Γράφει ο
ΣΤΑΜΑΤΗΣ Απ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ,
δάσκαλος – λαογράφος
Αγαπητοί αναγνώστες,
καλημέρα Σας!
Ξεκινούμε, όπως πάντα, με μια γρήγορη ματιά στο εορτολόγιο της εβδομάδας: – Πέρασε το Πρωτοκύριακο -έτσι λέει ο λαός μας την Πρώτη Κυριακή των Νηστειών- κι όσοι οδεύσαμε ως την Ιερά Μονή Γωνιάς και στη συνέχεια στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (Κολυμπάρι), ζήσαμε ένα πρωινό μοναδικό, γεμάτο περιεχόμενο, νάματα αείζωα της Εκκλησίας μας, κατά την αρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του σεβασμ. μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου και κατάθεση σοφίας, στη συνέχεια, στην Ορθοδ. Ακαδημία Κρήτης, με την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ομιλία του πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης (Χανιά) κ. Γιάννη Φίλη.
Στη συνέχεια, προχθές Τρίτη (15/3) τιμήθηκε ´η μνήμη Μανουήλ Νεομάρτυρος του Κρητός´, που καθώς όλοι γνωρίζομε είναι γέννημα των εύανθρων Σφακίων. Το απολυτίκιο της εορτής του, λέει:
´- Θείον βλάστημα Σφακίων πέλεις και προς Κύριον θερμός μεσίτης, Νεομάρτυς Μανουήλ αξιάγαστε, υπέρ Χριστού γαρ νομίμως ενήθλησας και μαρτυρίου εδέξω τον στέφανον. Οθεν πρέσβευε δοθήναι τοις σε γεραίρουσι πταισμάτων ιλασμόν και μέγα έλεος´.
Την επομένη (Τετάρτη 16/3) σταθήκαμε με βαθύτατο σεβασμό μπρος στην ασκητική άγια μορφή του κτίτορα της Ιεράς Μονής Ευαγγελιστού Ιωάννου Πάτμου (του εκ Βιθυνίας) οσίου Χριστοδούλου (1020 μ.Χ.).
Εξάλλου: – Σήμερα το βράδυ (18/3) έχουμε την ακολουθία της Β! Στάσης των Χαιρετισμών, όπου είμαστε όλοι καλεσμένοι στις εκκλησίες μας, ενώ, μεθαύριο (20/3) Β? Κυριακή των Νηστειών, θα αναμνησθούμε της προσφοράς Γρηγορίου του Παλαμά (1360 μ.Χ.), της φωτισμένης αυτής άγιας Κωνσταντινουπολίτικης μορφής της Εκκλησίας μας, που αρχιεράτευσε στη Θεσσαλονίκη χαρισματικά και επετέλεσε έργο θεάρεστο.
Οσοι μάλιστα έχουν τη δυνατότητα εξόδου ως την Κίσαμο (Καστέλλι) το βραδάκι της Κυριακής αυτής, ώρα 6 μ.μ. και φτάσουν στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου· εκεί θα ζήσουν την ιερή μυσταγωγία του Αρχιερατικού Εσπερινού και θα παρακολουθήσουν την ομιλία του φιλοξενούμενου του σεβασμιώτατου κ. Αμφιλοχίου, του σεβασμιώτατου μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου κ. Νεκταρίου, με το επίκαιρο θέμα: ´Η θεολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά εις την σύγχρονη ζωή´.
***
– Και μετά από τις σύντομες αυτές αναφορές μας στο Εορτολόγιο των ημερών, ας δούμε τι έχει η στήλη για σήμερα, να μας παρουσιάσει:
Ξεκινούμε από το γειτονικό μας Ρέθεμνος, όπου ο αγαπητός φίλος, φωτισμένος και πάντα ανήσυχος εκπ/κός (φιλόλογος), ο Κώστας Ηλ. Παπαδάκης, μετά από τα: ´Θέματα αγωγής του παιδιού κατά τον Ιερό Χρυσόστομο´ (1993), τον ´Λόφο του Τίμιου Σταυρού της πόλης μας (Ρέθυμνο) χθες και σήμερα´ (1994), τα ´Γλυπτά και Ενεπίγραφες Πλάκες του Ρεθύμνου´ (2000), τη μονογραφία: ´Νικόλαος Γεωργίου Παπαδάκης, καθηγητής και πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης´ (1997), το έργο: ´Κεραμές και Αγαλλιανός, κοινή πορεία μέσα στον χρόνο´ (2002), μελέτες και ανάτυπα δημοσιευμένων εργασιών και ανακοινώσεών του σε συνέδρια υψηλού κύρους καθώς και πληθώρα έτοιμων έργων του ίδιου, για έκδοση, μας χαρίζει σήμερα ένα δίτομο έργο μεγάλης σημασίας και αξίας, γιατί βάζει στους δρόμους και στα μυστικά της Ερευνας και της Μελέτης, μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης, μαθητές του, να σταθούν υπεύθυνα και ερευνητικά μπρος στο ´Ρέθυμνο 1900 – 1950 που μας κληροδότησε το σημερινό Ρέθυμνο´. Θέμα που σαγηνεύει εξ αρχής, έχει όμως μεγάλες απαιτήσεις το ζητούμενο, το οποίο εντάσσεται στο ´Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης του 1ου Γυμνασίου Ρεθύμνου´.
Οι τομείς έρευνάς τους ήσαν πολλοί! Ο καθημερινός βίος και πολιτισμός της πόλης του Ρεθύμνου, πριν από μισόν αιώνα, ως προς την ίδια την πόλη, τους ανθρώπους της, τον πολιτισμό και την εκπαίδευσή των (σχολεία, δ/λοι, καθηγητές), την υγεία και την αντιμετώπισή της (νοσοκομεία, κλινικές, γιατροί όλων των ειδικοτήτων, φαρμακεία και φαρμακοποιοί), πολιτιστικοί σύλλογοι και άλλοι, σωματεία κι ακόμη ο τοπωνυμικός θησαυρός της πόλης και των γύρω της συνοικιών, ο αθλητισμός του τότε και οι μορφές προσφοράς της πόλης οι ανεκτίμητες (οι λόγιοι π.χ.) είναι ζητούμενα της έρευνας τα οποία απαντήθηκαν πλούσια.
Σημειώνει ο κ. Παπαδάκης (τομ. Α, σ. 347) σεμνότατα πως δεν αξιώνει πληρότητα η ενότητα η συγκεκριμένη. Κανένα έργο ανθρώπινο δεν έχει ποτέ σφραγίδα πληρότητας και τελειότητας, γιατί τότε δεν θα ήταν… ανθρώπινο. Εμείς, όμως, με τα μέτρα που μετρούμε το αποτέλεσμα της εφαρμογής εδώ της Περιβαλλοντικής Εκπ/σης στο 1ο Γυμν. Ρεθύμνης, βαθμολογούμε με άριστα το αποτέλεσμα, συγχαίρουμε τον όντως χαλκέντερο φιλόλογο Κωστή Ηλ. Παπαδάκη και καλοτυχίζουμε τους μαθητές και μαθήτριες τα ονόματα των οποίων διαβάζουμε στη σ. 7 του πρώτου τόμου και τους ευχόμαστε να προκόψουν και θα προκόψουν, γιατί πήραν βάπτισμα ξεκινήματος έργου, σωστά!
Στον Β? τόμο του έργου, με τις συνεντεύξεις εικοσάδας και πλέον έγκριτων επιστημόνων και πνευματικών ανθρώπων, εγνωσμένου κύρους από το γειτονικό μας Ρέθυμνο, χαιρόμαστε τις καταθέσεις, τα βιώματα, τη γνώση και την αγάπη των για το Ρέθεμνος που δεν ξεχνούν και που κάνουν τους ακροατές των μαθητές να το λατρεύουν, να το εκτιμήσουν σωστά και να του προσφέρουν κι εκείνοι στο μέλλον τη συνεισφορά του χρέους των.
Οι περισσότεροι είναι γνωστοί και φίλοι μου. Ετσι με συνεπήραν κι εμένα στις αναδρομές των οι αγαπητοί: Αστουδάκης, Αστρινός, Βαλαρή, ο Αντώνης Δαφέρμος, ο Δρανδάκης Γιώργος, ο μανιώδης του βιβλίου Εκκεκάκης, ο Καρνιωτάκης, ο Γιάννης Κουμεντάκης, οι Κούνουπας Αντρέας και Μανώλης, η Νικολακάκη Ευαγγ., η ψυχή του έργου ο αγαπητός Κωστής (Ηλ. Παπαδάκης), ο αγαπητός φίλος Δάνδολος (Μιχ. Παπαδάκης), ο Μιχ. Παρασκευάς, οι Πελεντάκηδες (Δημήτρης και Μάρκος), η Περάκη, ο Γιάννης Σπανδαγος, ο Βαν. Σιμιτζής, η Τσιριμονάκη Μαρία κι ο Γιώργης Φρυγανάκης, ένας κόσμος όλοι τους, κατάφορτος προσφορά κι αγάπη για τον τόπο, για την εκπαίδευση, για τα παιδιά μας.
– Θέλουμε από τα Χανιά να συγχαρούμε εγκάρδια τους συντελεστές του τιτάνιου αυτού έργου, τον κύριο υπεύθυνο, εκτιμώντας τον μόχθο και το μέγεθος της συνεισφοράς του, τον αγαπητό Κωστή Παπαδάκη και να του ευχηθούμε υγεία και καλή συνέχεια!
***
– Κι από το Ρέθεμνος, στα Σφακιά μας, στην Αθήνα!
Χρέος μας ν? αναμνησθούμε αξέχαστο φίλο και ξεχωριστό πνευματικό άνθρωπο, τον Πάρι Κελαϊδή, που μας άφησε πριν από λίγους μήνες.
ΠΑΡΙΣ ΚΕΛΑΪΔΗΣ (1931 – 2010)
Η στήλη μας έχει παρουσιάσει και τα σαράντα έργα του, κάθε φορά που εκδίδονταν με τον πρέποντα λόγο. Ετσι δεν ξεχνά, τέτοιες μέρες, τον λεβέντη Σφακιανό της ιστορικής οικογένειας των Κελαϊδήδων, τον Πάρι, και δεν μπορεί να λησμονήσει τον υμνητή των Σφακιών, τον πολυγραφότατο συγγραφέα, τον λάτρη της επαρχίας του και όχι μόνο, τον γνώστη κάθε στοιχείου ιστορικού, αρχαιολογικού, λαογραφικού κ.λ. γι? αυτήν.
Μια ζωή γράψιμο, έρευνα, συλλογή στοιχείων κι μετά: οργάνωση, ταξινόμηση και έκδοση των αποθησαυρισμάτων του. Ετσι έγιναν τα 42 βιβλία, των οποίων οι τίτλοι είναι:
1. Η Ευαγγελίστρια του Φρε (1960)
2. Η Μάχη της Κρήτης (1960)
3. Ο θρύλος ενός άρχοντα στα Σφακιά (1975)
4. Τα σχολεία στα Σφακιά (1977)
5. Στο εδώλιο (1978)
6. Η επανάσταση του Δασκαλογιάννη (1978)
7. Ο γάμος στα Σφακιά (1979)
8. Η Θυμιανή Παναγία στα Σφακιά (1981)
9. Αρχαίες πόλεις στα Σφακιά (1981)
10. Σχολεία στα Σφακιά, β? έκδοση συμπληρωμένη (1982)
11. Ριζίτικα για τα Σφακιά: τόμος πρώτος, ιστορικά (1983)
12. Ριζίτικα για τα Σφακιά: τόμος δεύτερος, λαογραφικά (1984).
13. Το στρατόπεδο Δασκαλογιάννη (1985)
14. Η γέφυρα Βαρδινογιάννη στα Σφακιά (1987)
15. Ο καπετάν Πολέντας – Σισανές από τα Σφακιά (1988)
16. Ο αιωνόβιος Στρατής Στρατίκος από τα Σφακιά (1988)
17. Ο σφακιανής καταγωγής στρατηγός Χομπίτης (1988)
18. Ο σφακιανής καταγωγής πτέραρχος Κελαϊδής (1988)
19. Δύο προτομές στην Ανώπολη Σφακίων (1989)
20. Κληροδοτήματα για τα Σφακιά (1989)
21. Η οικογένεια Πάτερου από τα Σφακιά (1990)
22. Αγιοι από τα Σφακιά (1990)
23. Σφακιανοί, οι τελευταίοι υπερασπιστές του Βυζαντίου (1991)
24. Μακεδονομάχοι και Ηπειρομάχοι από τα Σφακιά – τόμος πρώτος: Κρητικοί εθελοντές στον Μακεδονικό Αγώνα 1903 – 8 (1992)
25. Οι Σφακιανοί στον ´Κρητικό πόλεμο´ (1992)
26. Το αγροτικό ιατρείο Ανώπολης Σφακίων (1993)
27. Ο σφακιανής καταγωγής Νίκος Γιγουρτάκης – Μαυροπάτερος (1993)
28. Ο σφακιανής καταγωγής Γιώργος Βογιατζάκης (1994)
29. Κίνδυνος αλλοιώσεως των ριζίτικων (1994).
30. Μακεδονομάχοι και Ηπειρομάχοι από τα Σφακιά – τόμος δεύτερος: Κρητικοί εθελοντές στους απελευθερωτικούς πολέμους 1912 – 13 (1995).
31. Ο Σφακιανός Κωσταρός Βολουδάκης, Αρχηγός Αποκόρωνα 1866 – 69 (2000)
32. Μακεδονομάχοι και Ηπειρομάχοι από τα Σφακιά – τρίτος τόμος: Κρητικοί εθελοντές στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα του 1914 (2000).
33. Ο Σφακιανός αρχιμανδρίτης Παρθένιος Κελαϊδής, πρωτουργός της επανάστασης 1866 – 69 (2001).
34. Τα 12 Αρχοντόπουλα του Βυζαντίου, στην Κρήτη του 1182 Α: Μαρίνος Σκορδίλης (2001)
35. Οι Κρητικοί στην επανάσταση του 1821 (2001)
36. Ο σφακιανής καταγωγής Γ. Αγγελάκης ή Βούρβαχης (2002)
37. Η οικογένεια Κελαϊδή από τα Σφακιά (2003)
38. Το Ασκύφου Σφακίων και τα μνημεία του (2003)
39. Τα 12 Αρχοντόπουλα του Βυζαντίου στην Κρήτη του 1182 Β: Φωκάς – Καλλέργης (2004).
40. Ο Σφακιανός στρατηγός του 1821 Χατζή Γιώργης Κελαϊδής (2006)
41. Εγκυκλοπαίδεια των Σφακίων (2007).
42. Ιστορία των Σφακίων, τομ. Α? – Β? (2009).
– Για το μεγαλείο της ανθρώπινης παρουσίας του Πάρι, για την αγαπητή του οικογένεια, για τους συνεπαρχιώτες του και την Κρήτη ολάκερη, ο Πάρις Σταύρου Κελαϊδής είναι αθάνατος, γιατί αγωνίστηκε ωραίο αγώνα, γιατί φύλαξε την πίστη του κι αγάπησε τα πάτρια εφόρου ζωής του. Ο στέφανος της Δικαιοσύνης του αξίζει! Αθάνατος!
Εδώ, όμως, φτάσαμε και πάλι στο τέλος. Τα ξαναλέμε, συν Θεώ, την άλλη βδομάδα, ως τότε γεια σας!
