Ξεχασμένο και εγκαταλελειμμένο περισσότερο από ποτέ τα τελευταία χρόνια το Ανατολικό Σέλινο. Ωστόσο, οι γηραιοί -στην πλειοψηφία τους- κάτοικοι δεν χάνουν την ελπίδα τους. Πιστεύουν ότι δημιουργούνται συνθήκες να αναβιώσει η περιοχή τους, αρκεί να στηριχθεί πραγματικά και ουσιαστικά.
Στον δρόμο που συνδέει το Επανωχώρι με τον Καμπανό αναζητούμε μια πόρτα ανοιχτή, κάποιο καφενείο σε λειτουργία, έστω κάποιον άνθρωπο στον δρόμο.
Η κίνηση είναι περιορισμένη και οι κακές καιρικές συνθήκες δεν έχουν επιτρέψει την έξοδο από τα σπίτια ούτε για εκείνους που μαζεύουν τις ελιές τους.
Στον Αγριλέ συναντάμε τους Μανώλη Πυροβολάκη και Προκόπη Τωμαδάκη, στη μικρή ταβέρνα του χωριού. «Δεν μας έφταναν τόσα προβλήματα, είχαμε και φέτος τη μείωση των δρομολογίων του ΚΤΕΛ σε τρία την εβδομάδα. Ειδικά για μια περιοχή με πολλούς ηλικιωμένους αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα», εξηγεί ο κ. Πυροβολάκης. Οταν το λεωφορείο δεν έχει επιβάτες για Σούγια δεν κατεβαίνει ως εκεί και το ίδιο βέβαια και για το Κουστογέρακο. Αλλά ακόμα και στον οικισμό του Ροδοβανίου πολλές φορές δεν μπαίνει μέσα. «Η περιοχή αποκτά κάποια μικρή ζωή τα Σαββατοκύριακα, που ερχόμαστε εμείς από τα Χανιά για τις αγροτικές δουλειές», λέει ο κ. Τωμαδάκης.
ΤΑ ΕΛΤΑ
Ενα άλλο ζήτημα που μας βάζει ο κ. Πυροβολάκης είναι αυτό του Ταχυδρομείου. «Εχω κινητικά προβλήματα. Για να πάρω χρήματα πλέον θα πρέπει να πάω ή στην Κάντανο που εκεί η ΑΤΕ λειτουργεί μόνο Τρίτη ή στην Παλαιόχωρα που είναι 30 χλμ. Μέχρι πριν από λίγο καιρό είχαμε το Ταχυδρομείο στο Ροδοβάνι και κάπως εξυπηρετούμασταν, έκλεισε όμως και αυτό. Είναι κρίμα για τους ανθρώπους εδώ, που είναι φιλόξενοι και καλοσυνάτοι».
Για τον Γιάννη Μαρματάκη μείζον είναι το αγροτικό ζήτημα, αφού το Ανατολικό Σέλινο βασίζεται στην παραγωγή του λαδιού. «Η τιμή είναι πολύ χαμηλή και συνεχώς πέφτει. Δουλειές δεν υπάρχουν, ο μέσος όρος ηλικίας των ανθρώπων είναι από 65 ετών και πάνω.
Ευτυχώς, τουλάχιστον, υπάρχουν γιατροί στα χωριά μια – δυο φορές την εβδομάδα», λέει. Όλοι οι κάτοικοι τονίζουν πως αν δεν υπήρχαν τα αλλοδαπά παιδιά και το σχολείο ακόμα θα είχε κλείσει.
ΟΙ ΓΕΡΟΙ… ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΠΑΙΔΙΑ
Στο Ροδοβάνι συναντάμε τον κ. Στέλιο Πετράκη και τη σύζυγό του. Καθόμαστε δίπλα τους στην ξυλόσομπα και τον αφήνουμε να μας διηγηθεί ιστορίες από τα παλιά. «Ξέρετε, εδώ στο σχολείο κάποτε φοιτούσαν 140 παιδιά. Μόνο στο Ροδοβάνι, χώρια τα άλλα 10 σχολεία του Αν. Σελίνου. Τώρα έχει καμιά 20αριά από όλο τον πρώην Δήμο. Εχουν φύγει όλοι οι νέοι και οι… γερόντοι δεν κάνουν παιδιά», λέει με εμφανή διάθεση για αστεία ο κ. Στέλιος. Ο 82χρονος συνομιλητής μας, όμως, δηλώνει αισιόδοξος αρκεί όπως αναφέρει «να αλλάξουν μυαλά οι κρατούντες. Στην πόλη πλέον δεν μπορεί να ζήσει ο κόσμος με την κρίση. Εδώ στην επαρχία δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες, αρκεί να διασφαλιστεί ότι θα έχει ένα εισόδημα από την περιουσία του και θα έχει τα 10 απαραίτητα πράγματα που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος σήμερα, δηλαδή ιατρική περίθαλψη, Ταχυδρομείο, ρεύμα, τηλέφωνο», υποστηρίζει.
ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ
Από τη δική του τη σκοπιά ο κ. Ευτύχης Πετράκης ιδιοκτήτης ενός από τα λίγα μπακάλικα εκτιμά πως όλο το Ανατολικό Σέλινο θα άλλαζε «αν αξιοποιούνταν και αναδεικνύονταν οι αρχαίες πόλεις. Η Ελυρος, ειδικά, που βρίσκεται και κοντά σε εμάς. Όμως πώς θα γίνουν αυτά τα πράγματα; Για την ώρα προσπαθούμε να επιβιώσουμε. Εκλεισε ένας φούρνος που υπήρχε, έφυγε το Ταχυδρομείο, δεν έχουν απομείνει παρά ελάχιστα πράγματα».
Με τον κ. Πετράκη συμφωνεί και ο κ. Μανώλης Γλακουσάκης. Με καταγωγή από την περιοχή βρίσκεται για 5 μήνες κάθε χρόνο στο Αν. Σέλινο. «Σε άλλα μέρη βλέπεις να αναδεικνύουν τις… ξερολιθιές τους κι εμείς έχουμε τόσο σημαντικά μνημεία και τα αφήνουμε εγκαταλελειμμένα. Αν αξιοποιηθούν θα αυξήσουν την επισκεψιμότητα, θα δώσουν θέσεις εργασίας», εξηγεί, όσο για τα υπόλοιπα… «προσωπικά κάθε χρόνο που έρχομαι λέω κάθε πέρυσι και καλύτερα. Αυτό γενικά ισχύει. Πήγα να πάρω λεφτά από την ΑΤΕ στην Κάντανο για να πληρώσω τους εργάτες που έχω για τις ελιές και ανοίγει μόνο κάθε Τρίτη. Την υποβάθμισαν! Να πάω στην Παλαιόχωρα τώρα, να πάω στα Χανιά. Εχεις μια απλή δουλειά και δεν μπορείς να την κάνεις», καταλήγει.
Κρατάει το σχολείο… αλλά ως πότε;
Στο Ροδοβάνι λειτουργεί το 4/θέσιο στα χαρτιά, στην πραγματικότητα 3/θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Μετά από μεγάλο αγώνα των κατοίκων του Ανατολικού Σελίνου το σχολείο δεν υποβαθμίστηκε πέρυσι. Ωστόσο, είναι έκδηλη η αγωνία για το τι θα γίνει στο μέλλον, αφού αποτελεί το μοναδικό σχολείο της Δ.Ε. Αν. Σελίνου. Όπως μας εξηγεί η Διευθύντρια του σχολείου κα Παναγιώτα Ιατροπούλου το σχολείο διαθέτει 21 μαθητές. Χάρη στην προσπάθεια της τοπικής κοινωνίας έχουν καταφέρει να έχουν εκπαιδευτικούς ειδικότητας (γυμνάστρια, μουσικό, καθ. ξένων γλωσσών) που συμπληρώνουν τα ωράριά τους και σε σχολεία στην Κάντανο. «Μας βοηθάνε πάρα πολύ οι κάτοικοι, οι γονείς και ο Δήμος. Το σχολείο υπάρχει χάρη στη στήριξή τους», αναφέρει. Στα προβλήματα καταγράφουμε την κατάσταση του σχολικού κτηρίου, τα παλιά κουφώματα, την ανάγκη συντήρησης των εσωτερικών χώρων κ.ά. Όπως μας τονίζουν οι κάτοικοι της περιοχής χωρίς τα παιδιά αλλοδαπών εργατών το Δ.Σ. θα είχε κλείσει προ πολλού. Ωστόσο, κανείς ακόμα δεν ξέρει τι θα συμβεί στο μέλλον, αφού ο αριθμός των νέων κατοίκων συνεχώς φθίνει.
«Κάνουμε προσπάθειες»
Γνώστης της σκληρής καθημερινότητας των κατοίκων της περιοχής και ο κ. Ευτύχης Πυροβολάκης, αντιδήμαρχος Καντάνου – Σελίνου, υπεύθυνος για την περιοχή της Δ.Ε. Ανατολικού Σελίνου. Όπως μας επισημαίνει ήδη ο Δήμος βρίσκεται σε επαφή με τράπεζες προκειμένου να τοποθετηθεί κάποιο ΑΤΜ στην περιοχή της Σούγιας καθώς, όπως τονίζει, συμφέρει και τα ίδια τα τραπεζικά καταστήματα καθώς «συναλλαγές γίνονται χειμώνα – καλοκαίρι». Παράλληλα, αναφέρει πως το ΚΤΕΛ έχει ενημερώσει τον Δήμο πως η μείωση των δρομολογίων προς το Αν. Σέλινο είναι προσωρινή μόνο για τον χειμώνα αλλά για να μην γίνει «το προσωρινό και μόνιμο ο Δήμος βρίσκεται σε συνεννόηση με τον συγκοινωνιακό φορέα».
Στα έργα ανάδειξης της περιοχής ξεχωρίζει τα μονοπάτια σύνδεσης του ορεινού όγκου και των αρχαίων πόλεων, τη δημιουργία δύο Μουσείων, έκθεση Αρχαιολογίας στο Ροδοβάνι και Ποιμενικό Μουσείο στον Ομαλό, όπως επίσης και η ανάπλαση του χώρου στη Γρε Λέσκα.
