Το CERN παρουσίασε πριν από 21 χρόνια το World Wide Web και έθεσε τα θεμέλια για την επιτυχία του Διαδικτύου. Τώρα θα γίνει το επόμενο μεγάλο βήμα, με το ´Πλέγμα´ (The Grid), με το οποίο δε θα ανταλλάσσουμε απλώς πληροφορίες αλλά θα μοιραζόμαστε επίσης υπολογιστές, όπως και δεδομένα υπολογιστών, με χρήστες από όλο τον κόσμο.
Όταν τον προσεχή Μάιο ο LHC, ο νέος, γιγάντιος επιταχυντής σωματιδίων του CERN, θα αρχίσει να εκτοξεύει σωματίδια το ένα πάνω στο άλλο -με στόχο να λύσει τα μεγάλα αινίγματα της Φυσικής και της Κοσμολογίας- θα προκύψει από τα πειράματά του ένας τόσο μεγάλος όγκος δεδομένων, που δε θα μπορεί να τον χειριστεί ούτε ο μεγαλύτερος υπερυπολογιστής του κόσμου.
Στο πείραμα ALICE, για παράδειγμα, θα συγκρούονται μεταξύ τους πυρήνες μολύβδου, οι οποίοι θα κινούνται με τεράστιες ταχύτητες σε μια προσπάθεια αναδημιουργίας του πλάσματος κουάρκ – γλοιονίων, της αρχέγονης αυτής «σούπας» του σύμπαντος, που δημιουργήθηκε για ένα απειροελάχιστο χρονικό διάστημα, σχεδόν αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Κατά μέσο όρο, θα πραγματοποιούνται 8.000 συγκρούσεις το δευτερόλεπτο, με κάθε σύγκρουση να απελευθερώνει δεκάδες χιλιάδες σωματίδια, τα οποία με τη σειρά τους θα αφήνουν δεκάδες χιλιάδες «ίχνη» στους διάφορους ανιχνευτές του πειράματος. Ο όγκος δεδομένων που θα παράγεται από το πείραμα ALICE θα είναι τόσο μεγάλος, που θα μπορούσε να «γεμίζει» τρία DVD το λεπτό! Μετά το απαραίτητο φιλτράρισμα των δεδομένων, η ετήσια παραγωγή μόνο από το πείραμα ALICE θα αντιστοιχεί σε 800.000 CD, δηλαδή, σε μια στοίβα 4 χιλιομέτρων! Συνολικά, όλα τα πειράματα που θα διεξάγονται στον LHC θα παράγουν ετησίως δεδομένα 15 εκατομμυρίων GB, τα οποία αντιστοιχούν σε μια στοίβα CD ύψους 20 χιλιομέτρων.
Βέβαια, άλλο πράγμα είναι να διαβάζει και να αποθηκεύει κανείς πληροφορίες από τον LHC -κάτι που θα γίνεται στο μεγάλο κέντρο υπολογιστών του CERN στη Γενεύη- και άλλο να αναλύει τους τεράστιους όγκους δεδομένων, με σκοπό να ανακαλύψει μέσα από τα πολλά δισεκατομμύρια συμβάντα τα ελάχιστα εκείνα στα οποία εμφανίζονται νέα φυσικά φαινόμενα, που θα οδηγήσουν σε μια βαθύτερη κατανόηση των στοιχειωδών σωματιδίων, των φυσικών δυνάμεων και του ίδιου του σύμπαντος. Αυτή τη δουλειά δεν μπορεί να την κάνει κανένας υπολογιστής στον κόσμο. Γι’ αυτό και οι ροές πληροφοριών κατανέμονται μέσω ενός δικτύου υψηλών ταχυτήτων σε 11 κόμβους, σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Ταϊβάν. Εκεί οι πληροφορίες διαχωρίζονται εκ νέου και αποστέλλονται περαιτέρω σε τουλάχιστον 200 κέντρα υπολογιστών σε 31 χώρες, όπου και αναλύονται παράλληλα.
Το Πλέγμα είναι το επόμενο άλμα
Ο Tim Berners – Lee και οι συνάδελφοί του στο CERN δημιούργησαν το 1990 το Word Wide Web, με σκοπό να βοηθήσουν τους ερευνητές σε όλο τον κόσμο να ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα, αποτελεσματικά και γρήγορα. Μερικά χρόνια αργότερα, το Διαδίκτυο διέθετε εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες, μια πραγματική επανάσταση στην παγκόσμια επικοινωνία. Κατά τον ίδιο τρόπο και μια που οι φυσικοί θα πρέπει να μοιράζονται τη δουλειά της ανάλυσης των τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων από τα πειράματα του LHC, το CERN γίνεται και πάλι η κινητήριος δύναμη για μια νέα επανάσταση: Το «Πλέγμα».
Το Διαδίκτυο μας άνοιξε τους ορίζοντες, ώστε να μπορούμε να ανταλλάσσουμε πληροφορίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Πλέγμα έρχεται, μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, να αλλάξει τον κόσμο εξίσου δραστικά με το World Wide Web. Με το Πλέγμα δε θα επικοινωνούμε απλώς αλλά θα μοιραζόμαστε επίσης τόσο την ισχύ όσο και τη μνήμη των υπολογιστών.
