Παγκόσμιο Κέντρο για δορυφόρους η Γαύδος

Eνας από τους τέσσερις μόλις σταθμούς βαθμονόμησης, δηλαδή ρύθμισης των λειτουργιών, των δορυφόρων παγκοσμίως βρίσκεται στην ακριτική Γαύδο εγκατεστημένος από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων
του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Οι πληροφορίες που αντλούνται από τους σταθμούς είναι ιδιαίτερα σημαντικές καθώς επιτρέπουν τη διόρθωση των μετρήσεων των δορυφόρων με ακρίβεια εκατοστών. Με αυτό τον τρόπο, μάλιστα, έχει διαπιστωθεί ότι η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται κατά τρία χιλιοστά τον χρόνο ως συνέπεια της τήξης των παγετώνων που έχει επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Για τον τρόπο λειτουργίας του σταθμού στη Γαύδο μίλησε χθες ο διευθυντής του Εργαστηρίου και καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης Στέλιος Μερτίκας σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο παράρτημα Δυτικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, με θέμα την προώθηση των επιστημονικών γνώσεων και αποτελεσμάτων του ευρωπαϊκού έργου «Sofia» στο ευρύ κοινό.
Ο κ. Μερτίκας επεσήμανε ότι υπάρχουν μόλις 3 ακόμα σταθμοί όπως αυτόν της Γαύδου σε όλο τον κόσμο και πρόσθεσε: «Ο πρώτος βρίσκεται έξω από το Λος Αντζελες σε μια πλατφόρμα πετρελαίου και λειτουργεί εδώ και 20 περίπου χρόνια από τη NASA. Τον δεύτερο τον λειτουργούν οι Γάλλοι από το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας και βρίσκεται στην Κορσική ενώ ο τρίτος βρίσκεται στην Ταζμανία στην Αυστραλία. Ο τέταρτος είναι ο δικός μας ο οποίος είναι εφάμιλλος -ίσως και καλύτερος από πλευράς ακριβείας- σε όλο τον κόσμο».
Ο κ. Μερτίκας εξήγησε ότι ο σταθμός προσδιορίζει με ακρίβεια εκατοστού τη στάθμη της θάλασσας τη στιγμή που περνάει ο δορυφόρος σε μια περιοχή γύρω στα 10-20 χλμ. νότια της Γαύδου και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ελεγχθεί αν ο δορυφόρος μετράει σωστά ή όχι.
«Για παράδειγμα έχει διαπιστωθεί πλέον ότι με αυτούς τους 4 σταθμούς μπορέσαμε να βρούμε ένα σφάλμα της τάξεως 17 εκατοστών που γινόταν σε παγκόσμιο επίπεδο και αναγκάστηκαν οι άνθρωποι που λειτουργούν τον δορυφόρο να διορθώσουν τα ηλεκτρονικά τους γιατί οι μετρήσεις ήταν λανθασμένες», σημείωσε ο κ. Μερτίκας, ενώ υπογράμμισε ότι οι δυνατότητες που δίνουν οι σταθμοί είναι πολύτιμες για την επιστημονική κοινότητα διότι τής επιτρέπουν να παρακολουθεί τις κλιματικές αλλαγές.
«Βασικός σκοπός όλων των προγραμμάτων αυτών είναι η παρακολούθηση της αλλαγής του κλίματος της γης. Ετσι μπορούμε να προσδιορίσουμε σήμερα ότι υπάρχει μια αύξηση της στάθμης της θάλασσας περίπου 3 χιλιοστά ανά έτος η οποία μάλιστα επιδεινώνεται. Υπάρχει τήξη των παγετώνων η οποία είναι αυξανόμενη από ό,τι φαίνεται και την οποία προβλέπουμε σε επίπεδα της τάξης κάτω του χιλιοστού. Η διαφορά αυτή έχει καταγραφεί από τα δορυφορικά συστήματα τα οποία ελέγχονται από τους σταθμούς, όπως αυτόν που έχουμε εγκαταστήσει κι εμείς. Χωρίς αυτούς δεν μπορούν να υπάρξουν δορυφόροι οι οποίοι να είναι αξιόπιστοι», επεσήμανε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και παράλληλα αναφέρθηκε στην αναγνώριση της αξιοπιστίας του σταθμού της Γαύδου η οποία προκύπτει από τη συνεργασία που υπάρχει ήδη για τη βαθμονόμηση δύο δορυφόρων αλλά και το ενδιαφέρον για περαιτέρω συνεργασία με άλλους δορυφόρους.
Τέλος ο κ. Μερτίκας έκανε λόγο για την υψηλή τεχνολογία που χρησιμοποιείται στον σταθμό της Γαύδου και ειδικότερα για τον ηλεκτρονικό ανακλαστήρα (αναμεταδότη) που κατασκευάστηκε από ελληνικές εταιρείες, είναι μοναδικός στον κόσμο και για τον οποίο έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον η NASA και το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας.