Toυ: ΜΑΝΩΛΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑ
Tο σημερινό μας θέμα, αποτελεί τον τίτλο έκθεσης με παλιές φωτογραφίες από τα Χανιά, που θα γίνει στο ΚΑΜ (Μεγάλο Αρσενάλι) την ερχόμενη εβδομάδα (Κυριακή 23 έως Κυριακή 30 Οκτωβρίου).
Πρόκειται για την πρώτη έκθεση με φωτογραφικό υλικό αποκλειστικά απ’ το αρχείο μου, που θα γίνει στο πλαίσιο των εκδηλώσεων ´ΧΑΝΙΑ-ΒΕΝΕΤΙΑ χθες και σήμερα´, που θα εγκαινιαστούν αύριο το απόγευμα στο ΚΑΜ. Οι εκδηλώσεις -που θα γίνουν παράλληλα με το Κρητολογικό Συνέδριο που διεξάγεται στο Ρέθυμνο- περιλαμβάνουν 2 φωτογραφικές εκθέσεις, μία με σύγχρονες φωτογραφίες απ’ τη Βενετία του διάσημου φωτογράφου Mimmo Fabrizi και τη δική μου, με φωτογραφίες των παλιών Χανίων της περιόδου 1870-1930 -στην πλειοψηφία τους αδημοσίευτες- σε διαστάσεις 40×60.
Θεώρησα λοιπόν σκόπιμο να διακόψω για λίγο την ´αναδρομή´ στ’ Ακρωτήρι και να παρουσιάσω σήμερα λεπτομέρειες απ’ αυτές τις 65 φωτογραφίες που η μεγέθυνση ξαναζωντάνεψε.
Η πρώτη, που όπως και η δεύτερη αποτελεί τμήμα φωτογραφίας με τον Τοπανά του 1870 (απ’ τις παλαιότερες του αρχείου μου), τραβηγμένη πίσω απ’ το Γιαλί Τζαμισί απ’ τον Joseph Berinda, που μαζί με το συνεταίρο του B. Anselmi υπήρξαν οι πρώτοι επαγγελματίες φωτογράφοι των Χανίων. Η πρώτη δείχνει λεπτομέρειες απ’ τα παραλιακά κτήρια (π.χ. οι πόρτες στα ισόγεια που είναι σαφώς βενετσιάνικες) και η δεύτερη την αρχή της οδού Αγγέλου. Ανάμεσά τους ένα πολεμικό ιστιοφόρο (μπρίκι). Παρατηρήστε λεπτομέρειες που δεν υπάρχουν στις λήψεις απ’ το 1890 και μετά, π.χ. το διαβατικό (αψίδα) στο ξεκίνημα της οδού Αγγέλου, το μεγάλη ξύλινο σαχνισί μπροστά στο σημερινό Ναυτικό Μουσείο και τη θάλασσα που εισχωρεί από κάτω της (βενετσιάνικη ιχθυοπαγίδα;).
Η τρίτη είναι από φωτογραφία του βόρειου τμήματος της σημερινής οδού Δασκαλογιάννη του 1918-20. Παρατηρήστε τους ανθρώπους μπροστά στα μικρά αλλά ζωντανά μαγαζάκια, τον μεγαλοπρεπή πυλώνα που οδηγούσε στην προκυμαία (γκρεμίστηκε το 1949) και την ´ανισόπεδη διάβαση´ πάνω απ’ τη γέφυρα που διέσχιζε το δρομάκο που ήταν στη θέση της βυζαντινής τάφρου.
Η τέταρτη είναι τμήμα φωτογραφίας της δεκαετίας του 1910 με το ´Μουκεβήτ Χανέ´, το λεγόμενο ´Αραβικό περίπτερο´ της πλατείας της Σπλάντζιας. Παρατηρήστε τη μικρή ανθρωπογεωγραφία της πλατείας, τον Τουρκοκρητικό καφετζή με την ποδιά, τους μουσουλμάνους δεξιά και τους νεοφερμένους στην πλατεία χριστιανούς αστούς με τα διαφορετικά καπέλα.
Η πέμπτη δείχνει λεπτομέρειες από άγνωστα βενετσιάνικα σπίτια στη νότια πλευρά της οδού Κανεβάρο, περίπου το 1925. Οι βομβαρδισμοί του 1941 δεν άφησαν ούτε ίχνος τους.
Στην έκτη, ιστιοφόρα αραγμένα μπροστά στο ´Κολόμπο´ κάποιο χειμώνα του 1870-75 (Berinda).
Στην έβδομη, ξύλινα κτήρια της τουρκοκρατίας που σώζονται και σήμερα στην είσοδο της οδού Θεοτοκοπούλου.
Η όγδοη και η ένατη τέλος, είναι τμήματα από φωτογραφία του Κουμ-Καπί τραβηγμένη κάπου το 1910 απ´ τον επιπρομαχώνα της Santa Lucia (που δεν υπάρχει πλέον). Δείχνουν επίσης τμήματα της περιοχής γύρω απ´ την οδό Ελ. Βενιζέλου και τα ´Μπάνια´.
Σας εύχομαι ένα όμορφο ταξίδι στο παρελθόν της πόλης μας και θα σας περιμένω στα αυριανά εγκαίνια.
