Οι λύσεις που μπορούν να δοθούν από το ελεύθερο λογισμικό στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην παρούσα φάση φαίνεται πως είναι εξίσου ικανές -και σε πολλά σημεία αδιαμφισβήτητα καλύτερες- με αυτές που προτίθεται να δώσει η Microsoft ή άλλοι κολοσσοί της Πληροφορικής.
Αυτό μαρτυρούν οι αποφάσεις κρατών όπως η Ιαπωνία, το Περού, η Γερμανία, η Γαλλία, η Κούβα, η Βενεζουέλα, η Β. Κορέα και πολλές άλλες να χρησιμοποιήσουν κατά κόρον πλατφόρμες ελεύθερου λογισμικού, όπως το debian ή το ubuntu και αντίστοιχα πακέτα σε ανοιχτό κώδικα όπως το OpenOffice (το ´ανταγωνιστικό´ πακέτο του Microsoft Office). Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί και συγκεκριμένες διανομές λειτουργικών συστημάτων με πυρήνα το Linux, έτσι ώστε να ικανοποιούν τις ανάγκες της κάθε χώρας, όπως το Nova OS της Κούβας*, το Red Star OS της Β. Κορέας** κ.λπ.
Το πρώτο ζήτημα, στο οποίο έρχεται να απαντήσει η υιοθέτηση τέτοιων λύσεων, είναι το ζήτημα του κόστους. Τη στιγμή που η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τη Microsoft για 70.000 άδειες χρήσης με έκπτωση 20% αγγίζει ποσά της τάξης των 43.400.000? χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος υποστήριξης, τα ίδια πακέτα μπορούν να αναζητηθούν στο ελεύθερο λογισμικό απολύτως δωρεάν, με την ίδια ποιότητα παροχής υπηρεσιών. Κάνοντας μια παρένθεση θα θέλαμε να επισημάνουμε ως μέτρο σύγκρισης ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός του 2ου μεγαλύτερου ΑΕΙ της χώρας (του Καποδιστριακού ) ανέρχεται σε 5 εκατομμύρια ευρώ.
Ειδάλλως, με ασύγκριτα μικρότερο κόστος η κυβέρνηση θα μπορούσε να αναθέσει σε μια ελληνική εταιρεία να προσαρμόσει το υπάρχον λογισμικό ανοικτού κώδικα στις ανάγκες της εκάστοτε Δημόσιας Υπηρεσίας ή ακόμα καλύτερα να στραφεί στην ίδια την κοινότητα (Ελληνική κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ). Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες ως χρήστες και μέλη της κοινότητας θα μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν -με τον τρόπο που αναφέρθηκε στα προηγούμενα κεφάλαια- συνεισφέροντας στη βελτίωση του λογισμικού.
Η αδιαμφισβήτητη υπεροχή του ανοιχτού κώδικα έγκειται στη δυνατότητα που παρέχει στον έλεγχό του από όλους, όπως εξηγήσαμε στην προηγούμενη ενότητα, την ίδια στιγμή που η Microsoft με πλατφόρμες όπως τα Windows Vista είναι πλέον περιβόητη για την ανασφάλεια που ´προσφέρει´ με ιούς, κατασκοπευτικό λογισμικό (spyware) και κρυφό λογισμικό, που ελέγχει τις λειτουργίες του χρήστη (DRM). Η ίδια εταιρεία έχει να καταθέσει περγαμηνές στη δημιουργία ολοκληρωμένων τρόπων παρακολούθησης των εργαζομένων της και στην αγαστή σύμπνοια με κυβερνήσεις, όπως της Κίνας και των ΗΠΑ, για τον περιορισμό των ελευθεριών των χρηστών του λογισμικού της. Τη στιγμή που διακυβεύεται η απλή χρήση των προϊόντων της σε λογισμικό στο σπίτι, η χωρίς όρους παράδοση ενός κρατικού μηχανισμού στη λειτουργία της καταντάει επικίνδυνη φάρσα.
Ομάδα ΕΛ/ΛΑΚ Πολυτεχνείου Κρήτης
Από αυτή την εβδομάδα θα ξεκινήσουμε να παρουσιάζουμε συνοπτικά διάφορους τομείς, που το ελεύθερο λογισμικό μπορεί να δώσει ικανοποιητικές λύσεις και να μας γλυτώσει από τη ´σκλαβιά´ και το κόστος του ιδιόκτητου λογισμικού.
Αρχίζουμε κάνοντας μια αναφορά στο ζήτημα της υιοθέτησης ελεύθερου λογισμικού για τις ανάγκες των Δημοσίων Υπηρεσιών.
Εξαρτάται από το τι πρότυπο έχουμε για τη Ελλάδα. Αν οδηγός μας για την πλατφόρμα που θα επιλέξουμε είναι η Β. Κορέα, η Κούβα και η Βενεζουέλα και όχι οι ΗΠΑ, η Ινδία ή η Κίνα, είναι πράγματι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση. Για δε την ακρίβεια των δεδομένων καλό είναι να διευκρινιστεί ότι τόσο στη Γαλλία, όσο και στη Γερμανία, κλάσμα και μάλιστα μικρότερο του 50% του συνολικά χρησιμοποιούμενου λογισμικού είναι ανοιχτού κώδικα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε πλατφόρμας, όπως γλαφυρά περιγράφονται αρκετά από αυτά, ούτε τις ευκαιρίες που μέσω αυτών προσφέρονται, προκειμένου να ικανοποιηθεί η ανάγκη επαναδιαπραγμάτευσης όποιας συμφωνίας, ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης σαν την σημερινή. Άλλωστε ανάλογες αποφάσεις δεν στηρίζονται (και ορθά κατά τη γνώμη μου) αποκλειστικά σε επιστημονικά κριτήρια, ούτε μπορεί να έχουν καθολική εφαρμογή σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων. Μιας και αναφέρθηκαν παραδείγματα από την ΕΕ, η συνήθης πρακτική είναι ταυτόχρονη αξιοποίηση λογισμικού ανοιχτού κώδικα και μη με επιλογή κατά περίπτωση.