Γράφει η Μακρατζάκη Χριστίνα*
Το καλοκαίρι και η ανεμελιά τέλειωσαν και ξαφνικά τα αποτελέσματα των παρασπονδιών αρχίζουν και φαίνονται στη ζυγαριά. Εκεί είναι που ξεκινά ο πανικός και η προσπάθεια επαναφοράς στα αρχικά κιλά. Σε αυτήν την προσπάθεια, αρκετός κόσμος καταφεύγει σε γρήγορες δίαιτες, οι οποίες όμως μόνο κινδύνους κρύβουν. Κάποιες από αυτές αναφέρονται παρακάτω.
Πριν την αναφορά, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι οι επίσημες συστάσεις για μια σωστή διατροφή θεωρούν ότι οι υδατάνθρακες (Cho) αποτελούν το 50-55% των συνολικών θερμίδων μας, οι πρωτεΐνες (Pro) το 15-20% και τα λίπη
(Fat) το 30-35%. Ταυτόχρονα ημερησίως πρέπει να πίνουμε 8-10 ποτήρια νερό.
Δίαιτα Atkins
Η αναλογία των μακροθρεπτικών συστατικών στη δίαιτα Atkins είναι η εξής: Πρωτεΐνες 40%, Λίπος 56%, Υδατάνθρακες 3% (που σημαίνει 1 φέτα ψωμί όλη την ημέρα). Αποτελείται από 4 φάσεις. Ουσιαστικά στις 2 πρώτες φάσεις επιτρέπονται το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο, τα πλούσια σε λιπαρά τυριά, τα λίπη και πολύ λίγα λαχανικά ενώ απαγορεύονται η λευκή ζάχαρη, το γάλα, το γιαούρτι, το λευκό αλεύρι, το λευκό ρύζι, το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά, τα φρούτα, και τα λαχανικά.
Η συγκεκριμένη δίαιτα είναι πλούσια σε λίπος και πρωτεΐνη, με αποτέλεσμα να μην ενδείκνυται για καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς και άτομα με αυξημένο ουρικό οξύ. Η μικρή περιεκτικότητα σε φρούτα, λαχανικά και υδατάνθρακες οδηγεί σε αβιταμίνωση και δυσκοιλιότητα, όπως επίσης την καθιστά απαγορευτική για ινσουλινοεξαρτώμενο διαβητικό. Τέλος, σε αυτή τη δίαιτα ο οργανισμός δεν χρησιμοποιεί τη γλυκόζη ως βασικό ενεργειακό υπόστρωμα αλλά τις κετόνες, οι οποίες προκαλούν ζαλάδα, κούραση, εκνευρισμό, πονοκέφαλο και φυσικά σε αυξημένες ποσότητες είναι τοξικές.
Δίαιτα της Ζώνης
Είναι και αυτή μια χημική δίαιτα με λίγο καλύτερη αναλογία συστατικών συγκριτικά με την Atkins. Σύμφωνα με τις αρχές της, η αναλογία πρέπει να είναι: Υδατάνθρακες 30%, Πρωτεΐνες 40%, Λίπος 30%.
Είναι μια δίαιτα δύσκολη στην εφαρμογή της. Περιέχει αυξημένο περιεχόμενο σε πρωτεΐνες οπότε επιβαρύνει κι αυτή τα νεφρά και οδηγεί σε αύξηση της ουρίας. Το αυξημένο περιεχόμενό της σε πουρίνες, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ουρικού οξέος. Τέλος παρατηρείται και μια μερική έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Δίαιτα Dukan
Είναι η νέα μόδα. Από τότε που την έκανε η Kate Middleton, το βιβλίο έχει πουλήσει απίστευτα αντίτυπα. Υπάρχουν 4 φάσεις:
Επίθεση: Σε αυτήν την φάση χάνονται τα περισσότερα κιλά. Καταναλώνονται μόνο 72 πρωτεϊνικά τρόφιμα και τίποτα άλλο. Π.χ. κοτόπουλο, κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά.
Κρουαζιέρα: Σε αυτήν την φάση προστίθενται 28 συνιστώμενα λαχανικά, μαζί με τα πρωτεϊνούχα τρόφιμα. Χάνεται περίπου 1 κιλό την εβδομάδα.
Εδραίωση: Στόχος αυτής της φάσης είναι να διατηρηθούν τα κιλά που χάθηκαν στις προηγούμενες φάσεις. Εδώ μπορούν να προστεθούν ψωμί, φρούτα και κάποια αμυλούχα
Συντήρηση
Η δίαιτα Dukan, έχει και αυτή, τους ίδιους ακριβώς κινδύνους με τις δύο προηγούμενες πρωτεϊνικές δίαιτες. Είναι στερητική και ιδιαίτερα στην πρώτη φάση παρατηρείται έντονη κόπωση. Δεν μπορεί να την εφαρμόσει νεφροπαθής, ινσουλινοεξαρτώμενος διαβητικός, καρδιοπαθής, άτομο με αυξημένο ουρικό. Παρουσιάζονται επίσης συμπτώματα δυσκοιλιότητας αλλά και αβιταμινώσεις.
Δίαιτα σύμφωνα
με την ομάδα αίματος
Η δίαιτα αυτή στηρίζεται στην παρουσία των λεκτίνων στα τρόφιμα, οι οποίες είναι ενώσεις πρωτεΐνης με υδατάνθρακα. Σύμφωνα με τις αρχές της, τροφές με λεκτίνες που δεν συμβαδίζουν με την ομάδα αίματος, αντιμετωπίζονται ως ξένες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην πέψη. Ανάλογα λοιπόν με την ομάδα αίματος καθορίζεται και ο τύπος των τροφών. Για παράδειγμα:
1) Ομάδα 0: Σε αυτήν την ομάδα ανήκει η πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού. Η συγκεκριμένη ομάδα πρέπει να καταναλώνει κρέας και γενικά να ακολουθεί μια σχετικά πρωτεϊνική δίαιτα.
Τα προβλήματα όμως των πρωτεϊνικών και χημικών διαιτών ήδη αναφέρθηκαν παραπάνω.
2) Ομάδα Α: Πρέπει να αποφεύγει τα γαλακτοκομικά. Τα γαλακτοκομικά όμως αποτελούν κύρια πηγή ασβεστίου, άρα αποτελεί πρόβλημα ιδιαίτερα για τις γυναίκες με οστεοπόρωση
3) Ομάδα Β: Κυρίως αποφεύγονται τροφές από σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι, τα οποία αποτελούν βασικές πηγές ενέργειας, βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
4) Ομάδα ΑΒ: Πρέπει να αποφεύγονται τα κρέας και τα όσπρια τα οποία αποτελούν σημαντικές πηγές πρωτεΐνης και σιδήρου. Πέρα από αυτό, στη συγκεκριμένη ομάδα δεν ευσταθεί και η θεωρία με τις λεκτίνες επειδή τα όσπρια αν μείνουν στο νερό χάνουν τα 2/3 των λεκτινών τους ενώ αν βράσουν καταστρέφονται όλες οι λεκτίνες.
Αλλες Επικίνδυνες Δίαιτες
South Beach: Διαχωρίζει καλούς από κακούς υδατάνθρακες.
Δίαιτα Ωμέγα: Εστιάζει στην αυξημένη κατανάλωση των ω-3 λιπαρών οξέων.
Συνδυασμοί τροφίμων: Είναι η δίαιτα που υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να συνδυάζεται πρωτεΐνη με υδατάνθρακα π.χ. κρέας με πατάτες.
Beverly Hills: Είναι μονοφαγική δίαιτα. Στην ουσία για μια μέρα τρώνε ένα μόνο συγκεκριμένο φαγητό.
Αποτοξίνωση: Δεν υπάρχουν δίαιτες αποτοξίνωσης. Αυτό που χάνεται είναι νερό και μυϊκός ιστός. Ο οργανισμός μας πάντα βρίσκει τρόπο να απομακρύνει τις τοξίνες.
Σωστή Δίαιτα
Ενα άτομο που θέλει να χάσει κάποια κιλά, αυτό που πρέπει να σκεφτεί, δεν είναι μόνο η απώλεια των κιλών αλλά η σωστή διατροφή, η οποία θα το βοηθήσει στο να διατηρήσει την απώλεια των κιλών. Ενα σωστό υποθερμιδικό πρόγραμμα επιτρέπει απώλεια 0,5 – 1κιλό την εβδομάδα και συστήνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων.
*MSc Διαιτολόγος – Διατροφολόγος,
Μέλος Επιστημονικής Ομάδας Διατροφής
