23/02/1943 – 23/02/2025
■ Κληροδότησε στις νέες γενιές παραδείγµατα ανυποχώρητου ηρωισµού
Σαν σήµερα πριν από 82 χρόνια, 23 του Φλεβάρη του 1943, ιδρύθηκε η ηρωική ΕΠΟΝ. Η θρυλική αυτή οργάνωση του ΕΑΜ, που τροφοδότησε µε εκατοντάδες χιλιάδες νέους τον αγώνα ενάντια στους ναζί και φασίστες κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, που γαλούχησε χιλιάδες µαχητές του ΕΛΑΣ και κατοπινά του ∆ηµοκρατικού Στρατού Ελλάδας, δίνοντας ξανά µε τ’ όπλο στο χέρι τον αγώνα για µία νέα Ελλάδα, κόντρα στην αστική τάξη της χώρας µας και τους συµµάχους της, τη Μ. Βρετανία αρχικά και τις ΗΠΑ στη συνέχεια.
Νέοι και νέες που µπήκαν στον αγώνα και πρόσφεραν µε κάθε τρόπο: Πότε µε το χωνί, µε τις προκηρύξεις και τον παράνοµο Τύπο, πότε µε το όπλο στο χέρι. Πρώτοι στη µάχη για την επιβίωση του λαού, πρώτοι στη µόρφωση, στον πολιτισµό, στον αθλητισµό, ενάντια στα πρότυπα του συµβιβασµού που καλλιεργούσαν στη νεολαία.
Τα περισσότερα από 600.000 µέλη της έδρασαν µε απαράµιλλο ηρωισµό και αυτοθυσία στον αγώνα ενάντια στον κατακτητή. 8.000 ΕΠΟΝίτες συγκρότησαν αυτοτελείς σχηµατισµούς του ΕΛΑΣ, ενώ ακόµη 27.000 πολέµησαν µε το όπλο στο χέρι µέσα από τις γραµµές του. Σε περισσότερες από 430 ανέρχονται οι µάχες που συµµετείχαν οι στρατιωτικοί σχηµατισµοί της ΕΠΟΝ, στις οποίες έδωσαν τη ζωή τους περίπου 1.300 ΕΠΟΝίτες.
Η δράση της αγκαλιάστηκε από την πλειοψηφία της ελληνικής νεολαίας. Από τα Αετόπουλα που ήταν παιδιά και µαθητές από 8 χρόνων, που έδρασαν στο πλάι του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, κατέβαιναν σε διαδηλώσεις, γίνονταν σύνδεσµοι, πηγαινοέρχονταν µε σηµειώµατα, συνόδευαν αγωνιστές.
Παιδιά στην ηλικία αλλά µε ψυχή µαχητή, παρακολουθούσαν τις κινήσεις των Γερµανών και των δωσίλογων χαφιέδων και έδιναν πολύτιµες πληροφορίες στον ΕΛΑΣ. Μετέφεραν τρόφιµα και πυροµαχικά για τους αντάρτες, κράτησαν τουφέκι στη µάχη. Φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν ως ενήλικοι, όµως δεν λύγισαν και πάντα ανυποµονούσαν να µεγαλώσουν και να γίνουν ΕΠΟΝίτες. Μικρά παιδιά µε τεράστιο θάρρος και αφοβία, που έπαιρναν παράδειγµα από τους αγωνιστές αντάρτες της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ.
Ενιαία µε το κύριο µέτωπο, ενιαία µε την ένοπλη πάλη για την απελευθέρωση, η ΕΠΟΝ δρούσε για το σύνολο της ζωής της νεολαίας. Οι νέοι ΕΠΟΝίτες έδιναν καθηµερινά έναν ακόµα αγώνα. Αυτόν για την κατάκτηση της γνώσης, το χτύπηµα του αναλφαβητισµού, τη διαµόρφωση της προσωπικότητας των νέων µαχητών. Το σύνθηµά τους έµεινε στην Ιστορία, µας εµπνέει σήµερα: «Πολεµάµε και τραγουδάµε, πολεµάµε και µαθαίνουµε».
Ο ΕΠΟΝίτης και η ΕΠΟΝίτισσα, έχοντας το βλέµµα καρφωµένο σε ένα καλύτερο αύριο, πάλευαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες, ζώντας όµως ολόπλευρα την οµορφιά του ανυποχώρητου αγώνα, της ανυπότακτης ζωής.
Τα έδιναν όλα στην αντάρτικη δράση, στη διαφώτιση και την ενηµέρωση, στην ανύψωση του ηθικού του λαού και ταυτόχρονα τραγουδούσαν, συνέθεταν, δηµιουργούσαν, µορφώνονταν, αθλούνταν, πήγαιναν εκδροµές, ζούσαν πολύπλευρα, είχαν τις νεανικές τους ανησυχίες.
Ψηλά τη σηµαία των ταξικών αγώνων
Τα µέλη της ΕΠΟΝ κράτησαν, παρά τα βάσανα, τις διώξεις, ψηλά τη σηµαία του αγώνα, τη σηµαία που ποτίστηκε µε ποτάµια αίµα και για αυτό είναι κατακόκκινη και δεν µπορεί να ξεβάψει.
Αυτήν τη σηµαία την κρατάνε σήµερα περήφανα στα χέρια τους οι νέοι κοµµουνιστές, βαδίζοντας µαχητικά και µε σιγουριά για τον νέο κόσµο, το σοσιαλισµό – κοµµουνισµό.
Τα φύτρα της ΕΠΟΝ θα τα βρούµε στα στελέχη της ΟΚΝΕ
Στην ιδρυτική σύσκεψη της ΕΠΟΝ αποφασίστηκε η αυτοδιάλυση όλων των οργανώσεων που συµµετείχαν σε αυτήν. Έτσι, η ίδρυση της ΕΠΟΝ συνδέθηκε µε την αρνητική απόφαση αυτοδιάλυσης της ΟΚΝΕ, η οποία σταµάτησε την αυτοτελή της δράση µετά από 21 χρόνια ηρωικής πορείας. Τα µέλη της συνέχισαν να γράφουν λαµπρές σελίδες στην Ιστορία της ταξικής πάλης της χώρας µας, µέσα από τις γραµµές της ΕΠΟΝ, αποτελώντας την καρδιά των µεγάλων µαχών που έδωσαν οι χιλιάδες ΕΠΟΝίτες.
Το γεγονός ότι η ΕΠΟΝ εξελίχθηκε στη µαζικότερη νεολαιίστικη οργάνωση που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα, δεν έχει να κάνει µόνο µε την απέχθεια που ένιωθε η συντριπτική πλειοψηφία των νέων για τον κατακτητή, ούτε µόνο µε τη µεγάλη ελπίδα και ανάταση που έφεραν οι νίκες του Κόκκινου Στρατού ενάντια στη ναζιστική πολεµική µηχανή.
Μαζί µε αυτούς τους δύο καθοριστικούς παράγοντες, ήταν ακόµη ένας εξίσου σηµαντικός. Ήταν η πρωτοπόρα δράση των µελών και στελεχών της ΟΚΝΕ.
Τη «µαγιά», τα φύτρα της ΕΠΟΝ θα τα βρούµε στα ξερονήσια και στις φυλακές της δικτατορίας του Μεταξά, όπου ήταν κλεισµένα µέλη και στελέχη της ΟΚΝΕ. Αυτοί, µετά την απόδρασή τους, δηµιούργησαν και πάλι τους οργανωτικούς πυρήνες στα εργοστάσια, στα πανεπιστήµια και στις γειτονιές.
Από το φθινόπωρο του ‘41, που ανασυγκροτείται η ΟΚΝΕ, οι νέοι κοµµουνιστές δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην οργάνωση της µαθητικής και της φοιτητικής νεολαίας. Η ΟΚΝΕ µέσα σ’ έναν χρόνο απλώνεται για τα καλά σε ολόκληρη την Ελλάδα, στα πανεπιστήµια, στα σχολεία, στις συνοικίες και στα εργοστάσια. Αξιοποιεί την πείρα από τη δράση σε µορφωτικούς, πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους. Ρίχνονται ορµητικά στην πάλη για τα δικαιώµατα της νεολαίας.
Απ’ τις γραµµές της ΟΚΝΕ πέρασαν: Ο Νίκος Ζαχαριάδης, µετέπειτα ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης, η ηρωίδα Ηλέκτρα Αποστόλου που δολοφονήθηκε µε φριχτό τρόπο το 1944, ο Ναπολέων Σουκατζίδης, ένας από τους 200 εκτελεσµένους κοµµουνιστές – ο διακοσιοστός για την ακρίβεια – της Καισαριανής και εκατοντάδες άλλοι.
Από αυτά βγαίνει το σηµαντικό συµπέρασµα ότι η δράση µιας επαναστατικής οργάνωσης νεολαίας, που να διαπαιδαγωγεί τη νεολαία µε τα ιδανικά και τις αξίες του Κοµµουνιστικού Κόµµατος, της ταξικής πάλης, στο στόχο του σοσιαλισµού – κοµµουνισµού, ήταν αναντικατάστατη για την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, για την οργάνωση της πάλης για τα δικαιώµατα και τις ανάγκες της νεολαίας της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωµάτων.
Η πρώτη φορά µετά την αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ που ιδρυόταν οργάνωση µε µαρξιστικά – λενινιστικά χαρακτηριστικά, µε σκοπό να κερδηθεί η νεολαία στον αγώνα για την κατάκτηση της επαναστατικής εργατικής εξουσίας για τη σοσιαλιστική οικοδόµηση, ήταν µε την ίδρυση της Κοµµουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, της ΚΝΕ, µετά από Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ το 1968.
Αποκαταστάθηκε αυτό που είχε χαθεί τα προηγούµενα χρόνια, δηλαδή η ανάγκη να υπάρχει οργάνωση Νεολαίας του Κόµµατος που καθοδηγείται ολόπλευρα από το ΚΚΕ και παλεύει για την επαναστατική ανατροπή.
Η ΚΝΕ είναι ο συνεχιστής της ηρωικής ΟΚΝΕ, αλλά και κληρονόµος των µαχητικών παραδόσεων της θρυλικής ΕΠΟΝ, που αυτόν τον µήνα συµπληρώνονται 82 χρόνια από την ίδρυσή της.
Η ΚΝΕ είναι κοµµάτι της υπερεκατοντάχρονης ηρωικής ιστορίας του ΚΚΕ. ∆εν ξεχνάµε κανέναν και καµία από όσους στάθηκαν όρθιοι όλα αυτά τα χρόνια.
Όλους αυτούς, που όπως έγραφε και ο ∆ηµήτρης Χατζής στη Μουργκάνα:
«Πιστεύουν στο δίκιο τους και γι’ αυτό πολεµάνε καλά.
Έχουν συνείδηση για το χρέος τους γι’ αυτό πειθαρχούν
στην οµάδα τους και πεθαίνουν όταν χρειάζεται.
Μέσα στην αρµονική συµβίωση της πειθαρχηµένης οµάδας
η καρδιά γαληνεύει και το σώµα ισορροπεί.
Αγαπούνε τους συντρόφους τους, την πατρίδα τους, λαχταρούνε τη νίκη.
Είναι απλοί και χαρούµενοι.
Γι’ αυτό τραγουδάνε τόσο πολύ.
Αγαπούνε τη ζωή, τα αγαθά της, την ειρήνη.
Είναι ήρεµοι και συναισθηµατικοί.
Γι’ αυτό συγκινούνται τόσο εύκολα και δακρύζουνε µε το πρώτο.
Έτσι είναι όλοι τους.
Πολεµάνε καλά, τραγουδάνε πολύ και δακρύζουνε µε το τίποτα».
Και σήµερα η ΚΝΕ έχοντας οδηγό τις αποφάσεις του 13ου συνεδρίου της αντλώντας πείρα από την 57χρονη πορεία της προτρέπει την Νέα γενιά να είναι πρώτη στα µαθήµατα και πρώτη στον αγώνα για να γίνουν οι σπίθες που υπάρχουν σήµερα, πυρκαγιές και να µετατρέψουν τα σκοτάδια σε λαµπερό φως!!! Γιατί όπως έγραφε ο Ναζίµ Χικµέτ:
«Την ορµή µας την έχουµε από τους αιώνες.
Θα βγούµε νικητές κι ας είναι οι θυσίες µας βαριές»
Για να ‘’χτίσουµε ένα κόσµο λεύτερο, ανοιχτό, γεµάτο ελπίδα’’.
Ο ύµνος της ΕΠΟΝ
Ας θυµηθούµε τα πύρινα λόγια του ύµνου της ΕΠΟΝ
Ο πρώτος ύµνος της ΕΠΟΝ, ήταν σε ποίηση Γ. Τσαπόγα και µουσική Α. Κουνάδη, και έχει ως εξής:
Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝ
«Φλόγα του ‘21,
η ΕΠΟΝ συνεχιστής
Στου λαού µας τον αγώνα,
γίνεται εκδικητής
Σε βουνά και σε λαγκάδια
σε απάτητες κορφές
Λυγεροί σαν τα ζαρκάδια,
σκαρφαλώνουµε πλαγιές
Κόσµος νέος θα προβάλει,
της δουλιάς, της προκοπής
Κι η ειρήνη θα στεριώσει,
ως την άκρια της Γης».
Ο ύµνος που επικράτησε και έφτασε ως τις µέρες µας γράφτηκε από τη Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη και σύνθεση Αλέκος Ξένος και έχει ως εξής:
Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝ (β)
«Με τη χρυσή της νιότης πανοπλίαΤο θάρρος, την ορµή, τη λεβεντιά,Πετάµε στον αγώνα, στη θυσίαΓια την Ελλάδα, για τη λευτεριά.
Καµαρωτά, χαρούµενα τα νιάτασαν σε χορό βαδίζουν πάντα µπρος,φλόγα, ζωή και θέληση γεµάτακι είναι το πέρασµά τους όλο φως.
Τα νιάτα είµαστε µεις, της γης η ελπίδα,άλλοι του π’ αντίκρυ µας θα σταθεί,µελίσσι από τη κάθε µια πατρίδα,κινάµε να λυτρώσουµε τη γη.
Για µια ζωή ελεύθερη κι’ ωραία,απλώνουµε της νιότης τα φτερά,µια πλάση ονειρευτή, µια πλάση νέατα µπράτσα µας να χτίσουν τα γερά.
Στο φράκτη της σκλαβιάς το πέρασµά µαςµια καταλύτρα θάν’ νεροσυρµή, το δίκηο,η λευτεριά για σύνθηµά µαςποιος θα µας αντικόψει την ορµή;
Καµαρωτά, χαρούµενα τα νιάτασαν σε χορό βαδίζουν πάντα µπρός,φλόγα, ζωή και θέληση γεµάτακι είναι το πέρασµά τους όλο φως.
Των ταπεινών τον πόνο και την θλίψητου σκλάβου τη βαθειά την οιµωγή,από τη γη µας θέλουµε να λείψειγια να γένει χιλιόµορφη η ζωή.
Καµαρωτά, χαρούµενα τα νιάτασαν σε χορό βαδίζουν πάντα µπρος,φλόγα, ζωή και θέληση γεµάτακι είναι το πέρασµά τους όλο φως».
*Ο Σπύρος ∆αράκης είναι πρώην πρόεδρος µαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥπρώην ∆ήµαρχος Μηθύµνης και µέλος του ∆.Σ του ∆ικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄
(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)
