Κάτι αντί τίποτα
Επιμέλεια στήλης: Ελευθερια Μουλουδακη
– Λοιπόν μια και ξεκίνησες μη σταματάς. Συνέχισε να γράφεις. Πώς τον είδες τον εθελοντισμό σε σχέση με τις ΜΚΟ;
Και έτσι η φιλενάδα, με τον λόγο αυτό, ξάμωσε πάλι το καλάμι με το καρότο και με έβαλε στην πρίζα. Γιατί ως καρότο λειτούργησε η κουβέντα της, με έβγαλε από την εαρινή ραστώνη και με παρακίνησε για προβληματισμούς.
ΜΚΟ: Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Πολύ της μόδας τώρα τελευταία. Όλοι έχουν ένα λόγο να πουν γι’ αυτές. Άλλοι καλό, άλλοι όχι και τόσο. Άλλοι τις θεωρούν αποτελεσματικές για τη θεραπεία κοινωνικών προβλημάτων στα οποία το κράτος αποδεικνύεται αδύναμο να λύσει και άλλοι τις θεωρούν όπλο στα χέρια δυνατών καπιταλιστικών κυβερνήσεων, που με αυτές όχημα διαφθείρουν ανθρώπους και συνειδήσεις, όπλο τελικά της «νέας τάξης».
Νόμιζα ότι οι ΜΚΟ ήταν εφεύρημα των χρόνων της γενιάς μου, μια και η παγκοσμιοποίηση μας φέρνει μπροστά σε καινούργιες συνήθειες και νέα ήθη.
Όμως το Διαδίκτυο που πάντα μας προμηθεύει γνώσεις, ιδέες και απόψεις με διέψευσε. Λέει λοιπόν ο τα πάντα γνωρίζων(;) ιστός πως οι ΜΚΟ άρχισαν να εμφανίζονται από τον 18ο αιώνα και σκοπό είχαν την κατάργηση του δουλεμπορίου και της δουλείας, τη χειραφέτηση των γυναικών, την περίθαλψη των τραυματιών πολέμου και άλλα θέματα που είχαν να κάνουν με ανθρωπιστικά ή περιβαλλοντικά προβλήματα.
Ο ίδιος ο όρος Μη Κυβερνητική Οργάνωση καθιερώθηκε σε λαϊκή χρήση, με την ίδρυση του ΟΗΕ το 1945, που στο άρθρο 71 του Καταστατικού του αναφέρεται σε οργανώσεις που δεν είναι ούτε κυβερνήσεις, ούτε κράτη – μέλη του. Είναι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις με διεθνή συνήθως παρουσία, οι οποίες δεν αποτελούν διεθνείς οργανισμούς αλλά στηρίζονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία και είναι ανεξάρτητες από τα κράτη. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο όρος να χρησιμοποιείται για κάθε κοινωφελή οργάνωση που δεν ανήκει στο κράτος, στην οποία μετέχουν και αρκετοί εθελοντές είτε με συνδρομές είτε με την εργασία τους. Και τέτοιες οργανώσεις είναι πάμπολλες. Υπολογίζονται παγκοσμίως σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες. Βέβαια, διαφοροποιούνται από τόπο σε τόπο. Έχουμε πολλές στην Αφρική, που όμως έχουν όλες έδρα εκτός της ηπείρου αυτής. Και στην Ασία τώρα αρχίζουν να αναπτύσσονται με διαφορετική όμως μορφή.
Η ταχεία ανάπτυξή τους έχει να κάνει με τη διαδικασία αναδιάρθρωσης του κράτους πρόνοιας και πολλές ΜΚΟ έχουν αναπτυχθεί για να τονίσουν τα ανθρωπιστικά ζητήματα, την αναπτυξιακή βοήθεια και την αειφόρο ανάπτυξη. Θεωρητικά είναι ανεξάρτητες από το κράτος μια και οι πόροι τους προέρχονται από εισφορές μελών, δωρεές, Ιδρύματα και άλλες διεθνείς οργανώσεις. Η συνολική προσφορά τους είναι εντυπωσιακή: Εχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, έχουν προστατέψει πολλές χιλιάδες ανθρώπων από βασανιστήρια και καταπίεση, έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής σε χώρες του τρίτου κόσμου.
Κατά την άποψη ορισμένων οι ΜΚΟ είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά, γιατί ενώ ο πολιτισμός μας έχει κάνει άλματα στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας και της πολιτικής, στον τομέα της ηθικής υστερεί. Και είναι αυτές που ανεβάζουν τον πήχη υψηλά και σε αυτόν τον τομέα.
Και πάνω που σκέφτεσαι όλες αυτές τις οργανώσεις που όλοι μας γνωρίζουμε, τόσο τις διεθνείς -όπως τη Greenpeace και το WWF- όσο και τις Ελληνικές -όπως τον Αρκτούρο, τη ΜΟm, τη Μεσόγειος SOS και την κατάδική μας (και βέβαια ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ εννοώ) και τόσες άλλες και αναλογίζεσαι τα τόσα θαυμαστά που έχουν πετύχει, να και ο δικηγόρος του διαβόλου.
Σε τέτοιες οργανώσεις έχουν στηρίξει πολλές ανεπτυγμένες χώρες την εξωτερική τους πολιτική (βλέπε ΗΠΑ). Σκορπώντας χρήματα, πολλά χρήματα μέσω τέτοιων οργανώσεων, επιβάλλουν τη σκέψη τους και ισχυροποιούν τους στόχους τους. Ένα από τα τελευταία παραδείγματα η χρηματοδότηση πολλών οργανώσεων σε Ελλάδα και Κύπρο για την υποστήριξη του σχεδίου Ανάν. Και δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσες τέτοιες ΜΚΟ συμφερόντων του πολιτισμένου κόσμου δραστηριοποιούνται στη Ν. Αμερική, στην Ασία και σ’ όλον τον λεγόμενο τρίτο κόσμο.
Για τέτοιου είδους οργανώσεις κάποιοι επιτήδειοι διεκδικούν και παίρνουν χρηματοδοτήσεις ακόμα και από το «φτωχό» ελληνικό κράτος. Και βγαίνουν αυτοί που γνωρίζουν και φωνάζουν.
– Έδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών τόσα εκατομμύρια για το πρόγραμμα μεταποίησης της ντομάτας στην Ακτή Ελεφαντοστού!!!
– Έδωσε άλλα τόσα για ραδιοτηλεοπτικό σταθμό στην Κούβα!!!
Και τ’ ακούει όλα αυτά ο κοσμάκης και θυμώνει με τον εαυτό του που πιάστηκε κορόιδο και πίστεψε ότι η…. τάδε ΜΚΟ, στην οποία κατέθεσε τον οβολό από το υστέρημά του ή στην οποία προσφέρει κάποια εργασία τον ελεύθερο χρόνο του, τον ´δουλεύει´ ψιλό γαζί και κάνει κι αυτή τα ίδια με τις άλλες και σκοπό έχει τον πλουτισμό κάποιων επιτηδείων.
Και αρχίζει και το ψάχνει το πράγμα περισσότερο και διαπιστώνει ότι η περί ου ο λόγος ΜΚΟ, καθόλου ανεξάρτητη δεν είναι, εισπράττει από κρατικά προγράμματα τεράστια ποσά, έχει χλιδάτα γραφεία, απασχολεί μαζί με κάποιους εθελοντές και αρκετούς υπαλλήλους, ορισμένους μάλιστα σε παχυλούς μισθούς και ότι με την στήριξή του δίδει τέτοια δύναμη στα στελέχη της οργάνωσης, ώστε να συνδιαλέγονται ισότιμα ακόμα και με τα ίδια τα κράτη.
Και αρχίζει να προβληματίζεται μήπως πρέπει να σταματήσει να συμμετέχει στην οργάνωση γιατί ενώ ο ίδιος έχει μόνο καλές προθέσεις, αρχίζει να αμφισβητεί τις προθέσεις της οργάνωσης και -το κυριότερο- αισθάνεται άσχημα που με τη δική του συνδρομή η οργάνωση γιγαντώνεται και δυναμώνει και με τη δύναμή της αυτή ξεφεύγει από τους αρχικούς σκοπούς. Γιατί, όπως είναι γνωστό, η πολλή δύναμη και εξουσία διαφθείρει. Βλέπει και τα στελέχη των οργανώσεων αυτών να αναρριχώνται σε θέσεις εξουσίας και θυμώνει.
Όμως, φίλοι, μην θυμώνετε. Όλα αυτά ισχύουν. Ισχύουν όμως και τα άλλα. Άνθρωποι διασώθηκαν γιατί κάποια οργάνωση ενδιαφέρθηκε γι’ αυτούς, άνθρωποι γιατρεύτηκαν εξαιτίας κάποιας άλλης, παιδιά πάμφτωχα κατάφεραν να σπουδάσουν χάριν κάποιας υποτροφίας, Νοσοκομεία ιδρύθηκαν, ζώα που κινδύνευαν να εξαφανιστούν αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται.
Κάτι γίνεται. Κάτι κάνουν κάποιες από αυτές τις οργανώσεις. Ίσως όχι όλες. Ίσως όχι οι περισσότερες. Όμως κάποιες εργάζονται και παράγουν έργο.
Τη σήμερον ημέρα που το κράτος αποδεικνύεται ολοένα πιο αδύναμο, που το ζητούμενο των κυβερνώντων είναι η ευημερία της αγοράς και όχι το κράτος πρόνοιας, που τα κοινωνικά προβλήματα ξεπερνούν τα όρια των κρατών, ίσως μόνο τέτοιου είδους οργανώσεις είναι ικανές να βοηθήσουν στην προώθηση λύσεων για σοβαρά προβλήματα που αφορούν την ανθρώπινη κοινωνία και που έχουν να κάνουν με τον ίδιο τον άνθρωπο.
Υπάρχει μόνο ένας τρόπος που εξασφαλίζει στα σίγουρα τον καθένα μας για να είναι απολύτως βέβαιος ότι κανείς δεν θα τον εκμεταλλευτεί: Το να μην κάνεις τίποτα.
Νομίζω ότι είναι καλύτερα από αυτή τη στείρα άρνηση οι ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι, οι εθελοντές, να μην απαξιώσουν τις οργανώσεις απλά να ’χουν τα μάτια τους ανοιχτά και να απαιτούν διαφάνεια και διαύγεια. Οι αξίες της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης θα πρέπει να κυριαρχήσουν απέναντι στη δυσπιστία και την απαξίωση.
Και οπωσδήποτε το κάτι είναι καλύτερο από το τίποτα.
Α.Μ.
Ευχαριστίες
Οι Γιατροί του Κόσμου ευχαριστούν:
– τη Γενική Χημικών για την ενίσχυση του έργου τους στην Ουγκάντα
– το φαρμακείο Παπαδάκη Εμμανουήλ για την προσφορά εμβολίων εις μνήμη του φίλου τους Ηλία.
