Το 1945 -ακριβώς πριν 80 χρόνια- έληξε η πιο θανατηφόρα ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Θρεµµένος από τα χρόνια του µεσοπολέµου, ο Φασισµός και ο Ναζισµός εξαπολύουν επίθεση στα έθνη και τα κράτη της γηραιάς ηπείρου, προσπαθώντας να εφαρµόσουν το αντιουµανιστικό πρόγραµµα τους ενώ βρίσκουν σύµµαχο στην Άπω Ανατολή την εθνικιστική Ιαπωνία µε τα δικά της σχέδια για την Ασία.
Μετά από µία πρόσκαιρη επικράτηση σχεδόν σ’ όλη την Ευρώπη, αρχίζει στο Στάλιγκραντ (Βόλγκοκραντ) και εν συνεχεία στην Ιταλία και στη Νορµανδία, η αντεπίθεση των συµµάχων και κατ ουσίαν, η αντίστροφη µέτρηση των δύο ολοκληρωτικών καθεστώτων της Ιταλίας και της Γερµανίας.
Καθ όλη τη διάρκεια του πολέµου, συνέβησαν φρικαλεότητες και εγκλήµατα κατά της ανθρωπότητας. Είχε χαθεί η κληρονοµία των αρχών του ∆ιαφωτισµού κάτω από τον φανατισµό και το µίσος.
Σήµερα 80 χρόνια µετά, σε µία ελεύθερη Ευρώπη, κάποιοι αµφισβητούν τα εγκλήµατα του πολέµου, διαστρεβλώνουν τα γεγονότα και προβάλλονται σαν αντισυστηµικοί προς άγρα ψήφων ή διότι επιζητούν δηµοσιότητα.
Στην Ουκρανία ο πόλεµος συνεχίζεται και προς επικουρία του ρωσικού στρατεύµατος έχουν καταφθάσει Βορειοκορεάτες στρατιώτες. Μόσχα και Πιονγιάνγκ που δεν φηµίζονται για την τήρηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, συνεργάζονται στρατιωτικά ως αναθεωρητικές δυνάµεις, επιδιώκοντας µία δυναµικότερη παρουσία στο διεθνές στερέωµα.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, προχωράει στην αλλαγή του ονόµατος του Κόλπου του Μεξικού, εξεδήλωσε ‘‘ενδιαφέρον’’ για επίµαχες περιοχές (Γροιλανδία – ∆ιώρυγα Παναµά) και θέτει σε εφαρµογή ένα πρόγραµµα οικονοµικού εθνικισµού.
Επιταχύνοντας έτσι την αγωνία, για το τι µέλλει γενέσθαι µετά την εκλογή του και παρατείνοντας την άποψη για το πόσο απρόβλεπτος µπορεί να υπάρξει στα χρόνια της διακυβέρνησης του.
Η επιβολή δασµών και η αυστηρή εφαρµογή οικονοµικού προστατευτισµού αλλά και η αµφισβήτηση εθνικής κυριαρχίας, ενδέχεται να βρει µιµητές και να αρχίσει ένας φαύλος κύκλος περί τοπωνυµίων και οικονοµικών κυρώσεων. Σε µία περίοδο µάλιστα, που έχουν επιβληθεί κυρώσεις και εµπάργκο από Ε.Ε κατά της Ρωσίας και αντιστρόφως.
Ο γράφων το καλοκαίρι θέλησε να περάσει το πανέµορφο φαράγγι της Σαρακήνας στα Μεσκλά και να περπατήσει τη διαδροµή προς τη Ζούρβα.
Αφού έφτασε στον οικισµό της Ζούρβας και οδεύοντας πάλι προς τα Μεσκλά µέσω του αυτοκινητόδροµου, για να πάρει το όχηµα του και να επιστέψει, αντίκρισε ένα µνηµείο και κατά τη συνήθη τακτική του σε τέτοιες περιπτώσεις, αποφάσισε να το µελετήσει.
Κάτω από έναν επιβλητικό βράχο µία µεταλλική πλάκα γράφει : Με τη σκέψη στραµµένη στους νεκρούς µας και τους νεκρούς κάθε πολέµου είναι το µνηµείο τούτο προσευχή για αγάπη και ειρήνη µεταξύ των λαών.
Στο τέλος υπάρχουν τα ονόµατα των πεσόντων κατοίκων στους εθνικούς αγώνες.
Αυτά τα απλά λόγια, σε συνδυασµό µε το µαγευτικό τοπίο των προπόδων των Λευκών Ορέων, φάνηκαν στον γράφοντα τόσο συγκινητικά, εµπνευσµένα και ουσιώδη γι αυτό και έκτοτε αποθηκεύτηκαν στην µνήµη του.
80 χρόνια µετά οφείλουµε να διαφυλάξουµε την ιστορική αλήθεια για το τι συνέβη στα κρεµατόρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Να θυµόµαστε τι συνέβη στα χωριά και τις πόλεις µε τις εκτελέσεις και τις εκτοπίσεις και να έχουµε υπόψιν µας τον “βαρύ” θυµό που κουβαλούν οι ιδεολογίες του φασισµού και του ναζισµού.
Να προστατεύσουµε το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα, την µήτρα της Αναγέννησης και του ∆ιαφωτισµού, από τυχόν βλέψεις αυταρχικών κρατών και εσωτερικούς αµφισβητίες.
Να κρατήσουµε πρωτίστως ανοιχτές τις γέφυρες της επικοινωνίας, των οικονοµικών επαφών και των συνεργασιών µας ως κράτη.
Στην ογδοηκονταετή επέτειο της λήξης του πολέµου, να διδαχθούµε από το παρελθόν, για να προφυλάξουµε το παρόν, ώστε να κοιτάξουµε αισιόδοξα και µε ασφάλεια το µέλλον.
Πάντα µε τη σκέψη στραµµένη στους νεκρούς µας.
*Ο Μιχάλης Σµυρλάκης είναι πτυχιούχος Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστηµίου
ΜΙΧΑΛΗΣ
ΣΜΥΡΛΑΚΗΣ*
