Ελαιον ευώδες τεθυωμένον

Πολύ διαδεδομένη ήταν η χρήση των αρωματικών ελαίων στην μυκηναϊκή Ελλάδα και την Εγγύς Ανατολή κατά την περίοδο του 14ου και 13ου αιώνα π.Χ. Τα έλαια χρησιμοποιούνταν ιδιαίτερα σε θρησκευτικές τελετές αλλά και τα λεγόμενα ´διαβατήρια έθιμα´, τα οποία σημάδευαν τον κύκλο της ζωής ενός ανθρώπου.
Οι παραπάνω επισημάνσεις έγιναν κατά τη χθεσινή παρουσίαση του 13ου τόμου της Κρητικής Εστίας με θέμα: «Ελαιον ευώδες τεθυωμένον», που διοργάνωσε στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου η Ιστορική Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης (ΙΛΑΕΚ), με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης – Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.
Το θέμα του 13ου τόμου της Κρητικής Εστίας αποτέλεσε τη διδακτορική διατριβή του κ. Ιωάννη Φάππα, ο οποίος παραβρέθηκε στην εκδήλωση και μίλησε για την εργασία του.
«Η εργασία εξετάζει τη χρήση των αρωματικών ελαίων στη μυκηναϊκή Ελλάδα αλλά ταυτόχρονα και τα μεγάλα κέντρα της ανατολικής Μεσογείου του 14ου και 13ου αιώνα π.Χ. Με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να εντάξει τον Μυκηναϊκό Πολιτισμό μέσα στο πραγματικό του περιβάλλον, που δεν ήταν άλλο από τον κόσμο της ανατολικής Μεσογείου και να ερμηνεύσει πρακτικές που εκτελούνταν στη μυκηναϊκή Ελλάδα προσπαθώντας να βρει συγκριτικό υλικό και παράλληλα από τις περιοχές της ανατολικής Μεσογείου», σημείωσε ο συγγραφέας της εργασίας και πρόσθεσε: «Τα έλαια ήταν πάρα πολύ διαδεδομένα και χρησιμοποιούνταν σε καθημερινές πρακτικές όπως η κοσμητική χρήση αλλά κυρίως σε θρησκευτικά τελετουργικά και στα λεγόμενα ´διαβατήρια έθιμα´. Εθιμα που αφορούσαν περιστάσεις που σημάδευαν τον κύκλο ζωής ενός ανθρώπου, δηλαδή σε περιπτώσεις μετάβασης. Κι αυτό γιατί η χρήση των αρωματικών ελαίων συνοδεύονταν από μια πολύπλοκη ιδεολογία, βασικό στοιχείο της οποίας ήταν η έννοια του καθαρμού. Του καθαρμού διότι κανείς για να μπορέσει να λατρέψει πρέπει να είναι καθαρός αλλά και για να μεταβεί από ένα στάδιο σε ένα άλλο στη ζωή πρέπει πάλι να είναι καθαρός».
Η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, Μαρία Βλαζάκη – Ανδρεαδάκη, η οποία παρουσίασε τον νέο τόμο, ανέφερε -μεταξύ άλλων- ότι «το συγκεκριμένο σύγγραμμα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον διότι αναφέρεται σε ένα θέμα που είχε μεγάλη σημασία για την αρχαιότητα, δηλαδή τη χρήση των αρωματικών ελαίων».
«Στα προϊστορικά χρόνια, όταν δεν υπήρχε σαπούνι, το αρωματικό λάδι χρησίμευε τόσο για τον καλλωπισμό και τον καθαρισμό του σώματος όσο και ως φαρμακευτικό προϊόν», τόνισε η κα Βλαζάκη και πρόσθεσε: «Ξέρουμε ότι η Κρήτη και η ηπειρωτική Ελλάδα έχουν πλούτο αρωματικών φυτών και βοτάνων και αυτά χρησίμευαν για να αρωματίζουν το λάδι. Με αυτά, λοιπόν, γινόταν μια διακίνηση σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, ήταν -δηλαδή- μια μεγάλη φαρμακοβιομηχανία για τα χρόνια εκείνα η Κρήτη αρχικά και η μυκηναϊκή Ελλάδα στη συνέχεια και έφερε πάρα πολύ πλούτο στα ανάκτορα. Οπότε, η ανάλυση του συγγράμματος συμπληρώνει τα κενά που υπήρχαν μέχρι σήμερα και προσφέρει σε όλους μας μια πάρα πολύ σημαντική εργασία. Εξάλλου, ο συγγραφέας για τον τρόπο και την πληρότητα της εργασίας του -που υπήρξε διδακτορική διατριβή- εξασφάλισε άριστα από το ΑΠΘ», είπε η κα Βλαζάκη.
Τέλος, η πρόεδρος της ΙΛΑΕΚ, Αρχόντισσα Ναναδάκη – Παπαδερού, σημείωσε ότι η ΙΛΑΕΚ αποφάσισε να εκδόσει τη διδακτορική διατριβή του κ. Φάππα «διότι θεωρήσαμε ότι αποτελεί ένα σημαντικό μέσο από το οποίο μπορέσουν οι μελλοντικοί επιστήμονες να μελετήσουν τον ελληνικό Πολιτισμό, τον Μυκηναϊκό και τον Μινωικό Πολιτισμό».
«Στο βιβλίο γίνεται μια εκτεταμένη αναφορά στη βιοτεχνία των αρωματικών ελαίων στο μεγάλο ανάκτορο της Κνωσσού και μέσα από αυτά περνάει πάλι ο πολιτισμός της μινωικής Κρήτης. Η έκδοση είναι πολύ σημαντική και θα είναι απαραίτητη σε όλες τις βιβλιοθήκες των Πανεπιστημίων της Ελλάδας», επεσήμανε η κα Ναναδάκη.