Η θρυλική ταινία, που έβαλε φωτιά στο κινηµατογραφικό κύκλωµα µε τη µόδα των σπαγγέτι – γουέστερν, έκανε τον Σέρτζιο Λεόνε περιζήτητο και ένα από τα πιο καυτά ονόµατα του χώρου, τον Κλιντ Ίστγουντ σταρ και του έδωσε τα φώτα να γίνει ένας από τους σηµαντικότερους σκηνοθέτες εν ζωή, αλλά και τον Ένιο Μορικόνε τον σηµαντικότερο µουσικοσυνθέτη του σινεµά, συµπληρώνει 60 χρόνια από την πρεµιέρα της.
Όµως, όλα άρχισαν εντελώς διαφορετικά, καθώς κανένας δεν είχε πιστέψει σε αυτό το «περίεργο» και χαµηλού προϋπολογισµού γουέστερν, πέρα από τον Ίστγουντ, τον άσηµο τότε ηθοποιό, που η αµοιβή του ήταν πραγµατικά «µια χούφτα δολάρια». Πάντως, αν γνώριζε ο Κλιντ εκείνη την εποχή την ικανότητα των συντελεστών της ταινίας, θα έπρεπε να δώσει και από την τσέπη του, για να πάρει τον θρυλικό ρόλο του «µοναχικού ήρωα χωρίς όνοµα».
ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΕ ΨΕΥ∆ΩΝΥΜΑ
Η ταινία, βασίζεται στο φιλµ «Γιοζίµπο», που γύρισε τρία χρόνια πριν, το 1961, ο µέγας Ακίρα Κουροσάβα και αποτελεί το πρώτο µέρος της «τριλογίας του δολαρίου», θα κάνει πρεµιέρα το 1964, έχοντας στους τίτλους µόνο τον τότε σχεδόν άσηµο Κλιντ Ίστγουντ, αφού όλοι οι υπόλοιποι συντελεστές είχαν επιλέξει να υπογράψουν µε ψευδώνυµα! Ο Σέρτζιο Λεόνε ως Μποµπ Ρόµπερτσον, ο Ένιο Μορικόνε ως Λέο Νίκολς, ο διευθυντής φωτογραφίας Μάσιµο Νταλαµάνο ως Τζακ Ντάλµας και ο συµπρωταγωνιστής και ήδη καταξιωµένος ηθοποιός του ευρωπαϊκού σινεµά, Τζιαν Μαρία Βολοντέ ως Τζον Γουέλς.
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Το ιδιαιτέρως χαµηλού προϋπολογισµού φιλµ, ιταλικής και ισπανικής παραγωγής, θα είναι το πρώτο µίας σειράς από σπαγγέτι – γουέστερν, για παραπάνω από δέκα χρόνια, ένα είδος που τίµησαν τότε ο Σέρτζιο Κορµπούτσι, µπήκε στο πνεύµα του ο πολύς Σαµ Πέκινπα και ο Ντον Σίγκελ, ο ίδιος ο Κλιντ Ίστγουντ και πολλά χρόνια αργότερα, ο Κουέντιν Ταραντίνο. Ήταν και η τελευταία απόπειρα αναγέννησης του αγαπηµένου κινηµατογραφικού είδους, καθώς το κλασικό γουέστερν είχε τελειώσει ουσιαστικά από τα τέλη της δεκαετίας του ‘60.
ΣΠΑΓΓΕΤΙ
Η συγκυρία να ενώσουν τις δυνάµεις τους οι τρεις βασικοί συντελεστές – Λεόνε, Ίστγουντ και Μορικόνε- αλλά και η βούληση ότι το κλασικό γουέστερν είχε αρχίσει να κουράζει επικίνδυνα µε τις αρχές και αξίες των αµερικάνικων ιδεωδών, έφερε τα σπαγγέτι – γουέστερν στην επιφάνεια. Κύρια χαρακτηριστικά ο ήρωας µε το άγνωστο και αµφιλεγόµενο παρελθόν, η έξαψη της βίας, η παρακµιακή ατµόσφαιρα, οι διφορούµενοι χαρακτήρες, η ξεχωριστή µουσική, τα λοξά πλάνα, αλλά και ότι είναι κατά βάση γυρισµένα από Ιταλούς σκηνοθέτες, µε τεχνικό τιµ και δευτερεύοντες ρόλους από Ισπανούς.
Εδώ, αξίζει να αναφερθεί ότι ο Κλιντ Ίστγουντ, ο µόνος που πίστεψε στο φιλµ, δεν ήταν η πρώτη επιλογή για το ρόλο του «ανθρώπου χωρίς όνοµα», τον οποίο πήρε τελικά µετά από απίστευτες καραµπόλες. Ο Λεόνε είχε προσφέρει τον ρόλο στον Τζέιµς Κόµπερν, ο οποίος ζήτησε υπέρογκη αµοιβή, ενώ η δεύτερη επιλογή ήταν ο Τσαρλς Μπρόνσον που είχε απορρίψει, ως απαράδεκτο, το σενάριο. Ακόµη και ο Ρίτσαρντ Χάρις δεν θέλησε να συµµετάσχει και πρότεινε τον Έρικ Φλέµινγκ, ο οποίος τελικά έδειξε τον Κλιντ Ίστγουντ.
ΑΠΑΡΑΜΙΛΛΟ ΣΤΙΛ
Ο πανύψηλος και γοητευτικός ηθοποιός, που µέχρι τότε έπαιζε ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές γουέστερν, αρπάζοντας την ευκαιρία που του έδωσε ο Λεόνε, θα είναι υπεύθυνος για το απαράµιλλο στιλ του κεντρικού ήρωα. Αγόρασε τα σκουρόχρωµα τζιν από ένα µαγαζάκι στην Χόλιγουντ Μπούλεβαρντ, βρήκε το καπέλο στη Σάντα Μόνικα, φορούσε το ίδιο και άπλυτο πόντσο και στις τρεις ταινίες (ακολούθησαν τα φιλµ «Μονοµαχία στο Ελ Πάσο» και «Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχηµος»), ενώ υιοθέτησε µε ενθουσιασµό την ιδέα του Ιταλού σκηνοθέτη να έχει µόνιµα στο στόµα ένα πουράκι, παρότι δεν κάπνιζε ο ίδιος.
ΑΓΡΙΑ ∆ΥΣΗ
Ο Σέρτζιο Λεόνε, που γύρισε ελάχιστες ταινίες, καθώς πέθανε πρόωρα σε ηλικία 59 ετών, µέχρι το 1964 είχε σκηνοθετήσει µόλις δυο παραγωγές, µε πιο γνωστή τον «Κολοσσό της Ρόδου» µε τον Ρόρι Καλχούν. Ο Λεόνε θα πάρει το στόρι του Κουροσάβα και θα το µεταφέρει στην «Άγρια ∆ύση» µε λιτότητα και χωρίς να δηµιουργεί απαιτήσεις για παράλληλες αναγνώσεις και κρυφά µηνύµατα. Ένας µοναχικός άνδρας, που περνά από ένα παρακµασµένο και σχεδόν ερηµωµένο χωριό στα σύνορα µε το Μεξικό, θα εκµεταλλευτεί τη διαµάχη ανάµεσα σε δυο φατρίες παρανόµων και έχοντας ως εφόδιο τη διαµάχη και την απληστία τους, θα τους εξολοθρεύσει, χαρίζοντας την ειρήνη και την ηρεµία στο χωριό, εγκαταλείποντάς το προς άγνωστη κατεύθυνση. Ο εµβληµατικός τίτλος, άλλωστε, τα λέει όλα για τη διαχρονική τρέλα του χρήµατος.
Ι∆ΙΟΦΥΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Και µόνο απ’ τα πρώτα πλάνα καταλαβαίνουµε ότι δεν έχουµε να κάνουµε µε τα γουέστερν που είχαµε συνηθίσει να βλέπουµε. Ένα µικρό παιδί που ψάχνει τη µητέρα του, θα εκδιωχθεί από έναν µπράβο της συµµορίας. Το κλωτσά, το πυροβολεί γύρω από τα πόδια και το βρίζει. Ήδη, ο Λεόνε έχει πυροδοτήσει τα αισθήµατα του θεατή, έχει εξάψει το ενδιαφέρον του, ενώ ο πηγαίος σαρκασµός του θα διατηρηθεί µέχρι τέλους. Με ψαγµένα και εξόχως στυλιζαρισµένα πλάνα, καδράροντας σε λεπτοµέρειες, αλλά και στο πρόσωπο του Ίστγουντ και ξετυλίγοντας το στόρι του µε µία ιδιαίτερη οικονοµία, θα κερδίσει το στοίχηµα και θα φτιάξει ένα µύθο, ένα ολόκληρο κινηµατογραφικό είδος.
Ο ΜΑΕΣΤΡΟΣ
Πριν, όµως, από τα πρώτα πλάνα του Λεόνε, υπάρχει κάτι που θα µας σηµαδέψει για πάντα. Είναι η πρωτόγνωρη και εκπληκτική µουσική του Ένιο Μορικόνε. Μια µουσική που έγραψε πριν από τα γυρίσµατα, κατ’ απαίτηση του Λεόνε, αφού ήθελε να σκηνοθετεί ακούγοντας τη µουσική. Ο µοναδικός Ρωµαίος συνθέτης, θα εισάγει για πρώτη φορά σφυρίχτρες, κουδούνια, ιταλικά λαϊκά όργανα, θεόπνευστα πνευστά και έγχορδα που στριγκλίζουν και τα συνθέτει µε µαγικό τρόπο. Γιατί αν τα σπαγγέτι – γουέστερν του Λεόνε ήταν θαυµαστά, οι µουσικές του Μορικόνε τα έκαναν αθάνατα.
ΘΡΥΛΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ
Ο Σέρτζιο Λεόνε, που έφτασε στην κορυφή µε το αριστουργηµατικό σπαγγέτι γουέστερν «Κάποτε στη ∆ύση», θα φύγει πρόωρα το 1989, αλλά είχε προλάβει να αφήσει για πάντα το στίγµα του στον κινηµατογράφο. Ο Ένιο Μορικόνε θα έχει µία µακρά και αξιοθαύµαστη πορεία, θα καταστεί ως κορυφαίος συνθέτης του κινηµατογράφου, χωρίς καµία αµφιβολία, ενώ ο Κλιντ Ίστγουντ, ο µόνος που είναι ακόµη ζωντανός και εξακολουθεί να είναι ενεργός πίσω και µπροστά από την κάµερα, θα φτιάξει έναν προσωπικό µύθο και µια αµύθητη περιουσία χάριν της κλασικής σήµερα ταινίας «Για Μια Χούφτα ∆ολάρια». Μιας θρυλικής ταινίας, που όσο περνούν τα χρόνια τόσο µε βεβαιότητα πιστεύουµε ότι δεν θα είχε ποτέ αυτή την επιτυχία αν έλειπε έστω κι ένας από τους τρεις βασικούς συντελεστές της.
