Κίνδυνος για μεγάλο σεισμό

Υπάρχουν στην Ελλάδα οι κατάλληλες γεωλογικές συνθήκες για την εκδήλωση μεγάλου σεισμού, παρόμοιου με αυτόν της Ιαπωνίας.
Ωστόσο, αν γίνει ένας σεισμός κάπου στον κόσμο αύριο, αυτό θα είναι ένα τυχαίο γεγονός και δεν θα έχει σχέση με τον σεισμό της Ιαπωνίας.
Τα παραπάνω επισημαίνει σε δήλωσή του στα ´Χ.Ν.´ ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικών Καταστροφών και Παράκτιας Μηχανικής του Πολυτεχνείου Κρήτης και πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) Κώστας Συνολάκης.
Παράλληλα, εξηγεί ότι το λεγόμενο ελληνικό τόξο που περνάει νότια της Ρόδου και της Κρήτης έχει προξενήσει, το 365 μ.Χ. και το 1303 μ.Χ. μεγάλους σεισμούς. Το μέγεθος του σεισμού του 365 μ.Χ. υπολογίζεται σε 8,3 – 8,5 Ρίχτερ.
Αναλυτικά στη δήλωσή του ο κ. Συνολάκης, ο οποίος έχει επίσης διατελέσει και διευθυντής του Κέντρου Προειδοποίησης Τσουνάμι του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, αναφέρει:
´Ο σεισμός μεγέθους 8,9 στην Ιαπωνία και η ακόμη εξελισσόμενη τραγωδία συγκίνησε ακόμη και εμάς που γνωρίζουμε από πολύ κοντά τα αποτελέσματα των τσουνάμι στις παράκτιες ζώνες. Συγχρόνως, πυροδότησε τις ερωτήσεις στα ελληνικά Μ.Μ.Ε. και τα μπλογκ, κατά πόσο ένας τόσο μεγάλος σεισμός μπορεί να επηρεάσει τη σεισμικότητα αλλού και ειδικά στην Ελλάδα.
Η απάντηση είναι απλή. Φυσικά ένας μεγάλος σεισμός πυροδοτεί άλλους σεισμούς: είναι οι μετασεισμοί. Ενίοτε μπορεί να πυροδοτήσει σεισμούς σε γειτονικά ρήγματα. Ο σεισμός μεγέθους 9,2 της Σουμάτρα, της 26ης Δεκεμβρίου 2004, που έφερε τα τσουνάμι στο προσκήνιο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος, διέγειρε ρήγμα στo νότιο άκρο της Σουμάτρας και τρεις μήνες αργότερα έγινε ένας σεισμός μεγέθους 8,6. Ενας από τους δέκα μεγαλύτερους που έχει ποτέ μετρηθεί. Αλλά δεν υπάρχει καμία φυσική εξήγηση που να μας αναγκάζει να υποθέσουμε ότι ένας μεγάλος σεισμός στον Ειρηνικό μπορεί να δημιουργήσει σεισμούς στη Μεσόγειο. Οπως και στον Ειρηνικό, σεισμοί στη Μεσόγειο συμβαίνουν, αλλά μέχρι τώρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον ακριβή χρόνο. Αν γίνει ένας σεισμός κάπου στον κόσμο αύριο, αυτό θα είναι ένα τυχαίο γεγονός και δεν θα έχει σχέση με τον σεισμό της Ιαπωνίας´.
Στο σημείο αυτό ο κ. Συνολάκης προσθέτει:
´Δυστυχώς, έχουμε μόνο 90 χρόνια εμπειρία στο να μετράμε σεισμούς, από τότε που χρησιμοποιήθηκαν οι πρώτοι σεισμογράφοι. Σεισμοί από μετακινήσεις πλακών γίνονται στη γη επί εκατομμύρια χρόνια. Το να βγάζουμε συμπεράσματα, πέραν του να διαπιστώνουμε πόσο λίγο καταλαβαίνουμε τους σεισμούς και τα τσουνάμι, είναι σαν να έχουμε παρατηρήσει τη Σελήνη ένα μόνο βράδυ και μετά να δηλώνουμε ότι γνωρίζουμε όλον τον κύκλο της τροχιάς της διαρκείας 28 ημερών και να βάζουμε πιθανότητες στο κατά πόσο επαναλαμβάνεται.
Πέρυσι στις 27 Φεβρουαρίου 2010 έγινε ένας σεισμός μεγέθους 8,8 στη Χιλή. Δημιουργήθηκε μεγάλο τσουνάμι που έφτασε ως την Ιαπωνία. Δεν προξενήθηκε κανένας άλλος σεισμός σε άλλες περιοχές του πλανήτη από αυτό τον σεισμό, που ήταν σχεδόν ίδιου μεγέθους από αυτόν της Ιαπωνίας´.
Για να τονίσει:
´Η ερώτηση δεν είναι αν ο πρόσφατος σεισμός 8,9 μπορεί να προξενήσει σεισμούς στην Ελλάδα, αλλά αν στην Ελλάδα υπάρχουν οι γεωλογικές συνθήκες για τη δημιουργία παρόμοιου σεισμού. Η απάντηση είναι, δυστυχώς, ναι. Η μεγάλη ζώνη καταβύθισης που γνωρίζουμε σαν Ελληνικό Τόξο και εκτείνεται από τις ακτές της Τουρκίας, νότια της Ρόδου και της Κρήτης, δυτικά της Πελοποννήσου, δυτικά από τα Επτάνησα μέχρι το Ντουμπρόβνικ, έχει και το 365 μ.Χ. και το 1303 μ.Χ. προξενήσει μεγάλους σεισμούς. Ο σεισμός του 365 μ.Χ. υπολογίζεται από  γεωλογικές έρευνες του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ που παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο της  Οξφόρδης, να κυμαίνεται σε μέγεθος από 8,3 – 8,5 βαθμούς. Για τον σεισμό του 1303 μ.Χ., δεν υπάρχουν ανάλογα ακριβή στοιχεία σαν τον σεισμό του 365 μ.Χ. για την ποσοτικοποίηση του μεγέθους, αλλά είναι γενικά παραδεκτό ότι ήταν μεγαλύτερο από 8. Κατά τους Αγγλους συναδέλφους, τέτοιοι σεισμοί συμβαίνουν κάπου στο ελληνικό τόξο κάθε περίπου 800 χρόνια.
(Περιοδικό Nature, Shaw and others, 2008). Τα αποτελέσματα από ένα τέτοιο μεγασεισμό θα εξαρτηθούν από το εστιακό βάθος και την απόσταση από την ξηρά´.
Καταλήγοντας ο κ. Συνολάκης επισημαίνει:
´Οσον αφορά το πόσο καλά καταλαβαίνουμε -σαν επιστημονική κοινότητα- τις δυνατότητες οποιαδήποτε σεισμικής ζώνης να προξενήσει μεγασεισμούς: μία μόλις εβδομάδα πριν τον σεισμό της Ιαπωνίας, άλλοι ξένοι ειδικοί δήλωναν σε συνέδριο ότι μεγασεισμοί δεν προξενούνται στην δυτική πλευρά του Ειρηνικού. Ο Εγκέλαδος αποφάσισε να τους διαψεύσει με πολύ τραγικό τρόπο´.