Για να απαντήσουμε σε μια τέτοια ερώτηση θα πρέπει κατ’ αρχήν να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τον όρο ´επανάσταση´. Αν αναφερόμαστε σε τεχνολογική επανάσταση, τότε στο συγκεκριμένο ερώτημα θα μπορούσαμε να δώσουμε μια σύντομη απάντηση..: ´Ναι´.
Tο ΕΛ/ΛΑΚ έχει επιφέρει αλλαγές όχι μόνο στην αναπτυξιακή διαδικασία του ίδιου του λογισμικού, αλλά έχει πλέον δημιουργηθεί και πλήθος λογισμικού ελεύθερο προς χρήση στον οποιονδήποτε και πολλά ακόμη στοιχεία που συνηγορούν σε αυτήν την κατεύθυνση.
Αν αναφερόμαστε σε κοινωνική επανάσταση, τότε η γρήγορη και προφανής απάντηση είναι βέβαια ´όχι´ καθώς η ανάπτυξη του Ελεύθερου Λογισμικού από μόνης της δεν μετασχηματίζει την κοινωνία, δεν δημιουργεί – εξαλείφει κοινωνικές τάξεις ούτε καλλιεργεί συνειδήσεις στο σύνολο του πληθυσμού. Ολα αυτά, όμως, συμβαίνουν στην κοινότητα χρηστών – δημιουργών του ΕΛ/ΛΑΚ και στον βαθμό που η εν λόγω παραγωγική διαδικασία μπορεί δυνητικά να αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης και για άλλους κλάδους της παραγωγής τότε το ΕΛ/ΛΑΚ είναι εν δυνάμει επαναστατικό.
H βάση ανάπτυξης του Ελεύθερου Λογισμικού
Οπως σκιαγραφήσαμε στις προηγούμενες ενότητες, είναι φανερό ότι το Ελεύθερο Λογισμικό προέκυψε μέσω της εξέλιξης και της διάθεσης των μέσων ανάπτυξής του(Η/Υ και λογισμικό), σε ένα ευρύ κοινό, (αρχικά στους ίδιους τους προγραμματιστές) κάτι που ενισχύθηκε σημαντικά μέσω της παγκόσμιας δικτύωσης (Ιnternet).
Η εξέλιξη αυτή είναι μοναδική στη σύγχρονη ιστορία, και συγκεκριμένα στο πλαίσιο του καπιταλισμού καθώς έχουμε το ανατρεπτικό φαινόμενο, τα μέσα παραγωγής μιας κατηγορίας προϊόντων να μην βρίσκονται στα χέρια κάποιων ολίγων ιδιοκτητών ή μονοπωλίων αλλά να διατίθενται σε σχετικά ελεύθερο βαθμό παντού στον οικονομικά ανεπτυγμένο κόσμο.
Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν η ραγδαία ανάπτυξη του ΕΛ/ΛΑΚ σε ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης από τις πρότερες μορφές οργάνωσης της παραγωγής. Πώς έγιναν, όμως, όλα αυτά; Η αλήθεια είναι ότι ήδη πριν ξεκινήσει να αναπτύσσεται το ΕΛ/ΛΑΚ ως κίνημα υπήρχε η κοινότητα των hackers, στην οργάνωση των οποίων ήδη προϋπήρχαν αρκετά όμοια χαρακτηριστικά και οι οποίοι hackers ήταν αυτοί που στελέχωσαν τις πρώτες ομάδες προγραμματιστών που άρχισαν να δουλεύουν σε έργα Ελεύθερου Λογισμικού.
Η πολιτική του χάκιν είναι δύσκολο να «τοποθετηθεί» επακριβώς επειδή είναι μια σύνθεση πολλών ασυμβίβαστων στοιχείων. Από τη μια μεριά, οι σημερινοί χάκερς εκπορεύονται από τους μηχανικούς του 1950. Από την άλλη, το χάκιν εκπηγάζει από την αντίσταση των υποκείμενων στους μηχανικούς χειραγώγησης της εργασίας. Οι χειριστές μηχανών έμαθαν από μόνοι τους και ενάντια στην επιθυμία των διευθυντών να διαβάζουν τις οδηγίες που δίδονταν στα μηχανήματα. Ηταν χρήσιμο γι’ αυτούς να γνωρίζουν τις οδηγίες προκειμένου να αποτρέψουν ατυχήματα και δυσλειτουργίες.
Στον τομέα της πληροφορικής αυτό μεταφράστηκε και στην ανάπτυξη της λεγόμενης αντίστροφης μηχανικής (reverse engineering), το οποίο είναι η δυνατότητα να καταλαβαίνει ο μηχανικός τον τρόπο κατασκευής μιας μηχανής (π.χ. ενός προγράμματος) μελετώντας την λειτουργία του. Αυτό αποτέλεσε σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια των hackers να αποκρυπτογραφήσουν διάφορους μηχανισμούς λειτουργίας, ώστε να ανακατασκευάσουν έργα κλειστού λογισμικού.
Το γιατί οι χάκερς γράφουν λογισμικό που εν συνέχεια προσφέρουν δωρεάν είναι από τα πλέον πολυσυζητημένα θέματα ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς που μελετούν το κίνημα των χάκερς. Οι οικονομολόγοι προσπαθούν να εξηγήσουν τη συμπεριφορά των χάκερς με την υπόθεση περί ορθολογικού οικονομικού ανθρώπου. Υποθέτουν ότι οι χάκερς μοιράζουν λογισμικό δωρεάν προς βελτίωση της φήμης τους, προσδοκώντας μια ´μακροπρόθεσμη´ πληρωμή.
Ομως οι χάκερς κατευθύνουν την εργατική τους δύναμη προς την αξία χρήσης του λογισμικού: Το Ελεύθερο Λογισμικό παράγεται για να χρησιμοποιηθεί και όχι για να πωληθεί. Στα έργα ΕΛ/ΛΑΚ, η εργασία είναι αυτοσκοπός πάρα καταναγκαστικό μέσο για επιβίωση.
Ομάδα ΕΛ/ΛΑΚ Πολυτεχνείου Κρήτης.
