Γράφει ο δρ ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ*
Οχι ιδανικό αλλά αναγκαίο μέτρο για ανάκαμψη των τιμών
Η ιδιωτική αποθεματοποίηση, αν και δεν αποτελεί μέτρο ιδανικό για μια πραγματική προστασία των τιμών παραγωγού, φαίνεται ότι υπό τις παρούσες συνθήκες αποτελεί το μόνο μέτρο που μπορεί να συντελέσει στην ανάκαμψη των τιμών του ελαιολάδου.
Το μέτρο αυτό που προβλέπεται από τους Κανονισμούς της Ε.Ε., παρά τον γραφειοκρατικό χαρακτήρα του, όταν εφαρμόστηκε το 2009 και μόνο με την ανακοίνωσή του, συνετέλεσε σε μια καλή αύξηση των τιμών, η οποία συνεχίστηκε και τους επόμενους μήνες ανεβάζοντας τις τιμές για τους 0,3 βαθμούς σταδιακά από 1,80 ευρώ που ήταν τον Μάιο μέχρι 2,50 ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Σε όσους συμμετέχουν στην εφαρμογή του μέτρου προβλέπεται μια επιδότηση που καθορίζεται με προσφορές των ενδιαφερομένων και η οποία το 2009 καθορίστηκε τελικά στα 1,3 ευρώ ανά τόνο και ημέρα.
Η επιδότηση αυτή δεν ήταν ευκαταφρόνητη, αφού αντιστοιχεί σε 0,04 ευρώ ανά κιλό τον μήνα και επομένως για διάστημα αποθήκευσης π.χ. 6 μηνών αντιστοιχεί σε 0,24 ευρώ ανά κιλό. Επομένως το συνολικό όφελος που προέκυψε από την εφαρμογή του μέτρου ήταν μια άνοδος των τιμών κατά 0,70 ευρώ ανά κιλό (+39% περίπου) που αφορούσε όλους και ένα επιπλέον όφελος για όσους συμμετείχαν στην αποθεματοποίηση 0,24 ευρώ.
Στην εφαρμογή του μέτρου μπορούν να μετάσχουν Συνεταιρισμοί, Ε.Α.Σ., ελαιοτριβεία και τυποποιητήρια, που έχουν τις προϋποθέσεις που ορίζει ο Κανονισμός και μπορούν να «αποθηκεύσουν» και επομένως να μην πωλήσουν για το χρονικό διάστημα που ορίζεται τις ποσότητες ελαιολάδου που προσφέρουν. Στην περίπτωση που θελήσουν να διακόψουν τη σύμβασή τους νωρίτερα πουλώντας το ελαιόλαδο, απλά χάνουν την εγγύηση και την επιδότηση που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο του χρόνου μέχρι τη λήξη της σύμβασης.
Η ελάχιστη ποσότητα που μπορεί να ζητήσει να αποθεματοποιήσει ένας υποψήφιος το 2009, όταν προκηρύχτηκε η εφαρμογή του μέτρου, ήταν 50 τόνοι και οι προσφορές υποβάλλονταν στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η μέγιστη ποσότητα αποθεματοποίησης που εγκρίθηκε για όλες τις ελαιοπαραγωγές χώρες της Ε.Ε. (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Γαλλία, Πορτογαλία) ήταν 110.000 τόνοι και η περίοδος της αποθεματοποίησης ήταν 180 ημέρες.
Αδικαιολόγητη η έλλειψη ενδιαφέροντος από ελληνικής πλευράς
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον συμμετοχής από ελληνικής πλευράς το 2009 ήταν αρκετά μειωμένο, αφού οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν και τελικά εγκρίθηκαν ήταν πολύ περιορισμένες και ήταν όλες μόνο από την Κρήτη. Οι ποσότητες για τις οποίες ζητήθηκε αποθεματοποίηση ήταν συνολικά 1.123 τόνοι ελαιολάδου που ήταν κατά 93% εξαιρετικό παρθένο (οξ. κάτω των 0,8 βαθμών), ενώ το υπόλοιπο 74 τόνοι ήταν παρθένο (οξ. κάτω του 2 βαθμών). Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν ήταν οι: Ε. Ρενιέρης ΕΕΕ και Ανώσκελη ΑΒΒΕ και Ε.Α.Σ. Πεζών.
Οπωσδήποτε, το φαινόμενο της αρνητικής συμπεριφοράς των ελληνικών επιχειρήσεων στην εφαρμογή του μέτρου, δημιουργεί σοβαρά ερωτηματικά που πρέπει να εξεταστούν, γιατί υπάρχουν μια σειρά από λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να συμμετέχουν συνδράμοντας τους παραγωγούς πελάτες τους αλλά και τις ίδιες τις επιχειρήσεις τους και τελικά την επιβίωση της ελαιοκαλλιέργειας από την οποία εξαρτώνται. Επομένως μια ενημέρωση των παραγωγών αλλά και των Οργανώσεων και Επιχειρήσεων κρίνεται απαραίτητη, ώστε να γίνει κατανοητό ότι εκείνοι που έχουν πραγματικό συμφέρον να μην θέλουν την εφαρμογή του μέτρου και την άνοδο των τιμών είναι οι επιχειρήσεις τυποποίησης, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, οι οποίες είναι αυτονόητο ότι επιθυμούν χαμηλές τιμές παραγωγού.
Το Υπόμνημα του ΣΕΔΗΚ στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
Ο ΣΕΔΗΚ με Υπόμνημά του, που υπέβαλε στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Κ. Σκανδαλίδη, αναφέρει την τραγική κατάσταση, στην οποία έχουν περιέλθει οι παραγωγοί, εξαιτίας της αδικαιολόγητης πτώσης των τιμών και τεκμηριώνει ότι οι ήδη υπάρχουσες συνθήκες στην αγορά πληρούν τις προϋποθέσεις για εφαρμογή του μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης και τον παρακαλεί να ζητήσει την εφαρμογή του από την Ε.Ε.
Παράλληλα, όμως, τον παρακαλεί, όπως ζητήσει και τη βελτίωσή του με την απλοποίηση της εφαρμογής του και την αύξηση των τιμών αναφοράς στο επίπεδο των 2,50 ευρώ για το εξαιρετικό παρθένο, συνδράμοντας τις προσπάθειες για το ίδιο θέμα της Ισπανίας.
Οι λόγοι που αναφέρονται στο Υπόμνημα για την εφαρμογή του μέτρου είναι οι εξής:
1. Η πτώση των τιμών του ελαιολάδου έχει φθάσει τώρα και αρκετές βδομάδες μέχρι 1,90 ευρώ για οξύτητα 0,3 βαθμούς και επομένως στα 1,75 ευρώ για ελαιόλαδο οξύτητας 0,8 βαθμούς που αντιστοιχεί στην κατηγορία του «εξαιρετικού παρθένου».
2. Ηδη έχουν προσεγγιστεί τα όρια των τιμών αναφοράς που καθορίζει ο Καν. 1234/2007 (αρθ. 33) για την εναρξη εφαρμογής του μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης που είναι πτώση των τιμών για «αντιπροσωπευτικό χρόνο δυο τουλάχιστο βδομάδων» κάτω από 1,779 ευρώ για το «Εξτρα Παρθένο» (οξυτ. μέχρι 0,8), κάτω από 1,710 ευρώ για το «Παρθένο» (οξυτ. μέχρι 2,0) και 1,524 ευρώ για το «Βιομηχανικό» (οξυτ. άνω των 2 βαθμών). Αυτό μπορεί να τεκμηριωθεί από εβδομαδιαία δελτία τιμών που εκδίδει ο ΣΕΔΗΚ.
3. Η υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας κα Rosa Aguilar υιοθετώντας προτάσεις των Αγροτικών Οργανώσεων της χώρας της, έχει ήδη υποβάλει για δεύτερη φορά το αίτημα εφαρμογής της ιδιωτικής αποθεματοποίησης, με παράλληλη αύξηση των τιμών αναφοράς στα 2,40 ευρώ για το εξαιρετικό παρθένο.
4. Παράλληλο αίτημα με την Ισπανία για ενεργοποίηση του μέτρου της ιδιωτικής αποθεματοποίησης έχουν υποβάλει και οι Ευρωπαϊκές Αγροτοσυνεταιρικές Οργανώσεις COPA- COGECA πρόσφατα.
Επιμένουν στην αποθεματοποίηση οι Ισπανοί
Αντιδρούν και επιμένουν στην εφαρμογή της ιδιωτικής αποθεματοποίησης οι Αγροτικές Οργανώσεις στην Ισπανία μετά την άρνηση της Ε.Ε. στο αίτημα που υπέβαλε το Υπουργείο τους, ενώ με τις θέσεις τους φαίνεται να συντάσσεται με ανακοίνωσή του και ο Σύνδεσμος των Ευρωπαϊκών Αγροτικών Οργανώσεων COPA – COGECA.
Η άρνηση της Ε.Ε. για την εφαρμογή του μέτρου, προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στις Αγροτικές Συνδικαλιστικές Οργανώσεις, οι οποίες προχώρησαν σε έντονες διαμαρτυρίες.
Ο γενικός γραμματέας της ASAJA (Ενωση Νέων Αγροτών) Κόρδοβας, Rafael Navas, σε δήλωσή του υπογραμμίζει ότι η απάντηση της Ε.Ε. αποδεικνύει «το μικρό βάρος, που έχει η ισπανική πολιτική σήμερα στις Βρυξέλλες», αφού είναι φανερό ότι «εάν το αίτημα για την ιδιωτική αποθεματοποίηση γινόταν από τη Γαλλία η την Ιταλία η απάντηση σίγουρα δεν θα ήταν αρνητική».
Παράλληλα και ο γενικός γραμματέας της UPA (Ενωσης Μικρών Παραγωγών) στην Κόρδοβα, κ. Jos? Luis Guti?rrez, σε δήλωσή του τόνισε ότι η ιδιωτική αποθεματοποίηση του ελαιολάδου πριν από τρία χρόνια έδειξε ότι είχε θετικά αποτελέσματα και οι τιμές ανέκαμψαν ´έστω και λίγο´. Ετσι και φέτος, σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Ενωση εφαρμόσει την ιδιωτική αποθεματοποίηση για μια ποσότητα περίπου 300.000 τόνων ελαιολάδου, όπως φαίνεται διατεθειμένη να κάνει, για παράδειγμα και με το χοιρινό κρέας, εκτιμάται ότι οι τιμές θα ανακάμψουν πάνω από το κόστος παραγωγής.
Οπωσδήποτε, το σοβαρό πρόβλημα, εξήγησε ο κ. Gutierrez, σήμερα είναι ότι η παραγωγή ενός κιλού λαδιού στο 75% των ελαιώνων της Κόρδοβα έχει κόστος μεταξύ 2.20 και 2.50 ευρώ, ενώ στον παραγωγό πληρώνεται κάτω από 2 ευρώ.
Πάντως, κατά την ASAJA όσο και την UPA είναι φανερό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί «τα συμφέροντα των άλλων χωρών που έχουν βαρύτητα μεγαλύτερη της Ισπανίας», αλλά και τα «συμφέροντα διαφόρων ομάδων που ενδιαφέρονται για την κερδοσκοπία».
ΣΕΔΗΚ: Νέο Δ.Σ. και Εκτελεστική Επιτροπή, Οργανόγραμμα και Οικονομικά
Σοβαρά θέματα για το μέλλον του ΣΕΔΗΚ συζήτησε και αποφάσισε το νέο Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ ως ΝΠΔΔ, κατά τη συνεδρίασή του, που έγινε στις 15 Φεβρουαρίου, στο Ρέθυμνο.
Κατά τη συνεδρίαση πραγματοποιήθηκαν και οι προβλεπόμενες εκλογές για ανάδειξη νέας Εκτελεστικής Επιτροπής, της οποίας η θητεία θα είναι διετής και σύμφωνα με την ιδρυτική πράξη του ΣΕΔΗΚ, η σύνθεσή της θα είναι 5μελής και ένα τουλάχιστον από τα μέλη της πρέπει να προέρχεται από κάθε έναν από τους τέως Νομούς της Κρήτης.
Η νέα Εκτελεστική Επιτροπή, που εκλέχτηκε ομόφωνα, αποτελείται από τους εξής:
Πρόεδρος: Μαρινάκης Γιώργης – δήμαρχος Δ. Ρεθύμνου.
Αντιπρόεδρος: Αμπαδιωτάκης Λεύτερης ? αντιδήμαρχος Δ. Χανίων
Τακτικά μέλη:
Αφορδακός Νίκος – αντιδήμαρχος Δ. Αγ. Νικολάου.
Λαζαρίδης Αλέξανδρος – δημ. σύμβουλος Δ. Ηρακλείου.
Ξυλούρης Σταύρος – αντιδήμαρχος Δ. Γόρτυνας.
Αναπληρωματικά μέλη:
Χαριτάκη – Μακράκη Χρύσα ? δημ. σύμβουλος Δ. Χανίων.
Αγαπουλάκης Εμμ. Δημ. – σύμβουλος Δ. Βιάννου.
Γενειατάκη Δέσποινα – δημ. σύμβουλος Δ. Ιεράπετρας.
Το Οργανόγραμμα που προτάθηκε για τον ΣΕΔΗΚ
Κατά τη συνεδρίαση παρουσιάστηκε σχέδιο Οργανογράμματος του ΣΕΔΗΚ που προβλέπει εκτός από το Διοικητικό Συμβούλιο και την Εκτελεστική Επιτροπή που θα λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπει η Νομοθεσία και τους εξής τέσσερεις Τομείς ή Διευθύνσεις που θα έχει κάθε μια συγκεκριμένα αντικείμενα και στόχους.
1. Τομέας ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ?ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ με τμήματα: Διοικητικό και Οικονομικό.
2. Τομέας ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ? ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ με τμήματα Παραγωγής και Μεταποίησης.
3. Τομέας ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ?ΠΡΟΒΟΛΗΣ με τμήματα Ανάδειξης και
4. Τομέας ΔΙΑΘΕΣΗΣ με τμήματα Παρακολούθησης Αγορών και Παρατηρητήριο Τιμών.
Οι Τομείς αυτοί πρέπει προς το παρόν να στελεχωθούν με 4 τουλάχιστον υπαλλήλους, έναν σε κάθε Νομό που θα πρέπει να εξασφαλιστούν με μετάταξη, απόσπαση η διάθεση υπαλλήλων που ήδη υπηρετούν στην Αυτοδιοίκηση εφόσον και οι ίδιοι το επιθυμούν.
Ο μέχρι σήμερα επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ, όπως δήλωσε, μπορεί να συνεχίσει την εθελοντική προσφορά του στον ΣΕΔΗΚ, εάν αυτή είναι επιθυμητή μόνο εάν η στελέχωση του ΣΕΔΗΚ προχωρήσει στην πράξη.
Τήρηση Οικονομικών και Εισφορές Δήμων
Η Διαχείριση των Οικονομικών του ΣΕΔΗΚ ως ΝΠΔΔ προβλέπεται από τον Νόμο εφόσον ο ίδιος δεν έχει Ταμειακή Υπηρεσία να γίνεται από την αντίστοιχη του Δήμου της έδρας του ΣΕΔΗΚ και όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ κ. Μαρινάκης και ο αντιδήμαρχος Οικονομικών κ. Τάσος Παπαδουράκης ο Δήμος Ρεθύμνου ασφαλώς θα αναλάβει αυτό το καθήκον.
Σχετικά με τις ετήσιες εισφορές των Δήμων στον ΣΕΔΗΚ έγινε εισήγηση από το πρόεδρο του ΣΕΔΗΚ κ. Μαρινάκη να τροποποιηθούν, ώστε να εξομαλυνθούν και να έχουν κάποια λογική αναλογία με τους πληθυσμούς των σημερινών Καλλικρατικών Δήμων σύμφωνα με μια κλίμακα που η οποία δίδει για τον ΣΕΔΗΚ το ίδιο συνολικό ποσό εισφορών που ανέρχεται σε 105.000 ευρώ τον χρόνο.
Σύμφωνα με την κλίμακα αυτή οι εισφορές των Δήμων αρχίζουν από 1.000 ευρώ ετησίως για Δήμους με πληθυσμό μέχρι 5.000 κατοίκους, φθάνουν στις 5.000 ευρώ για Δήμους με 20.001 έως 25.000 κατοίκους, στις 8.000 ευρώ για Δήμους με 40.001 – 50.000 κατοίκους, στις 12.000 ευρώ για Δήμους με 89.001 – 100.000 κατοίκους και στις 15.000 ευρώ για Δήμους 140.001 – 160.000 κατοίκους.
Η κλίμακα αυτή, η οποία έγινε σχεδόν ομόφωνα αποδεκτή και ψηφίστηκε από το σύνολο των συμβούλων, πλην ενός, ο οποίος επιφυλάχτηκε, θα ισχύσει μετά από την έγκριση της από τον γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Τιμές: Βυθισμένες στα 1,75 ευρώ για τους 0,8 βαθμούς!
Οι τιμές παραγωγού βυθισμένες τώρα και καιρό κάτω από το επίπεδο των 2 ευρώ δεν λένε να ανακάμψουν, αφού ως έχει γίνει πλέον φανερό οι λίγες μεγάλες πολυεθνικές βιομηχανίες, που τελικά φαίνεται ότι καθορίζουν τις τιμές όπως θέλουν, εκμεταλλεύονται μέχρις εσχάτων την αδυναμία αρκετών παραγωγών που λόγω της κρίσης αναγκάζονται να πουλούν σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα.
Ετσι, οι τιμές στην Κρήτη την 1η Μαρτίου (πιν. 1) κυμαίνονταν για τις 3 γραμμές από 1,90 έως 2,05 ευρώ και επομένως για τις 8 γραμμές (όριο εξαιρετικού παρθένου) από 1,75 έως 1,90 ευρώ.
Στην Πελοπόννησο κυμαίνονται τον ίδιο χρόνο από 2 έως 2,28 ευρώ και στη Λέσβο στα 2,09 ευρώ.
Στην Ισπανία (Πιν. 2. τη βδομάδα 23/2 έως 1/3 κυμαίνονταν από 1,97 η ελάχιστη μέχρι 2,16 η μέγιστη και στα 1,98 ευρώ η μέση.
Στην Ιταλία (Πιν. 3) τη βδομάδα 14 – 20 Φεβρουαρίου κυμαίνονταν όπως πάντα αρκετά υψηλότερα από 2,58 έως 3,25 ευρώ.
Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση του Συν/σμού Γαργαλιάνων στην Πελοπόννησο, ο οποίος καταφέρνει να δίδει στους παραγωγούς του εκκαθάριση 2,28 ευρώ αυτή τη βδομάδα. Ο Συν/σμός, όμως, αυτός λειτουργεί τελείως διαφορετικά από τους άλλους. Πωλεί το ελαιόλαδό του σε μεγάλες ποσότητες και δίδει στους παραγωγούς πλήρες το ποσό που προκύπτει από την πώληση χωρίς καμιά παρακράτηση για τον Συν/σμό. Τα λειτουργικά έξοδα του Συν/σμού όπως μας δήλωσε ο πρόεδρός του, καλύπτονται από τις ετήσιες εισφορές των μελών του που είναι 192 και καταβάλλουν 0,5 ευρώ ανά ελαιόδεντρο ετησίως.
