιμητικές διακρίσεις σε εκπροσώπους συλλόγων και μελών των οικογενειών που κατοικούσαν στο χωριό Σαμαριά στο μέσον του μετέπειτα ονομαζόμενου Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς.
Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό της έκθεσης προέρχεται από τα αρχεία του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος, του παλαίμαχου πεζοπόρου στα βουνά της Κρήτης Αντώνη Πλυμάκη, του Κυριάκου Βιρβιδάκη καθώς επίσης και του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΟΦΥΠΕΚΑ
Η εκδήλωση άρχισε με ομιλία της προέδρου του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος (ΟΦΥΠΕΚΑ) Μαρίας Παπαδοπούλου η οποία, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε τα εξής: «Σας καλωσορίζω σε μια από τις πιο όμορφες και ιδιαίτερα σημαντικής, φυσικής, πολιτιστικής και ιστορικής αξίας προστατευόμενη περιοχή της χώρας μας, τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς. Σήμερα έχουμε την χαρά να βρισκόμαστε στο Ξυλόσκαλο, την είσοδο του πιο εμβληματικού φαραγγιού της χώρας η διαχείριση του οποίου με πρόσφατη απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης έχει περάσει πλέον στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής τον (ΟΦΥΠΕΚΑ). Ο Οργανισμός αυτός δημιουργήθηκε το 2020 με σκοπό την ορθολογική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, την διαφήμιση της βιοποικιλότητας της χώρας καθώς και την προστασία των 446 χερσαίων και θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000 με στόχο την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης ο σκοπός του ΟΦΥΠΕΚΑ πέραν την προστασίας είναι και η βιώσιμη ανάπτυξη αυτών των περιοχών προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό τα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχει χρηματοδοτήσει αρκετά έργα και δράσεις. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω το κόκκινο βιβλίο για τα απειλούμενα είδη της Ελλάδος, την καταγραφή της βιοποικιλότητας σε 20 Αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, τον ορνιθολογικό Σταθμό των Αντικυθήρων, το Ελληνικό Δίκτυο των Γεωπάρκων της ΟΥΝΕΣΚΟ. Ταυτόχρονα όμως ο ρόλος του ΟΦΥΠΕΚΑ είναι πολύ σημαντικός και χρήσιμος στην αναπτυξιακή πορεία αυτής της χώρας γιατί κάθε χρόνο γνωμοδοτεί για περισσότερα από πέντε χιλιάδες αναπτυξιακά έργα και δραστηριότητες εντός των προστατευόμενων περιοχών οι οποίες αποτελούν περισσότερο από το 30% της συνολικής έκτασης της χώρας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της τυποποίησης της νομοδοτικής διαδικασίας που έχει κάνει μέχρι τώρα συμβάλλοντας ουσιαστικά στην μείωση των χρόνων της περιβαλλοντικής και γενικότερα της αδειοδότησης».
Συνεχίζοντας η κα Παπαδοπούλου επεσήμανε ότι «Εξήντα χρόνια λειτουργίας του Φαραγγιού, χιλιάδες οι επισκέπτες το οικονομικό αποτύπωμα στην κοινωνία τεράστιο όπως και οι προκλήσεις για την διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου του Δρυμού. Από φέτος το φαράγγι περνά σε μια νέα εποχή με αρκετές καινοτομίες και συνεργασίες που σε πολύ χρονικό διάστημα καταφέραμε και πετύχαμε στον ΟΦΥΠΕΚΑ όπως αυτή στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών για την καθημερινή ενημέρωση των επισκεπτών σχετικά με τα καιρικά φαινόμενα στον Δρυμό και την επικινδυνότητα για τις πυρκαγιές προκειμένου να υπάρξει ασφαλής διέλευση των επισκεπτών κατά την περίοδο της λειτουργίας του. Αυτός ο στόχος και η ασφαλής διέλευση ήταν πάντα και ο στόχος της λειτουργίας της όλα αυτά τα χρόνια και με αρωγό την εμπειρία της Δασικής Υπηρεσίας ήμασταν και φέτος να την διασφαλίσουμε. Η συντήρηση του κεντρικού μονοπατιού και των υποδομών καθόλο το μήκος των 13 χιλιομέτρων, η απομάκρυνση των φερτών και άλλων υλικών από τη διαδρομή, η συντήρηση και επισκευή των περασμάτων, η δημιουργία ενός προστατευτικού πλέγματος για την προστασία των επισκεπτών από τις καταπτώσεις στα πρώτα χιλιόμετρα του φαραγγιού είναι μερικά από τα έργα που έγιναν φέτος. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στη συντήρηση των υποδομών που υποστηρίζουν την λειτουργία του φαραγγιού, ενώ εξαιρετική συνεργασία με την τοπική κοινωνία της Αγυιάς Ρουμέλης συνέβαλε στην άμεση αντιμετώπιση περιστατικών έκτακτης ανάγκης και φυσικά όλη αυτή η προσπάθεια δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε την συνδρομή των έξι ζώων εργασίας και των 35 συνολικά ανθρώπων που εργάζονται καθημερινά να διασφαλίσουν την ασφαλή διέλευση του φαραγγιού» για να τονίσει πώς «η επισκεψιμότητα του έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία».
Ανέφερε ενδεικτικά ότι «όλες αυτές τις τελευταίες ημέρες καθημερινά και από τις δύο εισόδους του φαραγγιού περνούν περισσότεροι από 1.200 επισκέπτες καθημερινά. Στις 150 περίπου ημέρες λειτουργίας του έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία περισσότερα από 600 συμβάντα έκτακτης ανάγκης τα οποία ήμασταν σε θέση με την συνδρομή των ανθρώπων να μην έχουμε καμία σοβαρότερη επίπτωση. Τα έσοδα από την έκδοση των εισιτηρίων ανέρχονται σε περισσότερα από μισό εκατομμύριο με την εκτίμηση φέτος με το κλείσιμο του φαραγγιού προς τα τέλη Οκτωβρίου να φτάσουμε κοντά στις επτακόσιες χιλιάδες. Και από όλο αυτό ένα σημαντικό μέρος των εσόδων καταλήγουν στους όμορους Δήμους και στην τοπική κοινωνία. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ΟΦΥΠΕΚΑ για όλες αυτές τις δράσεις μέσα στο φαράγγι ξεπέρασε και αυτός το μισό εκατομμύριο».
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Από μεριάς του, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γεώργιος Αμυράς στην ομιλία – χαιρετισμό του τόνισε: «Είναι πραγματικά ευλογία να βρίσκεσαι σε αυτό εδώ το υπέροχο μέρος και να μιλάς όχι μόνο για το παρελθόν βλέποντας τις παλιές φωτογραφίες του φαραγγιού αλλά και για το μέλλον. Σήμερα συμπληρώνονται 60 χρόνια από τότε που επισήμως ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το φαράγγι της Σαμαριάς και άλλα 30 χρόνια από τότε που θεσμοθετήθηκαν επισήμως οι περιοχές NATURA το Δίκτυο των Προστατευόμενων Περιοχών εντός των οποίων βρίσκεται και το φαράγγι της Σαμαριάς. Όμως πριν είχαν προλάβει οι κάτοικοι του οικισμού βεβαίως της Σαμαριάς του τότε ενεργού οικισμού και της Αγυιάς Ρουμέλης οι οποίοι είχαν δώσει έναν όρκο τιμής 7 Απριλίου του 1960 λέγοντας ότι δεν θα κυνηγάμε τον Κρητικό αίγαγρο, αντιθέτως θα τον προστατεύουμε. Και όχι μόνο αυτό, θα καταγγέλουμε και όποιον τουφεκιζει το κατσίκι.Αυτό μέσα στη λαϊκή σοφία θα έλεγα ότι ήταν το πρώτο μεγαλόφωνο μήνυμα για την προστασία της βιοποικιλότητας, για την βιωσιμότητα των βιοτόπων, των τοπίων μας, της κάθε γωνιάς αυτής της ευλογημένης χώρας και αυτού του ευλογημένου τόπου της Κρήτης.Έτσι, λοιπόν, αυτό που κατάφεραν τότε οι Κρήτες και βεβαίως όλοι οι Έλληνες ήταν και παραμένει οδηγός μας για το πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε το φυσικό περιβάλλον. Δεν είμαστε επισκέπτες στο φυσικό περιβάλλον, είμαστε κρίκοι της ίδιας αλυσίδας και επομένως πρέπει να έχουμε σαν οδηγό μας την αειφορία, την βιωσιμότητα, την προστασία και βεβαίως την ανάδειξη. Αυτό τιμούμε σήμερα με την έκθεση φωτογραφίας του φαραγγιού της Σαμαριάς το πέρασμα όπου θα δείτε μέσα υπέροχες φωτογραφίες, εκπληκτικές αναμνήσεις από το παρελθόν και αντικείμενα..».
ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Συνεχίζοντας ο κ. Αμυράς επεσήμανε: «Αυτό που ετοιμάζουμε με τον ΟΦΥΠΕΚΑ πάντοτε με την κατεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του αρμόδιου υπουργού του Κώστα του Σκρέκα είναι το εξής. Το ελαιοτριβείο στον οικισμό μέσα θα φτιαχτεί, θα γίνει χώρος επισκέψιμος αλλά πέραν αυτού έχει ξεκινήσει μία συζήτηση μεταξύ του ΟΦΥΠΕΚΑ και του Πολυτεχνείου της Κρήτης για να αναστηλώσουμε όλο τον οικισμό της Σαμαριάς. Θα είναι ένα ζωντανό μνημείο μίας άλλης εποχής που όμως θα μας δώσει την δυνατότητα να το αξιοποιήσουμε και με διαφορετικό τρόπο. Και τέλος μιλήσαμε βέβαια για τον Κρητικό αίγαγρο αλλά υπάρχει και άλλο ένα άγριο ζώο στην Κρήτη που πιστεύω ότι μπορεί να γίνει ένα σύμβολο. Είναι ο φουρόγατος. Από το 2005 έως το 2021 με φωτοπαγίδες που είχαν στηθεί έχουν καταγραφεί τουλάχιστον δέκα κινήσεις δέκα διαφορετικών ζώων, ατόμων του είδους του φουρόγατου… ».
ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ
Στη συνέχεια τιμήθηκαν πρώτα οι δύο παλαίμαχοι πεζοπόροι της ορεινής Κρήτης , Αντώνης Πλυμάκης και Τάκης Χουλιόπουλος για να συνεχιστούν με τις ιστορικές οικογένειες που διέμεναν στη Σαμαριά, τον πρόεδρο του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων την προϊσταμένη του Δασαρχείου κα. Πολύμνια Σκλαβάκη, και τον επιστήμονα Πέτρο Λυμπεράκη, με τη μακρά προσφορά στον Εθνικό Δρυμό.
Ακολούθησαν τα εγκαίνια της έκθεσης και στη συνέχεια ο υφυπουργός κ. Αμυράς με την πρόεδρο του ΟΦΥΠΕΚΑ κατέβηκαν λίγα μέτρα παρακάτω από την είσοδο του Δρυμού που είχε τοποθετηθεί ένας βράχος πάνω στον οποίο τοποθέτησαν τον ορειχάλκινο συμβολισμό με την ονομασία του Δρυμού.
Η εκδήλωση τελείωσε με πλουσιοπάροχο γεύμα που παρατέθηκε στον Τουριστικό Περίπτερο του Ξυλόσκαλου.
Στο προσκήνιο η ανάγκη προστασίας για Μπάλο – Λαφονήσι
Την ανάγκη για «δραστικές λύσεις» αναφορικά με το Μπάλο και το Λαφονήσι και για πράξεις που πρέπει να προχωρήσει ο ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής που διαχειρίζεται τις περιοχές Natura) έκαναν λόγο από τον Ομαλό όπου βρέθηκαν οι βουλευτές και πρώην Υπουργοί Ντόρα Μπακογιάννη και Βασίλης Διγαλάκης.
Μάλιστα και οι δύο αναφέρθηκαν στο παράδειγμα της Σαμαριάς λέγοντας πως πρέπει να ακολουθηθεί ανάλογη πολιτική με απαλλοτριώσεις και απαγορεύσεις και σε Λαφονήσι και σε Μπάλο
Ειδικότερα η κ. Μπακογιάννη μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης τόνισε πως « οι εποχές αλλάζουν είναι η ώρα ο ΟΦΥΠΕΚΑ να δει το θέμα του Μπάλου και του Λαφονησιού αν θέλουμε να σώσουμε τις περιοχές αυτές πρέπει να μπείτε πάρα πολύ ενεργά μέσα (απευθύνθηκε στην πρόεδρο και τον διευθ. Σύμβουλο του Οργανισμού που ήταν παρόντες). Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα έχετε την απόλυτη στήριξη και του πρωθυπουργού και τη δική μας των τοπικών συναδέλφων τουλάχιστον οι δυο που είμαστε παρόντες θα υποστηρίξουμε να κάνουμε κάτι δραστικό. Χάνεται ο Μπάλος, αν δεν έχει ήδη χαθεί και χάνεται και το Λαφονήσι. Είναι δύο κοσμήματα για τα Χανιά που οφείλουμε να τα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές τουλάχιστον όπως τα βρήκαμε. Κατά τον ίδιο τρόπο που στηρίχθηκε το φαράγγι πρέπει να στηριχθούν (Μπάλος και Λαφονήσι) αν χρειαστεί να κάνουμε απαλλοτριώσεις να το κάνουμε. Αν χρειαστεί να μπούμε σε εισιτήριο, σε απαγορεύσεις να το κάνουμε! Έχουμε υποχρέωση προς τις επόμενες γενιές».
Στο ίδιο μήκος κύματος με την κα Μπακογιάννη απηύθυνε χαιρετισμό και ο κ. Βασίλης Διγαλάκης τονίζοντας: «Μπάλος και Λαφονήσι είναι ο τεράστιος φυσικός πλούτος μας . Οφείλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Σαμαριάς και φυσικά συστρατευόμαστε όλοι σε αυτό τον στόχο γιατί αν δεν κάνουμε κάτι τώρα αυτό θα χαθεί και από εκεί που Μπάλος και Λαφονήσι ήταν στις καλύτερες ς παραλίες του κόσμου πολύ σύντομα θα αρχίσουν να “πέφτουν” (στις σχετικές λίστες) και θα είναι μεγάλη ζημιά και για το φυσικό περιβάλλον και την ανάπτυξη του τόπου».
Ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής επεσήμανε ότι: «το 1960 ήταν η θρυαλλίδα η οποία άναψε το φυτίλι για την έκρηξη τουρισμού στη δυτική Κρήτη. Τα πρώτα χρόνια η δυτική Κρήτη ήταν εκτός τουρισμού. Το φαράγγι της Σαμαριάς και η επισκεψιμότητα την οποία επέφερε στην περιοχής μας έβαλε τα Χανιά στον χάρτη ουσιαστικά…» ενώ συνεχίζοντας υποστήριξε ότι η αναστήλωση του οικισμού της Σαμαριάς είναι κάτι που χρειαζόταν.
