Την προηγούμενη Τρίτη είχαμε ξεκινήσει να εξετάζουμε σε μεγαλύτερο βάθος τη φιλοσοφική / ηθική σκοπιά του Ελεύθερου Λογισμικού. Αναρωτηθήκαμε αν το ΕΛ/ΛΑΚ αποτελεί μια επανάσταση που προσδιορίζεται στον χώρο της Τεχνολογίας και σε ποιο βαθμό επηρεάζει και την ίδια την κοινωνία.
Είδαμε λοιπόν ότι στον πυρήνα του κινήματος του Ελεύθερου Λογισμικού εξελίσσεται μια παραγωγική διαδικασία, η οποία απορρίπτει το κυρίαρχο μοντέλο οργάνωσης της παραγωγής και τις ´ηθικές αξίες´ που το συνοδεύουν και σε περίπτωση που αποτελεί πρότυπο και για άλλες πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι εν δυνάμει επαναστατική.
Ποια είναι, λοιπόν, τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αυτής της παραγωγικής διαδικασίας που την κάνουν τόσο ριζοσπαστική;
Θα μπορούσαμε να κατηγοριοποιήσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά στις παρακάτω τέσσερις ενότητες:
• Δεν υπόκειται σε εμπορικές σχέσεις αγοραστή / πωλητή.
• Δεν έχει πατρίδα.
• Η συνεργασία αποτελεί τη βάση της δραστηριότητας.
• Η ικανοποίηση της προσφοράς προς την κοινότητα αποτελεί στόχο της παραγωγής.
Παρακάτω αναλύουμε περαιτέρω τις τρεις πρώτες ενότητες και θα συνεχίσουμε την παρούσα μελέτη στο επόμενο άρθρο μας.
Δεν υπόκειται σε εμπορικές σχέσεις αγοραστή / πωλητή.
Δεν υπάρχει εμπόριο επειδή πολύ απλά δεν υπάρχει αγορά. Για του λόγου το αληθές η αγορά δεν είναι ακριβώς απούσα καθώς ο επιχειρηματικός κόσμος έχει αναγκαστεί πλέον να διεισδύσει στην κοινότητα του ΕΛ/ΛΑΚ, κάτι το οποίο όμως ακόμα δεν έχει αναιρέσει τον χαρακτήρα, τη σκοποθεσία και την ιδεολογία του ΕΛ/ΛΑΚ. Αρχικά κύριο κίνητρο αρκετών επιχειρήσεων λογισμικού ήταν να εξασθενίσουν τα μονοπώλια των μεγάλων εταιρειών, αλλά γενικότερα η ενασχόλησή τους με το ανοικτό λογισμικό αποτελεί λογική εξέλιξη της γενικότερης τάσης της αγοράς να παρεισφρύει σε κάθε πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας, προκειμένου να αποκομήσει κέρδος. Όπως είπαμε το Ελεύθερο Λογισμικό κατοχυρώνεται και νομικά μέσω της άδειας GNU GPL, η οποία (πέρα από τις 4 αρχές που ορίζουν το Ελεύθερο Λογισμικό και αναφέρθηκαν στο πρώτο άρθρο), εν ολίγοις προβλέπει ότι τα παράγωγα των έργων που δημοσιεύονται με αυτή την άδεια χρήσης, θα πρέπει να δημοσιεύονται αποκλειστικά κάτω από την ίδια άδεια χρήσης. Αυτό διασφαλίζει την ακεραιότητα του Ελεύθερου Λογισμικού καθώς δεν μπορεί κάποια εταιρεία να ´κλέψει´ το έργο της κοινότητας καθώς με οποιοδήποτε τρόπο κι αν αξιοποιήσει το αρχικό έργο, θα πρέπει να δημοσιεύσει και τον πηγαίο κώδικα μαζί με το τελικό προϊόν, επομένως θα επωφεληθεί κι η ίδια η κοινότητα, αφού το παράγωγο και η τεχνογνωσία γύρω από αυτό θα είναι εκ νέου διαθέσιμα. Βέβαια σε αυτό το σημείο προκύπτει το εύλογο ερώτημα για ποιον λόγο τότε ασχολούνται οι εταιρείες με το ΕΛ/ΛΑΚ; Πολλές εταιρείες όπως π.χ. η RedHat, προσφέρουν τεχνική υποστήριξη σε οργανισμούς, π.χ. για συντήρηση εταιρεικών εξυπηρετητών (servers) κ.ά.
Δεν έχει πατρίδα:
Είναι προφανές ότι δεν υπεισέρχεται κανένας εθνικός / φυλετικός διαχωρισμός σε κάποιο στάδιο ανάπτυξης ή χρήσης του ΕΛ/ΛΑΚ.
Η συνεργασία αποτελεί τη βάση της δραστηριότητας:
Στο μοντέλο της ελεύθερης αγοράς στον καπιταλισμό, ο κυρίαρχος μοχλός ανάπτυξης και κίνησης της κοινωνίας είναι η σύγκρουση κεφαλαίων (δηλαδή ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων) που τροφοδοτεί την προσπάθεια βελτίωσης του τελικού προϊόντος και την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής του (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Δε θα επεκταθούμε στις διαστάσεις και τις καταστροφικές συνέπειες που έχει αυτό το μοντέλο ανάπτυξης για την ανθρωπότητα (ιμπεριαλισμός) αλλά αντί αυτού θα αναφερθούμε στο θετικό πρόταγμα του ΕΛ/ΛΑΚ. Στο ΕΛ/ΛΑΚ, λοιπόν, έχουμε το φαινόμενο δημιουργίας κοινοτήτων (communes), στο εσωτερικό των οποίων δεν συναντάμε σχέσεις εκμεταλλευτικές μεταξύ των μελών, αλλά τουναντίον κυριαρχούν οι σχέσεις συνεργασίας τόσο μεταξύ των προγραμματιστών όσο μεταξύ των χρηστών αλλά και με τους προγραμματιστές.
Στο επόμενο άρθρο θα συνεχίσουμε εξετάζοντας πώς προέκυψαν αυτές οι σχέσεις και ποιές είναι οι προσδοκίες για το μέλλον του ΕΛ/ΛΑΚ, κλείνοντας έτσι την ενότητα αυτή.
