Το Μουσείο του οπλαρχηγού Αναγνώστη Σκαλίδη

Η ιστορία κάθε τόπου δεν πρέπει να ξεχνιέται και γι’ αυτό μέσα από πολυάριθμα αφιερώματα επιδιώκουμε να μάθουν τα παιδιά και οι έφηβοι, αλλά και να θυμηθούν οι μεγαλύτεροι, τον πατριωτισμό που είχαν οι πρόγονοί μας, οι οποίοι πολέμησαν και πολλοί έχυσαν το αίμα τους για να είναι ελεύθερη η γη που γεννήθηκαν. Ενας από αυτούς τους μαρτυρικούς τόπους είναι και τα Περβόλια των Εννιά Χωριών Κισάμου, από όπου κατάγεται και είχε το Αρχηγείο του ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Σκαλίδης.
Με ξεναγό, λοιπόν, τον δισεγγονό του αείμνηστου οπλαρχηγού, τον Γιάννη Σκαλίδη, που πρόσφατα στις 30 Νοεμβρίου τιμήθηκε από το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», για την προσφορά του στην παράδοση πληροφορηθήκαμε νέα ιστορικά στοιχεία από την πλούσια ιστορική συλλογή στοιχείων και υλικών που κοσμούν το Μουσείο – Αρχηγείο αυτού του γενναίου οπλαρχηγού στα Περβόλια Κισάμου: «Τα Περβόλια των Εννιά Χωριών Κισάμου είναι η γενέτειρά μου και χαίρομαι, όπως και όλοι οι συγγενείς και χωριανοί μας, που ακούγονται και ως χωριό του Αναγνώστη Σκαλίδη, ήρωα οπλαρχηγού, γενικού αρχηγού της επαρχίας και πρώτου προέδρου της Κρητικής Βουλής. Ως απόδειξη αυτής της αγάπης για τον ήρωα της επαρχίας μας, είναι που έκανε τον δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού να φέρει τ’ ονοματεπώνυμο ´Αναγνώστης Σκαλίδης´, ο οποίος  δικαίως ονομάσθηκε ο Καραϊσκάκης της Κρήτης. Εξήντα πέντε ολόκληρα χρόνια πολεμούσε στα βουνά για την ελευθερία του νησιού μας και δικαιώθηκε να δει εν ζωή την Κρήτη ελευθερωμένη από τους Τούρκους. Η πολιτεία τον τίμησε με ονοματοθεσίες οδών εντός και εκτός Κρήτης, ανδριάντες και προτομές στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, στα Χανιά, στο Καστέλι, στα Περβόλια και αλλού. Μέσα στο Μουσείο υπάρχουν φωτογραφίες ηρώων αγωνιστών τουρκομάχων, μακεδονομάχων και επί εποχής γερμανικής κατοχής. Υπάρχουν πολυτιμότατα και μοναδικά έγγραφα, βιβλία προαγωγών, ημερολόγια που γράφουν για σκληρές και άνισες μάχες, παλιός οπλισμός και οικογενειακά κειμήλια που έχουμε συγκεντρώσει με τον αδελφό μου τον Ζαχαρία, ο οποίος μένει μόνιμα στο χωριό και ενημερώνει τους επισκέπτες. Μέσα στον χώρο αυτό υπάρχει και τζάκι που καθόταν ο προπάππους μου με τα παλληκάρια του και κατέστρωναν σχέδια για πολεμικές επιχειρήσεις που θα κάνανε. Πρέπει να πω ότι ο Αναγνώστης Σκαλίδης ήταν πολύ φιλόξενος και αγαπητός απ’ όλους τους καπεταναίους, οι οποίοι τον θαύμαζαν για την εξυπνάδα και τη στρατηγική του ικανότητα. Πέθανε στις 30 Νοεμβρίου το 1901 φτωχός στην Αθήνα, αλλά δοξασμένος και τίμιος, χωρίς να έχει δεχτεί απολύτως καμία ανταμοιβή από την Πολιτεία. Από τότε μέχρι σήμερα πέρασαν 110 χρόνια με πολλές διακυμάνσεις ακμής και παρακμής του χωριού, αφού ακολούθησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και αμέσως μετά, δυστυχώς, ο εσωτερικός αλληλοσπαραγμός, ό,τι χειρότερο για ένα κράτος. Παρά ταύτα, τα Περβόλια ήκμασαν πάλι με πολύ καλές εποχές μέχρι και το 1980. Είχαν αρκετές οικογένειες, Δημοτικό Σχολείο και δική τους Κοινότητα. Σήμερα απέμειναν ως μόνιμοι κάτοικοι γύρω στους 25, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται δύο μικρά παιδιά που πηγαίνουν στο Δημοτικό Σχολείο του Ελους. Αξιοσημείωτο, όμως, είναι ότι όσοι έφυγαν δεν εγκατέλειψαν τις περιουσίες τους, αγαπούν το χωριό και έρχονται τακτικά και τις φροντίζουν. Το χωριό μας, κατ’ εξοχήν γεωργικό, είναι πολύ όμορφο, με άφθονο νερό από τον ποταμό του, στον οποίο, τα παλιά χρόνια, έκανε το μπάνιο του ο Αναγνώστης Σκαλίδης. Η προβολή του στα ´Χ.Ν.´ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μνημόσυνο για τον Αναγνώστη Σκαλίδη καθώς επίσης και πολλών άλλων αγωνιστών που θυσιάστηκαν, αφού το 1823, Κυριακή της Τυρινής, οι Τούρκοι έσφαξαν πενήντα Περβολιανούς και έκαψαν το χωριό, ενώ έναν χρόνο αργότερα, το 1824, του Αγιασμού, οι Τουρκοαιγύπτιοι αποκεφάλισαν τον παπα –  Γιάννη Σκυλούρη, γενάρχη των Παπαγιαννάκηδων. Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι από την ημερομηνία που πέθανε ο Αναγνώστης Σκαλίδης μέχρι σήμερα πέρασαν 110 χρόνια…».
Παραθέτουμε αρκετές φωτογραφίες από το προχθεσινό οδοιπορικό μας στα Περβόλια των Εννιά Χωριών.