Γράφει ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΑΣΙΛΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ
www.polygnosi.gr
´Θα αγωνιστείτε για την επικράτηση της Ειρήνης και της Δικαιοσύνης στον κόσμο;´, ρωτά ο Αγγλος εκφωνητής στην προχθεσινή εκδήλωση στο συμμαχικό νεκροταφείο στον Βλητέ της Σούδας. ´Ναι!´ απαντούν οι παριστάμενοι.
Οι προσφορές ζωής αφανών Χανιωτών και οι θυσίες των Νεοζηλανδών από τη Μάχη ξανάζησαν στις μνήμες όσων συμμετείχαν στις εκδηλώσεις τιμής. Οι δεσμοί που κτίστηκαν στα χρόνια που πέρασαν διατηρούνται ισχυροί ανάμεσα στους απογόνους των πρωταγωνιστών της Μάχης. Αναφορές σύντομες σε δύο αμοιβαίες εκδηλώσεις μνήμης, αναγνώρισης και σεβασμού κάνω για να γίνουν γνωστές και να βρουν τη θέση τους στη συλλογική μας μνήμη.
Ο τιμητικός μανδύας των Μαορί
Σε εκδήλωση που οργανώθηκε από τους Νεοζηλανδούς την περασμένη εβδομάδα στον Πλατανιά μια Ελληνοαμερικανίδα, η Αλεξάνδρα Βασιλομανωλάκη το γένος Πολυχρονάκη, ήταν το τιμώμενο πρόσωπο. Αφηγήθηκε σε πλήθος Νεοζηλανδών τα τεχνάσματα που μηχανευόταν η οικογένεια της, που τότε ζούσε στην Αγία Μαρίνα, για να κρύψει, να θρέψει καθημερινά και να φυγαδεύσει στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων.
Οι κάτοικοι της Αγίας Μαρίνας κι ο πατέρας της- ο παντοπώλης του χωριού- τους οδηγούσαν σε μια σπηλιά της περιοχής -την ανθρωπότρυπα- από όπου τους παρελάμβαναν οι σύνδεσμοι για να τους μεταφέρουν στα Σφακιά. Ο κίνδυνος που διέτρεχε η οικογένεια της ήταν μεγάλος μιας και οι Γερμανοί είχαν επιτάξει – και κατοικούσαν στον πάνω όροφο του σπιτιού τους.
Σε μια περίπτωση στη σπηλιά βρισκόταν 17 στρατιώτες των συμμάχων που είχαν δραπετεύσει από ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Για καλή τύχη όλων όταν η τοποθεσία καταδόθηκε στους Γερμανούς είχαν ήδη αναχωρήσει κι οι τελευταίοι στρατιώτες.
Στο τέλος της αφήγησης της οι παριστάμενοι συγγενείς και φίλοι των βετεράνων τη χειροκροτούσαν όρθιοι για αρκετή ώρα. Αγκαλιές, θερμές ευχαριστίες κι ένα μπουκέτο λουλούδια σφράγισαν τη συγκινητική εκδήλωση.
Σε άλλη εκδήλωση απόγονοι των μαχητών Μαορί σε ένδειξη ευγνωμοσύνης φόρεσαν στην κα Αλεξάνδρα Βασιλομανωλάκη τον τιμητικό μανδύα τους.
´O μανδύας μας συμβολίζει την ένωση όλων των ανθρώπων με την αγάπη των πολλών´, της είπαν.
Σημειώνω ότι είναι έθιμο των Μαορί να φοράνε το μανδύα kahu-huruhuru σε όσους θέλουν να τιμήσουν εξαιρετικά.
Ο λογαριασμός είναι πληρωμένος
Είναι καλοκαίρι του 2005 κι ένα ζευγάρι ηλικιωμένων Νεοζηλανδών με την οικογένεια του γιου τους που παραθέριζαν στην Αλμυρίδα, ξεκινάνε για τα Σφακιά. Ο λόγος; Να επισκεφθούν την περιοχή από όπου οι Νεοζηλανδοί μαχητές διέφυγαν με προορισμό τη Μέση Ανατολή.
Σταματούν για λίγο σε ένα καφενείο στις Βρύσες δίπλα στο ποτάμι όπου η σερβιτόρα θεωρώντας ότι είναι Γερμανοί τους μιλάει Γερμανικά.
Ο γιός του απαντά στα Αγγλικά και με έμφαση της λέει ´Είμαστε Νεοζηλανδοί!´.
Μια παρέα ηλικιωμένων Κρητικών που κάθεται λίγο πιο πέρα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τη συζήτηση. Η οικογένεια των Νεοζηλανδών παράγγειλε γιαούρτι με μέλι το οποίο τίμησαν δεόντως. Ήταν έτοιμοι να πληρώσουν και να φύγουν όταν η σερβιτόρα τους φέρνει ένα δίσκο με μπύρες, κρασί και χυμούς.
Ο ηλικιωμένος Νεοζηλανδός ήταν έτοιμος να της πει ‘Μα δεν παραγγείλαμε κάτι άλλο.΄ όταν η σερβιτόρα του έδειξε την παρέα των γέρο-Κρητικών.
Οι Κρητικοί με σηκωμένα τα ποτήρια τους κάνουν ´στην υγειά σας´, ενώ ένας από αυτούς τους λέει με όσα Αγγλικά ήξερε…
´‘Φίλε μας, είναι κέρασμα. Το λογαριασμό τον πληρώσατε πριν από 64 χρόνια!´.
´Η καρδιά μου σκίρτησε…´, γράφει ο Νεοζηλανδός παππούς Paul London στο ηλεκτρονικό του μήνυμα.
´Η αυθόρμητη χειρονομία και τα απλά λόγια ενός άγνωστου Κρητικού που αναγνώριζε την υπέρτατη θυσία πολλών νέων συμπατριωτών μας έκανε να νοιώσουμε υπερήφανοι που είμαστε Νεοζηλανδοί´.
