«Ο πλανήτης έχει βρει τις ισορροπίες του»

«Ο πλανήτης που ζούμε, στα τέσσερα και μισό δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξής του, έχει βρει τις δυναμικές του ισορροπίες με άπειρες δοκιμές και άπειρα σφάλματα. Αυτή είναι η μεγαλοφυΐα του κόσμου που δεν πρέπει εμείς οι άνθρωποι να διαταράξουμε στο όνομα της υποτιθέμενης παντογνωσίας μας, στο όνομα της ανάπτυξης και της κατανάλωσης».
Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιάννης Φίλης, μιλώντας στην εκδήλωση για την απονομή μεταπτυχιακών και διπλωμάτων σε 104 απόφοιτους του Πολυτεχνείου Κρήτης χθες το πρωί στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Συνολικά απονεμήθηκαν 104 Διδακτορικά Διπλώματα και Μεταπτυχιακά Διπλώματα Ειδίκευσης: 11 από το Γενικό Τμήμα, 40 από το Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, 6 από το Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, 17 από το Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και 30 από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και το Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών.
Κατά την εξαιρετική ομιλία του ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης καθηγητής Γιάννης Α. Φίλης, αφού ευχήθηκε καλή σταδιοδρομία στους αποφοίτους, τους συμβούλευσε να μην ξεχνούν πώς «ο πραγματικός κόσμος είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από τον κόσμο της επιστήμης».
«Η ανθρώπινη νόηση και ο εγκέφαλος δεν απλοποιούνται σε ψηφιακές θύρες και δυαδική άλγεβρα. Οι απλουστευτικές διατυπώσεις πολύπλοκων φαινομένων είναι σχεδόν πάντα λάθος και η επιστημονική αλαζονεία πάντα ύβρις. Γιατί τα λέω όλα αυτά; Τα λέω επειδή εσείς είσθε οι νέοι ερευνητές και τα εργαλεία σας είναι η επιστήμη και η τεχνολογία. Δύο θαυμαστά δημιουργήματα του εγκεφάλου μας με τεράστιες δυνατότητες και τεράστιους περιορισμούς», επεσήμανε ο κ. Φίλης.
Και συνέχισε λέγοντας: «Τα λέω αυτά γιατί γίναμε 7 δισεκατομμύρια και ακόμη συμπεριφερόμαστε σαν να ήταν η γη άπειρη. Όλοι μιλούν για την παγκόσμια οικονομική κρίση και την έξοδο από αυτήν και όλοι έχουν μια μονοσήμαντη και στοιχειώδη λύση, την περαιτέρω οικονομική μεγέθυνση που κατ’ ευφημισμό τη λέμε οικονομική ανάπτυξη. Σχεδόν κανείς δεν ρωτάει το έως πότε και το κόστος αυτής της ανάπτυξης για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι είναι αναγκαίο και δίκαιο οι φτωχοί να αποκτήσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και άρα πρέπει ν’ αναπτυχθούν οικονομικά και ο δεύτερος είναι ότι οι αισχρά πλούσιοι του πλανήτη θέλουν να συνεχίσουν, όσο τους παίρνει, να είναι αυτό που είναι: Αισχρά πλούσιοι. Η Γη όμως έχει τα όριά της και το οικονομικό σύστημα τα έχει ξεπεράσει σε μερικούς τομείς».
«Τα λέω αυτά γιατί η επιστήμη και η τεχνολογία είναι τα εργαλεία της οικονομικής μεγέθυνσης και αυτά τα εργαλεία τα διαθέτουμε στους αποφασίζοντες εσείς κι εγώ. Μπορεί βραχυχρόνια η οικονομική μεγέθυνση να μας βγάλει από την κρίση, αλλά η επόμενη κρίση δεν θα είναι μακριά και η επόμενη και η επόμενη. Ο κύκλος της μεγέθυνσης και της κατανάλωσης είναι ασταθής και αυτοκαταστροφικός», τόνισε.
«Δεν ξέρω ακριβώς τι πρέπει εμείς οι άνθρωποι της επιστήμης να κάνουμε. Ξέρω όμως κάποιες βασικές κατευθύνσεις που ίσως βοηθούσαν. Πρώτον, η επιστήμη πρέπει να είναι πρώτης ποιότητας. Επιστήμη και γνώση δεύτερης κατηγορίας δεν έχουν μακροβιότητα. Δεύτερον, η επιστήμη και η αλαζονεία δεν συνυπάρχουν. Οποτεδήποτε οι επιστήμονες ξεγελάστηκαν ότι έγιναν θεοί, η πραγματικότητα τους χλεύασε. Λυπάμαι τους επιστήμονες που πιστεύουν ότι βρήκαν το Ιερό Δισκοπότηρο, που νομίζουν ότι είναι μοναδικοί και τους οφείλουμε υποταγή και δέος. Έχουμε πολλούς τέτοιους στα Πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Τους λυπάμαι αλλά δεν τους αντιπαθώ, γιατί η αντιπάθεια και το μίσος φτιάχνουν χαμένους απ’ όλες τις πλευρές. Κι εδώ η Ιστορία πάλι με διδάσκει. Με διδάσκει ότι η αντιπάθεια και το μίσος μόνο καταστροφικά αποτελέσματα έχουν. Έρχομαι λοιπόν στην τρίτη βασική κατεύθυνση που πιστεύω ότι είναι η πιο κεντρική», τόνισε ο κ. Φίλης και παρότρυνε τους αποφοίτους: «Αγαπάτε αυτόν τον κόσμο, δείξτε του συμπάθεια και ταπεινοφροσύνη. Όταν λέω τον κόσμο εννοώ την ανθρωπότητα, όλα τα ζωντανά και τ’ άψυχα».
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέρμα στα προβλήματα και στους αγώνες του ανθρώπου, ούτε καν τελικός σκοπός. Ούτε η επιστήμη ούτε η Ιστορία τελειώνουν όσο υπάρχουν άνθρωποι. Από την πρώτη στιγμή δημιουργίας της κοινωνίας οι άνθρωποι πασχίζουν να βρουν τρόπους συνύπαρξης… Ούτε η επιστήμη έχει ή μπορεί να έχει τέλος. Η επιστημονική αλήθεια θα προσεγγίζεται διαρκώς και θα βελτιώνεται όπως συμβαίνει εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια…
Γράψτε εσείς τις δικές σας γραμμές ιστορίας, οσοδήποτε μικρές ή μεγάλες κι αν είναι. Γράψτε τις με περιέργεια, με πάθος, με ταπεινοφροσύνη. Ό,τι κι αν γράψετε είναι δικό σας και κανείς δεν μπορεί να σας το πάρει. Ο κόσμος είναι δικός σας και σας περιμένει», κατέληξε ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης.