(2010 ΕΓΧ 103’)
Τρόμου
Σκην.: Τζέιμς Γουάν. Μουσ.: Ζόζεφ Μπισάρα. Ηθ.: Πάτρικ Γουίλσον, Ρόουζ Μπερν, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ, Τάι Σίμπκινς, Άντριου Άστορ.
Ο Τζος και η Ρενέ ζουν ευτυχισμένοι με τα τρία τους παιδιά. Ξαφνικά και έπειτα από σειρά μυστήριων γεγονότων, ο μικρός τους γιος πέφτει σε αδικαιολόγητο κώμα, μετατρέποντας την οικογενειακή τους γαλήνη σε πραγματικό εφιάλτη. Παράλληλα, αρχικά η Ρενέ και στη συνέχεια και ο Τζος, γίνονται μάρτυρες μεταφυσικών φαινομένων στο ίδιο τους το σπίτι, κάτι που εκτός του τρόμου που τους προκαλεί, τους κάνει να υποπτευθούν ότι η υγεία του παιδιού τους κινδυνεύει όχι από παθολογικά αίτια, αλλά από κάτι διαφορετικό, κάτι ανεξήγητο από τις επιστημονικές κοινότητες…
Ταινία που ξεκινάει μεν ως γνήσια, παραδοσιακή ταινία τρόμου με φαντάσματα και στοιχειωμένα σπίτια, που, ωστόσο, όμως, αργότερα, εξελίσσεται σε κάτι ολότελα διαφορετικό. Μια ιστορία που δεν βασίζεται στο αίμα και το σπλάτερ γενικότερα, αλλά στον υπόγειο φόβο, στον μεταφυσικό τρόμο, τα στοιχεία του οποίου αντλούνται από τη φαντασία, το σκοτάδι, αλλά κυρίως από τις παιδικές φροϋδικές μεταφυσικές ανησυχίες. Μια παραγωγή που χρησιμοποιεί υποβλητικά, όλων των ειδών τα ανατριχιαστικά καλούδια – κλισέ, προκειμένου να ερεθίσει το υποσυνείδητο, ώστε με τη σειρά του να παράγει όλες εκείνες τις απαραίτητες ορμόνες, για την περίφημη έκχυση της αδρεναλίνης.
Ο Τζ. Γουάν δεν προσπαθεί διόλου να κρύψει την επιρροή του από ‘αναγνωρισμένες’ σκηνές αντίστοιχων ταινιών όπως π.χ. το «Πνεύμα του Κακού» σε όλες του τις εκδόσεις. Αντίθετα, εμπλουτίζει τις σκηνές με υπόγειο τρόμο και δίχως στάλα αίματος, οδηγεί τον θεατή προς ένα αποφασιστικό φινάλε, προβλέψιμο, όμως, από ένα σημείο και μετά. Θα μου πείτε: μα σε πόσες ταινίες με φαντάσματα και δαιμονολογήσεις υπάρχει απρόβλεπτο φινάλε και ασφαλώς εν μέρει θα συμφωνήσω μαζί σας. Τα σημεία είναι αυτά που μετρούν σε μια κατηγορία ταινιών όπως αυτή. Τα σημεία που κορυφώνουν τα ερεθίσματα, τα ακινητοποιούν ή τελικά τα χλευάζουν. Η θεωρία του ‘αστρικού πεδίου’ αποτελεί την πηγή τροφοδότησης του μισού Χόλιγουντ κι ας παραμένει αναπόδειχτη θεωρία ή με τρομερά κενά και δυσανάλογα ερωτηματικά. Οι παραγωγοί του SAW -γιατί πρόκειται για τα ίδια πρόσωπα- εξαντλούν τις παγίδες των σκηνών δράσης και με μοναδικό κόκκινο φόντο το αποτύπωμα μιας κόκκινης παλάμης σ’ ένα λευκό σεντόνι, κλέβουν προσωρινά τις εντυπώσεις του θεατή. Και χρησιμοποιώ τη λέξη προσωρινά, ακριβώς επειδή η αφήγηση από τα μέσα του δεύτερου μέρους και έπειτα, ακινητοποιείται και εγκλωβίζεται στις ρότες γνωστών κλισαρισμένων αντιγράφων. Το γύρισμα της σκηνής όπου το ανδρόγυνο είναι στο κρεβάτι αργά τη νύχτα και ακούει έναν δυνατό θόρυβο στην μπροστινή πόρτα του σπιτιού, είναι γνώριμη. Ο συναγερμός αρχίζει να χτυπάει και ο Τζος κατεβαίνει, για να διαπιστώσει έντρομος πως η πόρτα είναι ανοιχτή. Είναι ακριβώς η σκηνή, που χαρακτηρίζει την ίσαλο γραμμή της εσωτερικής μεταστροφής του ήρωα, από τον κίνδυνο ενός ρεαλιστικού γεγονότος προς τη μεταφυσική απραξία. Μια εμπειρία που πολλοί από μας έχουμε βιώσει. Όταν ξαφνικά τη νύχτα ακούς να χτυπάει ο συναγερμός, συνήθως, αυτό σημαίνει πως κάποιος προσπαθεί να εισβάλλει στο σπίτι σου. Όταν, όμως, διαπιστώνεις ότι δεν υπάρχει κανένας, τότε η απορία του φόβου αποκτάει μεταφυσικό χαρακτήρα και παραπέμπει τα κανάλια της μνήμης προς παραδοσιακές σκηνές ταινιών δαιμονικού περιεχομένου..
Η ‘ghost busterική’ απόδοση της σεκάνς της αποτύπωσης – φωτογράφισης του εκτοπλάσματος, προσδίδει αρκετό χιούμορ, το οποίο ευτυχώς μαζεύεται γρήγορα, πριν αυτό αλλάξει την ψυχοσύνθεση του θεατή, που τουλάχιστον μέχρι εκείνη τη στιγμή παραμένει έρμαιο στις διαθέσεις και το δράμα των ηρώων.
Κλείνοντας, σε γρήγορο σκανάρισμα των στοιχείων όλων των ταινιών με κεντρική διαχείριση τη μετοίκηση δαιμόνων από την κόλαση, στον ασφαλή κόσμο των ζωντανών, σημειώνω, πως σχεδόν το σύνολο αυτών, παραπέμπουν πάντα σ’ ένα λυτρωτικό φινάλε με ταχύ βήμα, που με τη σειρά του προδίδει τις προθέσεις των παραγωγών, ολοταχώς προς το σίκουελ. Έτσι κι αλλιώς, αφού οι παραφυσικές ή μάλλον οι μεταφυσικές δραστηριότητες, αποτελούσαν από πάντα ένα ενδιαφέρον εισπρακτικό επιχείρημα για τους κινηματογραφόφιλους όλων των γούστων και γενεών, η «ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΗ ΨΥΧΗ» γιατί να αποτελεί την εξαίρεση;
