Το 40% της δασικής έκτασης της Κρήτης έχει καεί μέσα στην 25ετία 1983 – 2005, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας για τις δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα. Συνολικά κάηκαν στο νησί 297.071 στρέμματα, με τον Νομό Λασιθίου να έχει υποστεί τις πιο οδυνηρές καταστροφές, ενώ στα Χανιά εκδηλώθηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές.
Τα στοιχεία προέρχονται από την έρευνα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων (ΙΜΔΟ και ΤΔΠ) του ΕΘΙΑΓΕ και του WWF Ελλάς, «Δασικές πυρκαγιές Ελλάδας: 1983 – 2008», η οποία έρχεται να καλύψει ένα σημαντικότατο κενό ως προς τη γνώση της Πολιτείας, σε σχέση με τις πυρκαγιές και την αντίστοιχη αξιοποίησή της για την πρόληψη και καταστολή τους.
Συνολικά, πάνω από το 10% της έκτασης της Ελλάδας έχει πληγεί από διαδοχικές πυρκαγιές. Το 50% περίπου των πυρκαγιών που έχουν εκδηλωθεί στην Ελλάδα, μεταξύ 1983 και 2008, παραμένει «ορφανό» ως προς τη διαλεύκανση των αιτίων, ενώ το σύνολο των καμένων εκτάσεων, για την ίδια περίοδο, ανέρχεται σε 13.613.121 στρέμματα, αναλογώντας σε 1,2 στρέμματα καμένης έκτασης ανά κάτοικο της χώρας! Περισσότερο πληγείσα περιοχή είναι η Πελοπόννησος, ενώ ο Αύγουστος είναι ο μήνας με τις περισσότερες καταστροφές.
Σε επίπεδο Κρήτης, μεγάλες καταστροφές από πυρκαγιές έχει υποστεί από το 1983 ο Νομός Λασιθίου, ενώ τα περισσότερα περιστατικά καταγράφηκαν στα Χανιά. Το πρόβλημα οξύνεται τους θερινούς μήνες, σε ζεστές ημέρες που υπάρχουν και ισχυροί άνεμοι. Στις περισσότερες πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί στο νησί δεν έχουν εξακριβωθεί τα αίτιά τους, ενώ σημαντικός αριθμός αποδίδεται σε κάψιμο βοσκοτόπων.
Το Κεδρόδασος και τα μάτια μας!
Με μεγάλο δασικό πλούτο αλλα και ευάλωτα σε πυρκαγιές οικοσυστήματα, ο Νομός Χανίων έχει αντιμετωπίσει ουκ ολίγες φορές τον εφιάλτη της πυρκαγιάς.
Όπως επισημαίνει στα ´Χ.Ν.´ η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δασών Νομού Χανίων, Πολύμνια Σκλαβάκη, ´η Κρήτη μπορεί να διαθέτει πολλά οικοσυστήματα ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος και σε άλλους Νομούς αλλά ο δασικός χώρος σε επίπεδο Κρήτης είναι τα Χανιά´.
Η δασάρχης Χανίων στάθηκε ιδιαίτερα στην περιοχή του Κεδροδάσους τονίζοντας την ανάγκη αντιπυρικής προστασίας της. ´Είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο οικοσύστημα και πρέπει πάση θυσία να προστατεύεται. Ο κέδρος δεν αναγεννάται όπως ο φοίνικας για να κάνουμε μια σύγκριση με την καταστροφή που έπληξε τον Πρέβελη´, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Θετικά πρώτα μηνύματα
Για το φετινό καλοκαίρι πάντως τα μηνύματα είναι θετικά, βάσει των στατιστικών στοιχείων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας καθώς τόσο τον Ιούνιο όσο και τον Ιούλιο οι αγροτοδασικές πυρκαγιές στον Νομό Χανίων είναι λιγότερες συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες του 2010.
Η κα Σκλαβάκη επισημαίνει, πάντως, την ανάγκη προληπτικών αντιπυρικών μέτρων (όπως καθαρισμοί και διάνοιξη οδών) πολλά από τα οποία αποτελούν ευθύνη των Δήμων.
Το Λασίθι είναι ο πιο πυρόπληκτος Νομός στην Κρήτη με βάση τις συνολικά καμένες εκτάσεις καθώς από το
1983 ως το 2005 κάηκαν συνολικά 297.071 στρ. (40 % του συνόλου της Κρήτης), ενώ ο Νομός Ηρακλείου
παρουσιάζει τις λιγότερες καμένες εκτάσεις με 116.146 στρ. (15,4 % του συνόλου της Κρήτης).
Στο Λασίθι εμφανίζονται οι δριμύτερες πυρκαγιές, με μέση ένταση 686 στρ. καμένης έκτασης ανά περιστατικό
πυρκαγιάς, ενώ στον Νομό Χανίων εντοπίζονται οι λιγότερο καταστροφικές πυρκαγιές με μέση ένταση 130
στρ. καμένης έκτασης ανά περιστατικό.
Τα περισσότερα περιστατικά (1.317) καταγράφονται στον Νομό Χανίων και αποτελούν το 46 % του συνόλου
της Κρήτης, ενώ τα λιγότερα περιστατικά πυρκαγιών (433), έχουν αναφερθεί στον Νομό Λασιθίου και
αντιστοιχούν στο 15 % του συνόλου του διαμερίσματος.
Τα περισσότερα περιστατικά (1.317) καταγράφονται στον Νομό Χανίων και αποτελούν το 46 % του συνόλου
της Κρήτης, ενώ τα λιγότερα περιστατικά πυρκαγιών (433), έχουν αναφερθεί στον Νομό Λασιθίου και
αντιστοιχούν στο 15 % του συνόλου του διαμερίσματος.
Ο Ιούλιος, ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος είναι οι μήνες με τις
περισσότερες καμένες εκτάσεις. Ο Αύγουστος θεωρείται ο
δυσμενέστερος μήνας για το διαμέρισμα καθώς τότε αναφέρονται οι
μεγαλύτερες απώλειες εκτάσεων (241.220 στρ.), που αντιστοιχούν στο
34% της συνολικά καμένης έκτασης του Διαμερίσματος.
πυρκαγιάς μέχρι την επέμβαση είναι 41 λεπτά. Στο 42% των
εκδηλωμένων πυρκαγιών η επέμβαση έγινε εντός του πρώτου ημιώρου,
με τις πυρκαγιές αυτές να ευθύνονται για 231.922 στρ. καμένων
εκτάσεων (33 % του συνόλου). Ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές
(272.097 στρ. ή 38% του συνόλου του) έχουν προκληθεί από δασικές
πυρκαγιές με χρόνους επέμβασης 30 – 60 λεπτά.
Συνηθέστερο σημείο έναρξης πυρκαγιάς στην Κρήτη είναι οι δασικές
εκτάσεις με τις περισσότερες απώλειες εκτάσεων (279.838 στρ.), ενώ
πυρκαγιές σε περιοχές υπό αναγέννηση – αναδάσωση έχουν συνολικά
προκαλέσει τις λιγότερες απώλειες δασικής και γεωργικής γης (242
στρ.).
Στην Κρήτη η εξακρίβωση αιτίων εκδήλωσης πυρκαγιάς περιορίζεται σε
συνολικά 302 περιστατικά (12,5, % του συνόλου) και μόνο στο 5 % των
περιπτώσεων έχει εξακριβωθεί ο δράστης. Αν και στις περισσότερες
περιπτώσεις (40% του συνόλου) τα αίτια είναι άγνωστα, από τα γνωστά
συνηθέστερος είναι το κάψιμο βοσκοτόπων και συνδέεται με 154.337
στρ. καμένων εκτάσεων (22% του συνόλου).
Στα μεσαία υψόμετρα (300 ?600 m) εντοπίζονται οι περισσότερες
καμένες εκτάσεις που φτάνουν τα 402.789 στρ. και αντιστοιχούν στο 56
% του συνόλου τους, ενώ το ποσοστό μειώνεται χαμηλότερα (0-300 m)
στο 18%. Οι λιγότερες καμένες εκτάσεις (5% του συνόλου)
καταγράφονται σε υψόμετρα πάνω από 900 m.
Οι συνολικά μεγαλύτερες καταστροφές καταγράφονται όταν οι
θερμοκρασίες κυμαίνονται από 25 – 30 °C και φτάνουν τα 332.119 στρ.,
ενώ σε θερμοκρασίες κάτω από 20°C, οι καμένες εκτάσεις είναι
σημαντικά λιγότερες (18.477 στρ.).
Οι περισσότερες καμένες εκτάσεις (295.179 στρ.) προέρχονται από
πυρκαγιές οι οποίες εκδηλώθηκαν υπό ισχυρούς ανέμους, εντάσεων
4,1-7 BF, ενώ υπό συνθήκες θυελλωδών ανέμων (πάνω από 9,1 BF) οι
αντίστοιχες καμένες εκτάσεις ανέρχονται σε 7.180 στρ.
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ:
WWF & ΠΥΡΟΣΚΟΠΙΟ
