Η Ελλάδα, καλύπτεται κατά 50% από δάση. Διαθέτει μαζί με την Ισπανία μία μοναδική ποικιλία δασικών οικοσυστημάτων, στα οποία συναντά κανείς όλες τις ζώνες βλάστησης της Ευρώπης.
Από τη χλωρίδα αμμωδών εκτάσεων, μέχρι μεσογειακά δάση και υποαλπικές και αλπικές περιοχές. Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των δασών είναι δημόσια. Τα οφέλη που θα μπορούσε να αποκομίσει η ελληνική οικονομία από τη δασοπονία παραμένουν τεράστια και ανεκμετάλλευτα.
Η εκμετάλλευσης της «φυσικής βιομηχανίας» με ξυλώδη και μη ξυλώδη προϊόντα και υπηρεσίες θα μπορούσε να αποφέρει τεράστια οφέλη τόσο περιβαλλοντικά όσο και κοινωνικοοικονομικά.
«Η δασοπονία ως κλάδος του πρωτογενή τομέα, παρέχει ύλη για τον δευτερογενή (βιομηχανία, μεταποίηση) και τον τριτογενή (τουρισμός, αναψυχή, υπηρεσίες). Στην Ελλάδα υπάρχει τέτοια απαξίωση των δασικών εκτάσεων, που είναι σαν να έχεις στα χέρια σου ένα διαμάντι, που επειδή δεν το έχεις επεξεργαστεί, το βλέπεις θολό και το πετάς», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Νίκος Γεωργιάδης, του WWF Ελλάς.
Την έλλειψη δασικής πολιτικής ακολουθεί μία πιο πονεμένη ιστορία, αυτή της προστασίας και συντήρησης των δασών. Οι περικοπές σε οργανικές θέσεις και η ελάχιστη κρατική χρηματοδότηση έχουν αφήσει τα δάση στη βούληση κάθε ασυνείδητου υλοτόμου, κυνηγού ή οικοπεδοφάγου.
«Ο κλάδος της δασοπονίας ανέκαθεν είχε προβλήματα στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς καταστάσεις», συνεχίζει ο κ. Γεωργιάδης και προσθέτει ότι «τα κονδύλια που προβλέπονται αφορούν το 0,35 % του προϋπολογισμού. Λόγω της χαμηλής χρηματοδότησης ούτε η προστασία μπορεί να επιτύχει ούτε η αξιοποίηση. Πάντα οι Δασικές Υπηρεσίες υπολειτουργούσαν, αλλά η μείωση προσωπικού και οι καταργήσεις θέσεων, λόγω των συγχωνεύσεων με τον ´Καλλικράτη´ και τις περικοπές στον δημόσιο τομέα, έχουν αποβεί καταστροφικές. Σε παραγωγικά δάση, όπως αυτό της Δράμας, από τους 18 υπαλλήλους έμειναν οι πέντε».
Λάθος διαχείριση
Σύμφωνα με τον κ. Γεωργιάδη, «οι Δασικές Υπηρεσίες βρίσκονται διασπασμένες σε δύο Υπουργεία, του Περιβάλλοντος και των Εσωτερικών, και η Πυροπροστασία στο Δημόσιας Τάξης. Το σύστημα διαχείρισης είναι αναχρονιστικό, έχει τις ίδιες προδιαγραφές από το 1960. Η χαρτογράφηση, οι στατιστικές, οι μελέτες δεν υπάρχουν».
Η προστασία και η αξιοποίηση των δασών βαδίζουν μαζί. Με την απειλή της κλιματικής αλλαγής, της διάβρωσης των εδαφών και της μείωσης πόσιμου νερού αποδείχθηκε η ζωτική λειτουργία των δασών. Τον καιρό της οικονομικής ύφεσης η ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και των Συνεταιρισμών που θα κρατήσουν τον κόσμο αναδεικνύει τις προοπτικές στη δυναμική των δασών.
«Ο ελλιπής συντονισμός, το αναποτελεσματικό σύστημα εκμετάλλευσης και η απουσία πολιτικού προγραμματισμού έχουν ως αποτέλεσμα από τη μία οι ξυλέμποροι να πουλούν σε εισαγωγείς, γιατί η παραγωγή τους δεν απορροφάται στην ελληνική αγορά ή να παραμένει αδιάθετο το προϊόν και να σαπίζει. Από την άλλη, η υλοτομία συνεχίζεται χωρίς έλεγχο, με καταστροφικές συνέπειες για το δασικό κόσμο», τονίζει.
Το ευρωπαϊκό πρότυπο
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η δασοπονία έχει οργανωθεί έτσι, ώστε και τα δάση να προστατεύονται και να προωθείται η κοινωνική ευμάρεια. Μία από τις αρχές υπαγορεύει πως οι ποσότητες ξυλείας που λαμβάνονται σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο να είναι μικρότερες ή ίσες των ποσοτήτων που μπορεί να παράγει το δάσος την ίδια χρονική περίοδο. Δικλείδα ασφαλείας για την πιστοποίηση της προέλευσης, αλλά και την ποιότητα της ξυλείας αποτελεί το «Πιστοποιητικό της Αειφόρου Δασικής Διαχείρισης», που παρέχεται από έναν ανεξάρτητο και διαπιστευμένο οργανισμό.
«Το πρώτο δάσος που πιστοποιήθηκε ήταν στο Μαίναλο το 2002. Λόγω διαφόρων δυσκολιών και μείωσης του δυναμικού (από τα 12 άτομα το 2002, σήμερα έμεινε μόνο η δασάρχης), το πρόγραμμα έχει εγκαταλειφθεί», αναφέρει ο κ. Γεωργιάδης.
