Αύξηση της νεανικής παραβατικότητας παρατηρείται τα τελευταία τρία χρόνια στα Χανιά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων. Παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), κλοπές και ναρκωτικά βρίσκονται ψηλά στη λίστα των αδικημάτων που αφορούν τους ανηλίκους.
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι η οικονομική και κοινωνική κρίση αναμένεται να εντείνει την παραβατικότητα των ανηλίκων, αν δεν ενισχυθεί άμεσα το προνοιακό σύστημα προστασίας τους, το οποίο πάσχει από έλλειψη δομών αλλά και υποστελέχωση των υπαρχουσών Υπηρεσιών.
Την ίδια στιγμή, επισημαίνουν ότι ο εγκλεισμός των ανήλικων παραβατών σε σωφρονιστήρια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως έσχατη λύση καθώς φέρνει τα ακριβώς αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα, στιγματίζοντας τον νέο και εμποδίζοντας τη μετέπειτα ένταξή του στο κοινωνικό σύνολο.
Τα «Χ.Ν.» μίλησαν για το θέμα με την επιμελήτρια Ανηλίκων και κοινωνική λειτουργό από την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Χανίων, κα Αλεξάνδρα Μαυρομάτη καθώς και τον εγκληματολόγο και καθηγητή του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, κ. Στρατή Γεωργούλα.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το θέμα της νεανικής παραβατικότητας θα βρεθεί στο επίκεντρο του συνεδρίου που διοργανώνεται το Σάββατο 19 και την Κυριακή 20 Μαρτίου, στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, με θέμα «Θυματοποίηση, παραβατικότητα και δικαιώματα του παιδιού».
Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί με την ευκαιρία και της επαναδραστηριοποίησης της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων στα Χανιά, η οποία θα εγκαινιάσει την Τετάρτη 16 Μαρτίου Κέντρο Αξιοποίησης Ελεύθερου Χρόνου με σκοπό να συμβάλλει στην πρόληψη της νεανικής παραβατικότητας.
´Χρειάζεται ενίσχυση της πρόληψης´
Ανοδική τάση κυρίως σε αδικήματα που αφορούν την παραβίαση των διατάξεων του ΚΟΚ και του δικαιώματος της ιδιοκτησίας παρουσιάζει τα τελευταία τρία χρόνια η νεανική παραβατικότητα στα Χανιά, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, η επιμελήτρια Ανηλίκων και κοινωνική λειτουργός, κα Αλεξάνδρα Μαυρομάτη, σε συνέντευξη που παραχώρησε στα «Χ.Ν.». Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη να ενισχυθεί η πρωτογενής και δευτερογενής πρόληψη καθώς εκτιμά ότι η πολύπλευρη κρίση που βρίσκεται η χώρα θα επηρεάσει σημαντικά το φαινόμενο αυξάνοντας δραματικά τα κρούσματα νεανικής παραβατικότητας.
– Θεωρείτε ότι η έκταση της παιδικής παραβατικότητας στα Χανιά είναι αξιοσημείωτη;
O όρος παραβατικότητα αναφέρεται στην αποκλίνουσα συμπεριφορά παιδιών και εφήβων, εκδηλώνεται με ποικίλες μορφές, βαθμό έντασης και συχνότητα και δεν λαμβάνει πάντα τη μορφή αξιόποινης πράξης, γιατί σε μεγάλη έκταση δεν αποκαλύπτεται. Τα τελευταία τρία έτη, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που τηρούνται στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Χανίων, παρατηρείται μια ανοδική τάση κυρίως σε αδικήματα που αφορούν την παραβίαση των διατάξεων του ΚΟΚ και του δικαιώματος της ιδιοκτησίας.
– Ποιες είναι συνήθως οι αιτίες που εκτρέπουν σε παραβατικές συμπεριφορές κάποια παιδιά;
Η πολυπλοκότητα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας ευνοεί την αύξηση της παραβατικότητας, η παραβατική συμπεριφορά μαθαίνεται ακόμα και μέσα από τη διαφορετικότητα και τη σύγκρουση των κοινωνικών κανόνων. Οι συνεχείς ενημερώσεις για τη διαφθορά, η ματαίωση που γεννά ένα δυσοίωνο εργασιακό μέλλον, εύκολα οδηγούν τον έφηβο στην υιοθέτηση μηδενιστικών μορφών συμπεριφοράς, χωρίς κανένα ιδεολογικό κίνητρο. Η νηπιακή και παιδική κοινωνικοποίηση παλιότερα ήταν ευθύνη του παππού, της γιαγιάς, των γονέων, τώρα συρρικνώθηκε στους γονείς και πολλές φορές στη μητέρα. Παράλληλα, απουσιάζει μια συνεπής συνεκτική καθοδήγηση από ποικίλους κοινωνικούς θεσμούς (εκκλησία, ομάδες πολιτιστικών ενδιαφερόντων, φυσιολατρικοί σύλλογοι κ.λπ.), ταυτόχρονα ο έφηβος καλείται να πάρει περισσότερες αποφάσεις από ποτέ, με έμφυτη την τάση να ξεχωρίσει, να διακριθεί λόγω των αξεδιάλυτων σχέσεων με τους γονείς του, στρέφεται στις «ευκαιριακές» κοινωνικές ομάδες που πολλαπλασιάστηκαν και εκτρέφουν μια στάση αντίλογου προς τις επίσημες κοινωνικές αξίες. Το έργο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, εναρμονιζόμενο με τις επιταγές της πολιτείας, έχει επικεντρωθεί στην επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις. Ο όγκος των γνώσεων αυξήθηκε τόσο που δεν επιτρέπει την εφαρμογή πρωτότυπων μεθόδων διδασκαλίας ούτε την εμβάθυνση σε ανθρωπιστικές, ηθικές αξίες. Επίσης, οι κανόνες λειτουργίας τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας δεν προστατεύουν το παιδί από τη συναίσθηση της κοινωνικής ανισότητας.
– Από την εμπειρία σας υπάρχει κάποιο «προφίλ» του νεανικού παραβάτη;
Αρκετές φορές διατυπώνονται προβληματισμοί σχετικά με «το προφίλ» του παραβάτη. Σημασία δεν έχουν τα χαρακτηριστικά της οικογένειας ή της καταγωγής, αλλά η στάση της κοινωνίας απέναντι σ? αυτά τα χαρακτηριστικά. Το παιδί ή ο έφηβος που θα βιώσει ρατσισμό ή στιγματισμό θα οδηγηθεί στην αυτοπεριθωριοποίηση. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά εκφράζει ουσιαστικά τη ρήξη του εφήβου με τον εαυτό του. Γενεσιουργοί παράγοντες της αποκλίνουσας συμπεριφοράς αποτελούν η απόρριψη, η ανικανότητα των γονέων να δημιουργήσουν ασφαλές περιβάλλον, η παραμέληση, η σωματική και συναισθηματική κακοποίηση, φαινόμενα που μπορούν να συμβαίνουν σε οποιαδήποτε οικογένεια, ανεξαρτήτως αριθμού μελών και μορφωτικού επιπέδου, που ευνοούνται βέβαια από τις γονεϊκές συγκρούσεις, τις κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες και τα προσωπικά ελλείμματα. Την παραβατική συμπεριφορά ενισχύει η αποτυχία της πολιτείας να υποστηρίζει τους γονείς στον ρόλο τους και η αδυναμία της κοινωνίας να αποτρέπει τον στιγματισμό και την αυτοπεριθωριοποίηση.
– Τα ίδια τα παιδιά πώς βιώνουν την εμπλοκή τους με τον νόμο και σε ποιον βαθμό αυτή η εμπλοκή μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για το μέλλον τους;
Την εμπλοκή του με τον νόμο ο έφηβος άλλοτε τη βιώνει με απόγνωση, άλλοτε με δυσπιστία έναντι των θεσμών και αρκετές φορές χωρίς να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της κατάστασης. Οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις στο δίκαιο ανηλίκων, με κύριο στόχο την παιδαγωγική προσέγγιση του ανήλικου παραβάτη, οδηγούν κυρίως σε διορθωτικές παρεμβάσεις, έτσι ώστε να ενισχύεται η αίσθηση επάρκειας του ανηλίκου και της οικογένειάς του να διαχειριστούν με ευθύνη τα θέματα που τους αφορούν. Καθοριστικής σημασίας παράγοντας για την ομαλοποίηση της πορείας του ανηλίκου και την εφαρμογή καλών πρακτικών αποτελεί σε αρκετές περιπτώσεις η καλή συνεργασία του θύματος και επίσημων φορέων της τοπικής κοινότητας. Η συνεργασία των δομών της τοπικής κοινότητας δίνει τη δυνατότητα εφαρμογής προγραμμάτων και μέτρων αναμορφωτικού χαρακτήρα και ενισχύει το επανορθωτικό φιλοσοφικό υπόβαθρο του δικαίου ανηλίκων. Ο εγκλεισμός και η ιδρυματοποίηση αποτελούν έσχατο μέσο, είναι εντελώς διαλυτικές εμπειρίες για την προσωπικότητα του ανηλίκου και όσο πιο πρώιμη είναι η ηλικία που θα συμβούν τόσο μεγαλύτερη είναι και η καταστροφική επίδραση.
– Πιστεύετε ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε θα εντείνει το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας;
Σήμερα με την οικονομική κρίση αναπόφευκτα θα ενισχυθεί το αίσθημα ματαίωσης και γενικότερα η υιοθέτηση μηδενιστικών μορφών συμπεριφοράς. Παράλληλα θα συρρικνωθούν οι επιχορηγήσεις σε καλλιτεχνικά εργαστήρια, ενισχυτική διδασκαλία, προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και ένταξης, ενίσχυσης ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Ουσιαστικά θα πληγούν οι ήδη ανεπαρκείς δυνατότητες αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου και εξίσωσης ευκαιριών. Σαφέστατα, λοιπόν, η κοινωνική κρίση θα εντείνει δραματικά την παραβατικότητα.
– Τι ενέργειες απαιτούνται, κατά τη γνώμη σας, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας;
Προκειμένου να περιοριστεί το φαινόμενο της παραβατικότητας απαραίτητη είναι η διαδικτύωση φορέων, ΜΚΟ, ιδιωτικών επαγγελματικών συλλόγων, ομίλων και η ενίσχυση της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης στον τομέα της παιδικής προστασίας. Μόνο μέσα από την πρόσβαση στη γνώση, την εργασία, σε εξειδικευμένες υπηρεσίες με στόχο την ατομική επανασυγκρότηση μπορεί να επιτευχθεί η εναρμόνιση του εφήβου με τον εαυτό του. Ο έφηβος έχει ανάγκη να εκφραστεί ελεύθερα, να επικοινωνήσει, να επανασυνδεθεί με τη χαρά της δημιουργίας και της ζωής στο φυσικό περιβάλλον.
´Η ποινική καταστολή στιγματίζει´
Για ποιοτική διαφοροποίηση της νεανικής παραβατικότητας τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έκανε λόγο, μιλώντας στα «Χ.Ν.», ο εγκληματολόγος και καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Στρατής Γεωργούλας. Η επαιτεία και τα ναρκωτικά κερδίζουν έδαφος, όπως τόνισε, σε ό,τι αφορά τις παραβατικές συμπεριφορές παιδιών και νέων, ενώ συγχρόνως παρατηρείται μια ένταση της αυστηρικοποίησης της ποινικής αντιμετώπισης.
«Η πραγματικότητα της ανήλικης παραβατικότητας στην Ελλάδα διαφέρει από την αναπαράστασή της όπως έχει αποτυπωθεί από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και από ιθύνοντες επιστήμονες ή μη. Αυτό που παρατηρείται δεν είναι μια ποσοτική αύξηση, αλλά μια ποιοτική διαφοροποίηση και μια ένταση της αυστηρικοποίησης της ποινικής αντιμετώπισης με μείωση των προνοιακών θεσμών αντιμετώπισης της όποιας προβληματικής κατάστασης των ανηλίκων στην Ελλάδα σήμερα», επεσήμανε αρχικά ο κ. Γεωργούλας και πρόσθεσε: «Το έγκλημα ποσοτικά παραμένει κατά κύριο λόγο η παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) και συγχρόνως παρατηρείται μια διαφοροποίηση με αύξηση της επαιτείας, που υποδηλώνει αύξηση της θυματοποίησης ανηλίκων μεταναστών και της χρήσης, αγοράς και πώλησης ναρκωτικών ουσιών. Αυτά είναι κατά κύριο λόγο τα ποιοτικά δεδομένα της ανήλικης παραβατικότητας στην Ελλάδα».
Συνεχίζοντας ο κ. Γεωργούλας υπογράμμισε ότι η αντιμετώπιση του κράτους απέναντι στο κοινωνικό αυτό πρόβλημα κινείται προς την κατεύθυνση της έντασης της ποινικής καταστολής, ενώ, παράλληλα, παρατηρείται μια μείωση της όποιας προνοιακής αντιμετώπισης, γεγονός το οποίο «πρόκειται να οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στιγματισμού, περιθωριοποίησης και κοινωνικού αποκλεισμού τον πληθυσμό τον οποίο υποτίθεται ότι προστατεύει, δηλαδή τους ανηλίκους».
«Το κράτος οφείλουμε να πούμε ότι έχει καταλάβει το συγκεκριμένο πρόβλημα και με θεσμούς όπως ο Συνήγορος του Παιδιού και το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας και της Θυματοποίησης των Ανηλίκων (Κ.Ε.Σ.Α.Ε.Θ.Α.) έχει υπογραμμίσει αυτά τα χαρακτηριστικά, τα οποία αφορούν κατά κύριο λόγο στην αντιμετώπιση και όχι την εγκληματικότητα αυτή καθ? αυτή, προτείνοντας τη διαφοροποίησή τους σε σχέση με το υπάρχον μοντέλο», σημείωσε ο κ. Γεωργούλας και συμπλήρωσε: «Ενας κίνδυνος που υπάρχει είναι να μειωθεί το κρατικό προνοιακό σύστημα προστασίας αυτών των παιδιών, τα οποία δεν έχουν σοβαρά βίαια χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά τους και να αυξηθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας της πρόνοιας ή ο ποινικά κατασταλτικός χαρακτήρας της αντιμετώπισης μια τέτοιας συμπεριφοράς. Και οι δύο πιθανές αντιμετωπίσεις για το μέλλον θα αποτελέσουν πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από την όποια καταγεγραμμένη εγκληματικότητα των ανηλίκων στην Ελλάδα σήμερα», τόνισε μεταξύ άλλων.
Σε ό,τι αφορά δε τις συνέπειες που έχει η ποινική καταστολή στους παραβάτες ο κ. Γεωργούλας ανέφερε ότι αυτές εξαρτώνται από τον χαρακτήρα των ποινών, ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι ο εγκλεισμός των ανηλίκων σε Ιδρύματα Αγωγής ή σε σωφρονιστήρια λειτουργεί στιγματιστικά για τους νέους με περαιτέρω συνέπειες την κοινωνική περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό: «Κατά κύριο λόγο αυτά τα παιδιά που βγαίνουν με το στίγμα του έγκλειστου από Ιδρύματα Αγωγής ή σωφρονιστήρια, δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, να κάνουν οικογένεια, υπόκεινται σε έναν στιγματισμό μετά τα 18 τους και καταλαβαίνετε ότι δεν τους μένει κάποιος άλλος δρόμος από το να γίνουν αυτό για το οποίο τους προορίζει να γίνουν το ίδιο το κράτος μέσω της ποινικής καταστολής, δηλαδή εγκληματίες», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Γεωργούλας, ενώ, καταλήγοντας υπογράμμισε ότι «ο ποινικός σωφρονισμός επί του παρόντος είναι μια απειροελάχιστη μορφή ποινικής αντιμετώπισης, αλλά φοβάμαι ότι θα αυξηθεί».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
Την ερχόμενη Τετάρτη, 16 Μαρτίου, στις 5.30 το απόγευμα, πρόκειται να εγκαινιαστεί το Κέντρο Αξιοποίησης Ελεύθερου Χρόνου της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Χανίων, το οποίο στεγάζεται στην οδό Σφακίων 27 – 29, σε χώρο που έχει παραχωρηθεί από την Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Το Κέντρο αναμένεται να συμβάλλει στην προσπάθεια πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας και τον περιορισμό του φαινομένου. Στα εγκαίνια θα τελεστεί αγιασμός από τον σεβασμιώτατο μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνό.
ΤΟ ΕΡΧΟΜΕΝΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
´Θυματοποίηση, παραβατικότητα και δικαιώματα του παιδιού´ είναι το θέμα του διήμερου συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο και την Κυριακή, 19 – 20 Μαρτίου, στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Στο συνέδριο, το οποίο συνδιοργανώνουν η Εισαγγελία Πρωτοδικών Χανίων με την Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων Χανίων, ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων, η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και η Αγωγή Υγείας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων, διακεκριμένοι επιστήμονες θα αναδείξουν πτυχές του κοινωνικού φαινομένου της νεανικής παραβατικότητας και της θυματοποίησης των ανηλίκων, ενώ παράλληλα θα αναφερθούν σε τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, παρουσιάζοντας παραδείγματα και εφαρμογές. Αναλυτικά το πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:
Σάββατο 19 Μαρτίου
9 – 9.30 π.μ.: Προσέλευση, εγγραφές.
9.30 – 10.30 π.μ.: Χαιρετισμοί.
10.30 – 11.45 π.μ.: Θεσμοί προστασίας και δικαιώματα παιδιού (πρόεδρος: Ειρήνη Πανταζή – Μελίστα, αντεισαγγελέας Εφετών Αθηνών).
– Γιώργος Μόσχος, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, «Η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού και οι ευθύνες των πολιτών στις τοπικές κοινωνίες».
– Ηλίας Ζαγοραίος, εισαγγελέας Πρωτοδικών, εισαγγελέας Ανηλίκων Αθηνών, «Ο εισαγγελέας Ανηλίκων. Εξελίξεις, δυνατότητες, προκλήσεις».
– Ευαγγελία Κογιαννάκη, μέλος Δ.Σ. Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α., νομικός, επιμελήτρια Ανηλίκων, προϊσταμένη Τμήματος Δικασίμων Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων. «Ιδρυση και αποστολή του ΚΕΣΑΘΕΑ».
11.45 π.μ. – 12.15 μ.: Διάλειμμα.
12.15 μ. – 1.30 μ.μ.: Χρήση και κατάχρηση στο διαδίκτυο: Το φαινόμενο και η προστασία των παιδιών (πρόεδρος: Ευτύχης Μαυρογένης, δικηγόρος, μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων).
– Μανώλης Σφακιανάκης, διευθυντής Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, αστυνομικός διευθυντής και Ιωάννα Φωτοπούλου, αξιωματικός Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, υπαστυνόμος Α?, «Κυβερνοτρομοκρατία – cyber bullying».
– Γεράσιμος Παπαναστασάτος, δρ Κοινωνιολογίας – εγκληματολόγος, υπεύθυνος Τομέα Έρευνας ΚΕ.Θ.Ε.Α., «Υπολογιστές και διαδίκτυο: δικαιολογημένοι φόβοι ή μύθοι προκατάληψης».
– Αννα Καρύδη – Πυρουνάκη, νηπιαγωγός, «Καλές πρακτικές για μια ασφαλή πλοήγηση».
1 – 3 μ.μ.: Διάλειμμα – Ελαφρύ έδεσμα.
3 – 4.15 μ.μ.: Ενδοοικογενειακή βία: Θεσμικό πλαίσιο και διαχείριση του φαινομένου (πρόεδρος Ειρήνη Χρυσογιάννη, αντιεισαγγελέας Εφετών Χανίων).
– Φωτεινή Μηλιώνη, δικηγόρος, μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, ειδική επιστήμων Νομικής Σχολής Αθηνών, «Ενδοοικογενειακή βία. Ο ανήλικος θύμα. Φαινομενολογία. Αντιμετώπιση».
– Ειρήνη Φερέτη, εγκληματολόγος – κοινωνιολόγος, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, «Το δικαίωμα της συμμετοχής των παιδιών ως προστατευτικός παράγων στην αντιμετώπιση της θυματοποίησής τους. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα YOU RESPOND».
– Κώστας Γιαννόπουλος, πρόεδρος Εθελοντικού Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», «Το Χαμόγελο του Παιδιού στηρίζει ενεργά τα δικαιώματα των παιδιών».
4.15 – 4.30 μ.μ.: Διάλειμμα.
4.30 – 6.30 μ.μ.: Ενδοσχολική βία και σχολικός εκφοβισμός: Πολιτικές και καλές πρακτικές (πρόεδρος Αρετή Μαρματάκη, κοινωνιολόγος, υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων).
– Κωνσταντίνος Φύσσας, ψυχοθεραπευτής, Κέντρο Ημέρας Ωρίωνας, ΕΨΥΠΕ, «Πρόληψη και αντιμετώπιση του εκφοβισμού στο σχολείο».
– Φώτης Σπυρόπουλος, ΜΔΕ δικηγόρος, μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, υποψήφιος διδάκτωρ, Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών Νομικής Σχολής Αθηνών, «Πολιτικές ευρωπαϊκών χώρων για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και εφαρμογή τους στην ελληνική πραγματικότητα».
– Σοφία Βγενοπούλου, παιδοψυχίατρος, σκηνοθέτης, «Δραματοποίηση και βιωματική άσκηση: συναντώντας τους δαίμονές μας».
– Παντελής Ζούρας, θεολόγος, συγγραφέας, «Η πρωτοβουλία του Ομίλου Καινοτόμων Δράσεων του Λεόντειου Λυκείου Νέας Σμύρνης στην πρόληψη και αντιμετώπιση της θυματοποίησης και της σχολικής βίας».
– Προβολή της ταινίας: «Τα μπλε γυαλιά» (διάρκεια: 9´, σκηνοθεσία: Γιάννης Κουφονίκος, παραγωγή: ΕΨΥΠΕ).
Κυριακή 20 Μαρτίου
9.30 – 11 π.μ.: Παραβατικότητα ανηλίκων: Απαντήσεις στο πεδίο της δικαιοσύνης (πρόεδρος: Αλεξάνδρα Πίσχοινα, εισαγγελέας Πρωτοδικών, προϊσταμένη Εισαγγελέας Πρωτοδικών Χανίων).
– Ιωάννης Ευαγγελάτος, πρωτοδίκης, δικαστής Ανηλίκων Χανίων, «Η αναμόρφωση της ποινικής νομοθεσίας ανηλίκων. Εφαρμογές, επιφυλάξεις, συμπεράσματα».
– Κωνσταντίνος Γκαζής, δικηγόρος, μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, «Ο ανήλικος παραβάτης και η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού».
– Δήμητρα Σουλελέ, δικηγόρος μέλος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων ΑΡΣΙΣ, «Πρόσβαση σε υπηρεσίες νομικής συμβουλευτικής και συνδρομής ανηλίκων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες».
– Αντωνία Καπαδουκάκη, ψυχολόγος – κοινωνιολόγος, επιμελήτρια Ανηλίκων, «Η κοινωνική αρωγή των ανηλίκων στο πεδίο της δικαιοσύνης: Οι Εταιρείες Προστασίας Ανηλίκων και οι Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων των Δικαστηρίων Ανηλίκων».
11 – 11.30 π.μ. Διάλειμμα.
11.30 π.μ. – 1.30 μ.μ. Καλά παραδείγματα πρόληψης και αντιμετώπισης της παραβατικότητας (Πρόεδρος: Χρυσούλα Χατζηδάκη, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής και Παιδείας Δήμου Χανίων).
– Αλεξάνδρα Τερεζάκη, κοινωνιολόγος, υπεύθυνη Κέντρου Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Νομού Χανίων, «Η βασική φιλοσοφία των προγραμμάτων πρόληψης του Κέντρου Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Νομού Χανίων».
– Γιώργος Γαβριλάκης, αναπληρωτής υπεύθυνος Μονάδας Συμβουλευτικής Χανίων, ΚΕΘΕΑ Αριάδνη, «Μονάδα Συμβουλευτικής Χανίων. Στόχοι και προοπτικές».
– Νίκη Αυγερινού, επιστημονικά υπεύθυνη προγραμμάτων βραχείας φροντίδας, Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδας, «Η εναντιωματική συμπεριφορά, μορφή πρόκλησης ή διαδικασία αυτονόμησης. Το παράδειγμα του Ξενώνα Εφήβων με εναντιωματική συμπεριφορά».
– Κλειώ Βόρου, π. υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Αχαΐας, Κίνηση ΠΡΟΤΑΣΗ, «Εθελοντισμός και δημόσια πολιτική: ΠΡΟΤΑΣΗ, Κίνηση για ένα άλλο τρόπο ζωής».
– Μαρία Κυδωνιέως – Φωστέρη, κοινωνική λειτουργός, π. επιμελήτρια Ανηλίκων, μέλος Δ.Σ. ΣΤΕΓΗ Σύρου, «Από τη δικαιοσύνη στην κοινότητα: σχετικά με τη λειτουργία ενός πρότυπου κέντρου ημέρας στη Σύρο».
– Θεατρικό δρώμενο εθελοντών εκπαιδευτικών (πρωτοβουλία Αγωγής Υγείας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων).
1.30 – 2 μ.μ.: Συμπεράσματα – Προτάσεις.
– Πάρη Ζαγούρα, νομικός, Εγκληματολόγος, επιμελήτρια Ανηλίκων.
– Αντώνης Αντωνίου, ψυχολόγος, συνεργάτης ΑΡΣΙΣ Αθήνα.
