(2010 ΕΓΧ 140’)
Τηλεταινία, βασισμένη σε ιστορικά και δημοσιογραφικά ντοκουμέντα από τη ζωή του τρομοκράτη, Ιλιτς Ραμίρεζ Σάντσες ή Κάρλος
Σκην.: Ολιβιέ Ασάγιας Ηθ.: Έντγκαρ Ραμίρεζ, Αλεξάντερ Σιρ, Αλεχάντρο Αρόγιο
Η ιστορία του Ολιτς Ραμίρεζ Σάντσες, του ανθρώπου που επί δύο δεκαετίες διετέλεσε ένας από τους πλέον διαβόητους καταζητούμενους τρομοκράτες του πλανήτη. Στο μεσοδιάστημα, από την απόπειρα δολοφονίας ενός Βρετανού επιχειρηματία στο Λονδίνο, το 1974 και μέχρι το 1994, τότε που συνελήφθη στο Χαρτούμ, ο Κάρλος έζησε αρκετές διαφορετικές ζωές, με αντίστοιχα ψευδώνυμα, καταφέρνοντας ωστόσο να ελίσσεται με μοναδική ευκολία στον περίπλοκο πολιτικό ιστό της εποχής του.
Ποιος όμως, είναι ο Κάρλος; Πώς καταφέρνει να συνδυάσει τις πολλαπλές ταυτότητές του; Ποιος ήταν πριν αφοσιωθεί ολοκληρωτικά σε αυτόν τον αέναο αγώνα; Αυτά είναι τα ερωτήματα που αποτελούν τη δομή της ταινίας.
Μυθικών διαστάσεων προσωπικότητα, ο Κάρλος αποτελεί την κεντρική φυσιογνωμία της διεθνούς τρομοκρατίας κατά τη διάρκεια των δεκαετιών ’70 – ’80, από τον προ-παλαιστινιακό ακτιβισμό μέχρι τον ιαπωνικό Κόκκινο Στρατό. Ταυτόχρονα, είναι οπαδός της ακροαριστεράς και οπορτουνιστής, μισθοφόρος των πανίσχυρων μυστικών υπηρεσιών της Μέσης Ανατολής. Συγκροτεί τη δική του οργάνωση, με τη βάση της, πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα και αποδεικνύεται ιδιαίτερα ενεργός στην τελευταία περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός επαναστάτη διεθνιστή, που χειραγώγησε και χειραγωγήθηκε, που παρασύρθηκε από τα ρεύματα της σύγχρονης ιστορίας αλλά και της προσωπικής του μανίας.
Στο σύνολο των ταινιών αφηγηματικού χαρακτήρα -μέσω των οποίων αποδίδονται βιογραφίες προσώπων ή ομάδων και που στηρίζονται σε ιστορικά ντοκουμέντα, σε δημοσιογραφική έρευνα ή σε προσωπικές μαρτυρίες- πάντοτε κυριαρχεί ένα πολύ ουσιαστικό και κρίσιμο ερώτημα. Ποιο είναι το σημείο τομής μεταξύ ρεαλισμού και μυθοπλασίας και πού ακριβώς εφαρμόζεται ο κανόνας της εναλλαγή τους;
Ο Ασάγιας, χρησιμοποιώντας τα κινηματογραφικά μέσα, σε συνδυασμό με τα εκφραστικά των ηθοποιών του, διαχειρίζεται τα πραγματικά γεγονότα παλεύοντας παράλληλα να διατηρήσει και την ελευθερία της δημιουργίας. Μια πρόκληση, στην ουσία της οποίας σφυρηλατεί τη δράση του σκηνή στη σκηνή, πλάνο στο πλάνο, με ιδιαίτερη προσοχή και θρησκευτική ευλάβεια. Η τροχιά γύρω από το αντικείμενό του, βρίσκεται ευθυγραμμισμένη με τα γεγονότα και τους μηχανισμούς της «καριέρας» του Κάρλος, σε μια προσπάθεια συνολικής αποτύπωσης με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, κάτι που όμως δεν επιτυγχάνεται με επιτυχία στην κινηματογραφική εκδοχή της παραγωγής, αφού για λόγους οικονομίας (η αρχική έκδοση είναι μίνι τηλεοπτική σειρά συνολικής διάρκειας 5,5 ωρών), η ταινία συμπυκνώθηκε δραματικά καθώς σε νέο μοντάζ αφαιρέθηκε πάνω από το 50% του αρχικού χρόνου προβολής.
Η εικόνα που διαμορφώνεται από την ταινία είναι μεν αληθοφανής, αφού ο Γάλλος εμπνέεται από πραγματικά γεγονότα, ωστόσο ο ρόλος της αλήθειας με τον πρόσθετο της μυθοπλασίας, περιπλέκονται σε έναν μίτο, την άκρη του οποίου -εκτός του ίδιου του Κάρλος- ελάχιστοι άνθρωποι στον πλανήτη είναι σε θέση να βεβαιώσουν. Η διήγηση, οι επιλογές, ο ρυθμός, η διερευνητική προσέγγιση καθώς και οι πλέον προσωπικές όψεις του χαρακτήρα του Κάρλος, είναι αποκυήματα της φαντασίας και του αινίγματος που τον περιβάλλει.
Ο Κάρλος είναι ένας σύγχρονος μύθος, ορατός κι όμως αόρατος, κατανοητός και όμως ακατανόητος, γνωστός και ταυτόχρονα άγνωστος. Από τη στιγμή που έκανε την εμφάνισή της μια αλήθεια, μια άλλη κρυφή αλήθεια έρχεται να την αντικρούσει.
Η απήχηση του Κάρλος θα μπορούσε αναπόφευκτα να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλές ακόμα ιστορίες, πολύ διαφορετικές από τη συγκεκριμένη.
Η ταινία βασίζεται σε ιστορικά και δημοσιογραφικά ντοκουμέντα. Παρόλα αυτά, στη ζωή του Κάρλος υπάρχουν πολλές σκοτεινές περίοδοι, για τις οποίες έχουν επικρατούν πάμπολλες εικασίες.
Ένας άνθρωπος βίαιος, δολοφόνος, παθιασμένος με τα όπλα και την προσωπική του ανδρεία. Ταυτόχρονα όμως, τυχοδιώκτης των καιρών του, που έφτασε στα όρια της ιστορίας της γενιάς του.
Εξετάζοντας κανείς τη γεμάτη ανατροπές και αντιξοότητες διαδρομή του, δεν μπορεί να αποφύγει μια περαιτέρω διερεύνηση του τι από αυτά είναι ανθρώπινο, ακόμα και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις. Είναι ακριβώς αυτή η αλήθεια που εξηγεί τον χαρακτήρα και τις πράξεις του. Και αυτή η σκοπιά, εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο αυτός πήρε σάρκα και οστά στη φαντασία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, της γενιάς του Μάη του ’68, που πίστευε ότι η επανάσταση ήταν προ των πυλών και πως τελικά δεν θα ήταν παρά ένας βίαιος αγώνας.
Ιλιτς Ραμίρεζ Σάντσες ή Κάρλος, ένας άνθρωπος γεμάτος αντιφάσεις, εξίσου βίαιος με τις εποχές που εκπροσωπεί και ένα πραγματικό αίνιγμα γύρω του. Αυτό ακριβώς το αίνιγμα προσπαθεί να εξιχνιάσει η ταινία… ή μάλλον, καλύτερα… τουλάχιστον ένα μικρό του κομμάτι.
Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια δραματοποιημένη ιχνηλασία δύο δεκαετιών, από τη ζωή ενός από τους πλέον διαβόητους διεθνείς τρομοκράτες της σύγχρονης εποχής. Κρατήστε αυτό και επιλέξτε…
