8η Δεκεμβρίου: Η αποφράδα ημέρα

Μια ημέρα που κανείς δεν μπόρεσε να δώσει απάντηση αν τα συμβάντα ήταν σύμπτωση ή εκδήλωναν κάποιο πεπρωμένο. Το Ναυαγιο Στο ωραίο πρόσφατο ρεπορτάζ των δημοσιογράφων των “Χ.Ν.” έχω να προσθέσω τα παρακάτω: Την περίοδο του ναυαγίου, συμπρακτορεύαμε τα φέρι μποτ του εφοπλιστή Ευθυμιάδη, που πρώτος έφερε στην ακτοπλοΐα τον τύπο αυτό πλοίου, και ευρισκόμενος συχνά στο λιμάνι της Σούδας όταν προσέγγιζε το Φ/Μ “Ηράκλειο” σε συζητήσεις μεταξύ λιμενεργατών και άλλων παραγόντων εκεί, εκφραζόταν η βεβαιότητα σχεδόν ότι κάποια ώρα το πλοίο αυτό θα “τουμπάρει”.

Γιατί, για να συναγωνισθεί, συχνά αθέμιτα, τον Ευθυμιάδη, η εταιρεία Α/φών Τυπάλδου, μετέτρεψε στα γρήγορα ένα σαράβαλο σε Φ/Μ, προσθέτοντας σε ύψος κατασκευές χωρίς το ανάλογο βύθισμα-έρμα. Μάλιστα και οι ασφάλειες του Λόυδ δεν δέχονταν να το καλύψουν ούτε και στην πραγματικότητα είχε άδεια από το Υπουργείο Ναυτιλίας, που τότε κυκλοφορούσε τη φήμη ότι το διαφέντευε κάποιος κομπιναδόρος, στέλεχος των Α/φων Τυπάλδου, και δεν μπορούσαν να του αρνηθούν τίποτα. Στη Σούδα, κάποια φορά, έγειρε μάλιστα και αν δεν ήταν δεμένο καλά με τους κάβους, θα ανατρεπόταν. Κανείς δεν έδωσε τελικά λόγο για να δικαιωθούν τα θύματα μέσα στα οποία υπήρχαν και 90 στρατιωτικοί.

ΤΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΟ

Το αεροπλάνο της Ο.Α. που τρία χρόνια μετά συνετρίβη νύχτα, ίδια ημερομηνία, στο βουνό της Κερατέας, αποτέλεσε ένα νέο πλήγμα για τα Χανιά. Αλησμόνητοι φίλοι χάθηκαν, όπως ο αρχιτέκτονας και καλός ορειβάτης Παύλος Κακούρης και άλλοι, αλλά μέσα στο γενικό πένθος ξεχώρισε ένα θύμα. Η πεντάμορφη, όπως την χαρακτήριζαν, μαθήτρια και πρωτοχορεύτρια στους Κρητικούς χορούς του Τουριστικού Συνδέσμου “ΚΡΗΤΗ” Σεβαστή Καρτσωνάκη, που είχαν εντοπίσει στην Κερατέα μόνο τη μια λευκή μπότα της. Πέρα από το, για μήνες και χρόνια πένθος στην πόλη μας, τότε για δύο ημέρες κάθε μισή ή μία ώρα πραγματοποιείτο και μία κηδεία θύματος στον Αγιο Λουκά. Στην κηδεία της Σεβαστής, που συμμετείχε, όπως και σε άλλες, η μουσική του Στρατού καθόλη τη διάρκεια της πομπής επαιάνιζε σε αργό ρυθμό σκοπούς πεντοζάλι και σούστας, ενώ απ’ όπου διερχόταν, οι Χανιώτες από μαγαζιά και μπαλκόνια, χειροκροτούσαν και επευφημούσαν τη Σεβαστή, με αποκορύφωμα κατά την ταφή, οπότε το πεντοζάλι της μουσικής πήρε τον γρήγορο ρυθμό και κανείς μα κανείς δεν έμεινε εκεί να μην ξεσπάσει σε λυγμούς.

Κ. ΜΑΝΟΣ: Ο πρώτος Ελληνας επιβάτης αεροπλάνου και ο πρώτος νεκρός

Στον α’ τόμο της ιστορίας της Πολεμικής μας Αεροπορίας, έκδοση ΓΕΑ 1980, αναγράφονται και τα ακόλουθα για τον Κωνσταντίνο Μάνο: «Ο Ρώσος αεροπόρος Ουτόσκιν σε μια περιοδεία του με σκοπό την επίδειξη αεροπορικών πτήσεων, έφτασε το 1909 στην Αθήνα. Με αεροπλάνο τύπου “Farman” 50 ίππων, απογειώθηκε από την περιοχή του Παλαιού Φαλήρου κάτω από τα έκπληκτα βλέμματα πολλών θεατών, που έσπευσαν εκεί για να θαυμάσουν το παράξενο θέαμα. Το αεροπλάνο επί 10 λεπτά έκανε κύκλους πάνω από το Παλαιό Φάληρο και τελικά προσγειώθηκε κάτω από τις ζωηρές επευφημίες του πλήθους. Ο Ουτόσκιν αμέσως μετά την προσγείωσή του έκανε και δεύτερη επιτυχημένη πτήση, έχοντας συνεπιβάτη τον Ελληνα Οπλαρχηγό Κων/νο Μάνο. Αυτό έγινε μετά από επίμονη απαίτηση του τελευταίου αντί χρηματικής αμοιβής. Η πτήση του Ουτόσκιν υπήρξε η πρώτη γνωριμία του ελληνικού ουρανού με τις τεχνητές πτέρυγες από την μυθική εποχή του Ικάρου και ο Κων. Μάνος ο πρώτος Ελληνας επιβάτης αεροπλάνου…». και σε άλλη σελίδα γράφει: «…Στις 28 Ιουλίου 1913 υπογράφτηκε στο Βουκουρέστι από τα Βαλκανικά κράτη η οριστική συνθήκη ειρήνης και έτσι τερματίστηκε η δράση της Ελληνικής Αεροπορίας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, η οποία σφραγίστηκε με το αίμα του πρώτου Ελληνα στρατιωτικού αεροπόρου Εμμανουήλ Αργυρόπουλου και του Οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Μάνου… Στις 4 Απριλίου 1913 ο Αργυρόπουλος, που από την έναρξη του πολέμου υπηρετούσε στη Στρατιωτική Αεροπορία με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού, ενώ εκτελούσε μία από τις συνηθισμένες αναγνωριστικές πτήσεις του με το τουρκικό αεροπλάνο Ανριό πάνω από το Λαγκαδά, κατέπεσε από μηχανική βλάβη του αεροπλάνου. Το αεροπλάνο κατά τη πρόσκρουσή του στο έδαφος καταστράφηκε και ο ίδιος ο Αργυρόπουλος με τον συνεπιβάτη του Οπλαρχηγό Μάνο βρήκαν ηρωικό θάνατο. Ετσι ο πρώτος Ελληνας αεροπόρος, ο πρώτος που πέταξε στην Ελλάδα με ελληνικό αεροπλάνο, ήταν μοιραίο να είναι και ο πρώτος νεκρός της Στρατιωτικής μας Αεροπορίας…».