Αγαπητοί Φίλοι,
Η πρώτη Φιλοτελική Έκθεση του Συλλόγου μας τέλειωσε.
Η προσπάθειά μας, αλλά και όλων των Συλλόγων της Κρήτης πέτυχε.
Και μπορούμε να πούμε πέτυχε χάρη στην αμέριστη συμπαράσταση του Ναυτικού Μουσείου -μας παραχώρησε δωρεάν το ΝΕΩΡΙΟ ΜΟRΟ και των ΕΛΤΑ- Χανίων, τους ευχαριστούμε από καρδιάς.
Και τώρα μερικά στοιχεία από την έκθεση: Τα περισσότερα εκ των εκθεμάτων προέρχονταν από μέλη του Συλλόγου μας αλλά και από τους Συλλόγους Ηρακλείου και Σητείας. Και συγκεκριμένα:
Ντοκουμέντα Κρήτης των ετών 1791-1887, Μικρά και μεγάλα Κεφάλια Ερμού, Ατμoπλοΐα Αιγαίου, Εθνική Αντίσταση, Γερμανική Κατοχή, μια ποικιλία αξιόλογη αν όχι μοναδική, Χαρτόσημα Κρητικής πολιτείας, Μονοθεϊκές Θρησκείες, Διάσημοι
Ευρωπαίοι ζωγράφοι και τέλος από τον νεότερο του Συλλόγου μας, οι σειρές του Αγίου Όρους.
Και πριν την έκθεση το είχα γράψει, τώρα μπορώ να το επιβεβαιώσω,
έχασε όποιος δεν είδε αυτήν την έκθεση.
Δεν έπρεπε να είναι Φιλοτελιστής.
Η ποικιλία των εκθεμάτων, είχε κάτι για τον καθένα. Ισως μερικά πράγματα έπρεπε να γίνουν καλύτερα.
Ομως πήραμε το βάπτισμα του πυρός για να κάνουμε κάτι καλύτερο του χρόνου.
Τα Χανιώτικα Νέα, που βρίσκονται πάντα κοντά μας, ευχαριστούμε θερμά.
Τον Αύγουστο η Φιλοτελική σελίδα πάει… διακοπές, θα τα ξαναπούμε 1η Σεπτεμβρίου.
Καλό Καλοκαίρι, Καλές διακοπές
Με φιλοτελικούς χαιρετισμούς
Πολύκαρπος Αποστολάκης
Πρόεδρος
τηλ.: 6974167710
ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Τώρα που όλα έχουν τελειώσει, τα εκθέματα μπήκαν στη θέση τους, και το ΝΕΩΡΙΟ ΜΟRΟ ξαναβρήκε τον εαυτό του, κάνουμε απολογισμό, για το τι κάναμε σωστά και τι λάθος. Μεγάλη επιτυχία ήταν που συγκεντρώσαμε όλους τους Φιλοτελικούς Συλλόγους της Κρήτης, για πρώτη φορά, επιτυχία ήταν η ποικιλία και η σπανιότητα των εκθεμάτων, επιτυχία ήταν -και χαιρόμαστε γι’ αυτό- ή άψογη συνεργασία και συμπαράσταση, του ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ και των ΕΛΤΑ Χανίων, δεν πήγε καλά η ανταπόκριση από πλευράς υπηρεσιών και επισήμων. Στείλαμε πάνω από 10 προσκλήσεις… Κανένας δεν ήλθε. Κανένας δεν απάντησε… Να είναι όλοι τους καλά.
Εμείς του χρόνου θα τους ξανακαλέσουμε. Πού ξέρεις…
Π. Αποστολάκης
Πρόεδρος
ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ
Ενα μεμονωμένο γραμματόσημο -όσο σπάνιο κι αν είναι- αποτελεί άφωνο αντικείμενο μιας συλλογής, τεκμηριώνοντας απλώς και μόνο ότι κάποτε εκτυπώθηκε και κατέληξε (ποιός ξέρει μετά από πόσα χέρια και πόσες ´καταιγίδες´) εκεί που βρίσκεται σήμερα και ´αναπαύεται´. Αν πρόκειται για σφραγισμένο γραμματόσημο, που είχε την τύχη να φέρει άρτια και ευκρινή σφραγίδα, μας δηλώνει κάτι παραπάνω, δηλαδή πότε και πού χρησιμοποιήθηκε (σφραγίστηκε).
Μια επιστολή όμως είναι σε θέση να μας ´διηγηθεί´ πολλά περισσότερα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ίσως αποτελεί και ντοκουμέντο σπουδαίας ιστορικής σημασίας.
Αλλά ας μην πάμε τόσο μακριά. Ας πάρουμε μια τυχαία επιστολή (εικόνα) και ας προσπαθήσουμε να μάθουμε κάτι μελετώντας την.
Η πρώτη πληροφορία που παίρνουμε είναι ότι την εποχή που γράφτηκε η επιστολή μας δεν υπήρχαν φάκελοι. Το γράμμα το έγραφαν σε μια κόλλα χαρτί, το οποίο δίπλωναν μετά έτσι, που από την μέσα μεριά ήταν τα γραφόμενα και από την έξω μεριά έγραφαν τον παραλήπτη.
Την επιστολή αυτή ονομάζουμε απλίκα. Στην συνέχεια η επιστολή αυτή μας ανακοινώνει ποιος και με ποιον επικοινωνούσε την εποχή εκείνη. Ο αποστολέας GIOVANI DECOSI, κάτοικος Κωνσταντινουπόλεως, είχε επαφή με τον παραλήπτη STAMATI DECOSI VURO, που έμενε στην Αθήνα. Μια και το επώνυμο DECOSI περιέχεται και στα δύο ονόματα, δεν αποκλείεται να πρόκειται περί συγγενών;
Ο αποστολέας -στην κυριολεξία καλλιγράφος- προτίμησε να στείλει το γράμμα χωρίς γραμματόσημο, όπως γινόταν συχνά την εποχή εκείνη. Δεν αποκλείεται και να βιαζόταν να το παραδώσει στο γαλλικό πλοίο CYDNUS, που απέπλευσε την 30ή
Οκτωβρίου 1861 από την Κωνσταντινούπολη προς Πειραιά. Τούτο μαρτυρεί η γαλλική σφραγίδα του πλοίου CYDNUS (1), που την έχουν μισοσκεπάσει τα γραμματόσημα. Επιβεβαιώνεται λοιπόν, ότι κατά το έτος 1861 υπήρχε επικοινωνία μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών (Πειραιώς) μέσω γαλλικών πλοίων και ότι γινόταν δεκτές επιστολές δίχως γραμματόσημα.
Η επιστολή έφθασε στην Αθήνα όπου ο ταχυδρομικός υπάλληλος πιστοποίησε την άφιξη θέτοντας την κυκλική σφραγίδα δευτέρου τύπου με ημερομηνία 20 ΟΚΤ 61 (3). Μετά έσπευσε να καθορίσει το από τον παραλήπτη εισπρακτέο τέλος (50 λεπτά) σημειώνοντάς το στην επιστολή με κόκκινο μολύβι (2). Κόλλησε ύστερα δύο γραμματόσημα μεγάλης κεφαλής Ερμού, που μόλις προ ημερών (1η Οκτωβρίου 1861) είχαν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, ήτοι ένα 10λεπτο και ένα 40λεπτο της παρισινής έκδοσης, σκεπάζοντας ένα μέρος (ίσως άθελά του) της σφραγίδας του γαλλικού πλοίου.
Κατόπιν τα ακύρωσε, ως όφειλε βάσει των κανονισμών, με την στικτή σφραγίδα ´1´ των Αθηνών. Δεν παρέλειψε δε να μεταφράσει το όνομα του παραλήπτη στα Ελληνικά, γράφοντάς το με κόκκινο μολύβι επάνω στην επιστολή (4) για να διευκολύνει ίσως τον διανομέα, που μάλλον δεν θα ήξερε να διαβάζει λατινικά στοιχεία.
Συγκρίνοντας τις ημερομηνίες αποστολής 30 Οκτωβρίου 1861 (5) και της σφραγίδας άφιξης 20 Οκτωβρίου 1861 (3) δημιουργείται η εντύπωση ότι έγινε κάποιο λάθος. Πώς είναι δυνατόν μια επιστολή που ταχυδρομήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1861 και μετά από μερικές ημέρες ταξιδιού να έφθασε στον προορισμό της στις 20 Οκτωβρίου 1861, δηλαδή νωρίτερα από όταν στάλθηκε;
Η απορία λύνεται αμέσως όταν θυμηθούμε ότι τότε ίσχυε ακόμα στην Ελλάδα το Ιουλιανό ημερολόγιο, που πήγαινε 12 μέρες πίσω (από το 1901 έως το 1923 δεκατρείς) από το Γρηγοριανό ημερολόγιο, που ίσχυε στα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη και στην οθωμανική αυτοκρατορία. Οπότε μαθαίνουμε ότι την εποχή εκείνη ίσχυαν διαφορετικά ημερολόγια και ότι η επιστολή έφθασε στην Αθήνα δύο μόνο ημέρες αργότερα (5)!!!
Μας εκπλήσσει ίσως το ότι στη διεύθυνση του παραλήπτη δεν αναφέρεται οδός και αριθμός αλλά απλώς μόνο ΑΘΗΝΑ.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ή ότι την εποχή εκείνη η Αθήνα ήταν ακόμα ένα μικρό ´χωριό´, όπου οι κάτοικοι ήταν γνωστοί μεταξύ τους ή ότι ο παραλήπτης ήταν τόσο γνωστός, που δεν χρειαζόταν οδός και αριθμός για να τον βρει ο διανομέας. Ο παραλήπτης -μεθοδικός όπως ήταν- δεν παρέλειψε, όταν παρέλαβε την επιστολή, να σημειώσει επ’ αυτής τα εξής (5):
Ιω. Δεκόζης
Κων/πολις 30 8βρίου 1861
Ελήφθη 1 9μβρίου
Αποδ. 5 δρχ.
Θέλοντας και μη, γινόμαστε μάρτυρες, βλέποντας -με την φαντασία μας- τον παραλήπτη να πληρώνει με 5 δρχ. και ο διανομέας να του δίνει 4,50 δρχ. ρέστα.
Επί πλέον μαθαίνουμε ότι η επιστολή επιδόθηκε στον παραλήπτη (ο οποίος, ως ευρωπαίος, χρησιμοποιούσε το Γρηγοριανό ημερολόγιο) την 1η Νοεμβρίου = 20 Οκτωβρίου, δηλαδή αυθημερόν!!!
Κάποτε η επιστολή αυτή έπεσε στα χέρια του γνωστού εμπόρου γραμματοσήμων ΣΠΑΝΟΥ (6), ο οποίος φαίνεται να πλήρωσε 2000 δρχ., όπως σημειώνεται παραπλεύρως με μολύβι. Από τον Σπανό περιήλθε σε κάποιον άλλο κάτοχο, ο οποίος το 1967 πλήρωσε για την ίδια 135 δολάρια (7). Επόμενος κάτοχος ήταν ο γνωστός LIBERMAN (8) πληρώνοντας 220 δολάρια(;). Ποιoς ξέρει από πόσα άλλα χέρια πέρασε η επιστολή έως ότου κατέληξε σε κατάστημα γραμματοσήμων του Μονάχου, όπου και την αγόρασα το 1982.
Εδώ τελειώνει η εξιστόρηση που μας έκανε η ίδια η επιστολή. Μάθαμε και ξαναθυμηθήκαμε ένα σωρό ενδιαφέροντα και μη στοιχεία, που δεν είναι δυνατόν -όπως είπαμε στην αρχή- να μας διηγηθεί ποτέ ένα μεμονωμένο γραμματόσημο.
Μιχάλης Καϊτατζίδης
