» Οι πέντε λέξεις που καθόρισαν τη µοίρα της Νήσου και των κατοίκων
Στις 20-05-1941 περί την 7:30 πρωινή τα πρώτα ανεµοπλάνα προσγειώθηκαν γύρω από την κοίτη του Ταυρωνίτη και στην ευρύτερη περιοχή, όπως και οι αλεξιπτωτιστές του Braun, που έπεσαν στα Ραπανιανά, Καµισιανά – Ταυρωνίτη και προς Σπηλιά.
Ο Freyberg είχε αφήσει την περιοχή ανοχύρωτη, όπως και το λόφος ∆έµπλα, στρατηγικό σηµείο ίδιου υψοµέτρου µε το λόφο 107, δυτικά αυτού και εντός του δραστικού βελινεκούς των Mauser Κ98 , των MG42, MG34 κλπ.( γερµ. όπλα).
Ο Erick Dorman Smith, αξιωµατικός του Βρετανικού Επιτελείου, έκρινε τον Freyberg σαν ελαφρόµυαλο (Beevor).
Στην περιοχή αυτή οι Γερµανοί “κατέβηκαν” «αντουφέκιστοι» και άρχισαν να πιέζουν τον Andrew, ο οποίος υπερασπιζόταν το αεροδρόµιο – λόφο 107 – µε 644 άνδρες και άντεξε περίπου 10 ώρες και στη συνέχεια “συµπτύχτηκε”.
Πιεζόµενος ο L. Andrew αρκετά από τους Γερµανούς ζητούσε απεγνωσµένα ενισχύσεις από τον Hargest, (στις 11:00, στις 14:30, στις 15:00, στις 16:30) και µε πολύ δύσκολη επικοινωνία.
Ο Hargest απέρριπτε τα αιτήµατα του Andrew και όταν στις 18:30 του είπε ότι θα συµπτυχθεί, του είπε εκείνο το περίφηµο:
«if you must, you must»
O L. Andrew, ούτε αυτός σκέφθηκε ότι αφήνοντας τη θέση κλειδί που κατείχε, άνοιγε την Κερκόπορτα της Κρήτης στους Γερµανούς.
Θα µπορούσε να το παλέψει και πιθανόν επιτυχώς, καθόσον και ενισχύσεις έστω και αργά έφθαναν και επί συνόλου 644 ανδρών του συντάγµατος του, νεκροί ήσαν 64 και 144 τραυµατίες πριν συµπτυχθεί (υποχωρήσει).
Μπορεί να είχε πολύ κακές επικοινωνίες µε τους λόχους του (και παντελή έλλειψη αεροπορικής υποστήριξης, που είναι πολύ σηµαντικό), είχε όµως τιµηθεί και µε το ανώτατο παράσηµο της Βρετανικής αυτοκρατορίας και «ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται».
Θα µπορούσε στο κάτω κάτω να γίνει ο Λεωνίδας της Νέας Ζηλανδίας, αν και λίγο δύσκολο γιατί και οι επιτιθέµενοι αλεξιπτωτιστές είχαν φθάσει στα όρια της αντοχής τους, εκείνες τις ώρες το βράδυ της 20-05-1941… Το πόσο κοντά είχαν φθάσει οι Γερµανοί στην ήtτα φαίνεται από τα παρακάτω :
Σύµφωνα µε τον Γερµανό πολεµικό ανταποκριτή Weixler που συνόδευε τους αλεξιπτωτιστές :
«Οι απώλειες που είχαν υποστεί ήταν τόσο µεγάλες ώστε µόνον πενήντα επτά άνδρες ήταν σε αξιόµαχη κατάσταση στην περιοχή της γέφυρας του Ταυρωνίτη και του αεροδροµίου. Το πλέον καταστροφικό ήταν η απώλεια των διµοιριτών και των διοικητών λόχων. Ο ταγµατάρχης Stentzler και ο λοχαγός Gericke , ήταν οι µόνοι διοικητές Τάγµατος του Συντάγµατος Εφόδου, που στέκονταν στα πόδια τους».
Αργότερα είπε ο Freyberg: «οι ευθύνες πρέπει να επιµερισθούν µεταξύ εµένα (Freyberg) του Puttick και του Hargest». (ταξ. Εd. Puttick ∆κτης 2ης ΝΖ Μερχ. Υπεύθ. Τοµέα Αγυιάς-Μαλεµε, J. Hargest ∆κτης 5ης ΝΖ ταξ. Με έδρα τον Πλατανιά ).
*Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης είναι αρχιτέκτων µηχ/κος
συγγραφέας – ιστ. ερευνητής
