Τα παιδιά του Δ1 με τη δασκάλα τους Μαρία Καστανάκη υποδέχτηκαν την Ανοιξη αναβιώνοντας το έθιμο της Χελιδόνας.
Το τέλος του Χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την αρχαιότητα με τα “Xελιδονίσματα”. Στην Κρήτη, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας μας, την πρώτη Μαρτίου, τα παιδιά γυρνούσαν στα σπίτια κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, τη «χελιδόνα» και τραγουδούσαν ένα είδος καλάντων, τα χελιδονίσματα.
Το έθιμο της χελιδόνας, έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα και επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως στην Κρήτη, στην Ήπειρο, στη Μακεδονία, στη Θράκη και στα Δωδεκάνησα.
Τη «Xελιδόνα» σε κάποιες περιοχές τη στολίζουν με φύλλα κισσού, που είναι χαρακτηριστικό της αειθαλούς βλάστησης, σε άλλες με ζουμπούλια ή άλλα ανοιξιάτικα λουλούδια κι αλλού της κρεμούν κουδουνάκια και πολύχρωμα χαρτιά.
Οι «Χελιδονιστές», οι οποίοι ήταν κυρίως παιδιά αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις ενήλικοι, τραγουδούσαν τον ερχομό των χελιδονιών και οι νοικοκυρές τους έδιναν λάδι, κρασί, αλεύρι, σιτάρι, αβγά και σε λίγες περιπτώσεις χρήματα. Τα λεφτά καθώς και ό,τι προϊόντα μάζευαν τα παιδιά τα αφιέρωναν στην Εκκλησία.
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια, το “ελληνικό” έθιμο της χελιδόνας θεωρήθηκε ειδωλολατρικό και στην αρχή απαγορεύτηκε από την Εκκλησία. Παρ´ όλα αυτά όμως τα παιδιά συνέχιζαν να ξεχύνονται στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης.
Ετσι η χελιδόνα, με τη μαύρη ράχη και την άσπρη κοιλιά, ξεκινώντας από την ειδωλολατρική Ελλάδα και πετώντας ασταμάτητα, από άνοιξη σε άνοιξη, για αιώνες ολόκληρους, πέρασε από το Βυζάντιο και συνεχίζοντας το ταξίδι της έφτασε μέχρι τις ημέρες μας και κελαηδά ακόμα.
Μια μέρα, στα τέλη του Φλεβάρη, την ώρα που κάναμε μάθημα ένα σμήνος από χελιδόνια πέρασε μπροστά από το παράθυρό μας. Όλοι γυρίσαμε και τα κοιτάξαμε!
«Επιτέλους έφτασε η Άνοιξη», φωνάξαμε όλοι μαζί!
Αθηνά Καπάκη
Μια συμμαθήτριά μας, μας μίλησε για τα « Χελιδονίσματα – Τα κάλαντα της Ανοιξης» που τα τραγουδούσε ο παππούς της. Οι περισσότεροι από εμάς δεν είχαμε ακούσει γι’ αυτά τα κάλαντα, γι’ αυτό μας υποσχέθηκε ότι την επόμενη μέρα θα μας φέρει τους στίχους για να τα τραγουδήσουμε όλοι μαζί.
Βαλεντίνα Μπουζουνιεράκη
Συγκεντρώσαμε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορέσαμε για τα «Χελιδονίσματα» από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, το Διαδίκτυο και τις εγκυκλοπαίδειες. Υπάρχουν τελικά τόσο όμορφα έθιμα στην παράδοσή μας, τα οποία όλοι πρέπει να φροντίσουμε να μην τα ξεχάσουμε ποτέ!
Γιώργος Χαιρετάκης
Αποφασίσαμε να τραγουδήσουμε τα «Χελιδονίσματα» για να υποδεχτούμε την Άνοιξη, την 1η Μαρτίου, μπροστά σε όλα τα παιδιά του Σχολείου και να μοιραστούμε μαζί τους όλα όσα είχαμε μάθει για το έθιμο της χελιδόνας.
Ευτύχης Μαρκουλάκης
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, την 1η του Μάρτη τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια. Κρατούν στα χέρια τους τη «Χελιδόνα», πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα “Χελιδονίσματα”, ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους. Φτιάξαμε κι εμείς ένα όμορφο στεφάνι και το στολίσαμε με πολύχρωμα λουλούδια. Στη μέση βάλαμε τη «Χελιδόνα», με πολλά κουδουνάκια και την κρεμάσαμε σ’ ένα ξύλο.
Μαρία Μπραουδάκη
Φτιάξαμε όμορφες, χρωματιστές, καρτέλες, πάνω στις οποίες κολλήσαμε από τη μια μεριά τα κάλαντα και από την άλλη ένα χελιδόνι, με την ψαλιδωτή ουρά και την άσπρη κοιλιά. Όλα ήταν έτοιμα για να υποδεχτούμε κι εμείς τον ερχομό της Άνοιξης.
Παναγιώτης Νησιώτης
Εγώ κρατούσα ένα καλαθάκι, στολισμένο με πολύχρωμα λουλούδια από τον κήπο μου. Ένα παρόμοιο καλαθάκι κρατούσαν παλιότερα και οι «Χελιδονιστές» και οι νοικοκυρές τους έβαζαν μέσα λάδι, κρασί, αλεύρι, σιτάρι, αβγά και σε λίγες περιπτώσεις χρήματα. Τα λεφτά καθώς και ό,τι προϊόντα μάζευαν τα παιδιά τα αφιέρωναν στην Εκκλησία.
Ελίνα Ποντικάκη
Εγώ είχα αναλάβει να φέρω ένα ξύλο ελιάς, μια και γύρω από το σπίτι μου έχουμε πολλά δέντρα, για να κρεμάσουμε τη «Χελιδόνα». Όλη αυτή η διαδικασία με γέμισε ενθουσιασμό, περηφάνια και απεριόριστη χαρά.
Στέλλα Λιουδάκη
Κρατούσα τη «Χελιδόνα» και ήμουν πολύ περήφανος γι’ αυτό. Προσπαθούσα να την κουνάω ρυθμικά και να συνοδεύω το τραγούδι των συμμαθητών μου.
Ιορδάνης Τζαμαντάκης
Πολλά παιδιά, μόλις μας είδαν και άκουσαν τα κάλαντα ξαφνιάστηκαν, γιατί δε γνώριζαν το έθιμο της χελιδόνας. Είμαι όμως σίγουρος ότι τους άρεσε, γιατί μας χειροκρότησαν πολύ δυνατά!
Σπυρίδωνας Κοκαράκης
Είναι πολύ όμορφο να τραγουδάς τα κάλαντα, μαζί με τους φίλους σου, μπροστά σ’ όλα τα παιδιά του Σχολείου. Θα ήθελα πολύ να το κάνουμε ξανά και του χρόνου.
Σπύρος Χουδαλάκης
Την ώρα που ετοιμαζόμαστε να τραγουδήσουμε νιώθαμε άγχος και ντροπή, όπως στεκόμασταν μπροστά σ’ όλα τα παιδιά. Μόλις όμως ξεκινήσαμε τα ξεχάσαμε όλα. Ήταν υπέροχα!
Ελευθερία Παλιουδάκη
Είμαι ευχαριστημένος που όλοι μας κοίταζαν με θαυμασμό και στο τέλος μας χειροκρότησαν δυνατά και μας έδωσαν και συγχαρητήρια.
Ιμπραήμ Τζαράντ
Μου άρεσε πολύ όλη η προετοιμασία για τα «Χελιδονίσματα». Μάθαμε πολλά πράγματα για το έθιμο της χελιδόνας και για πρώτη φορά υποδεχτήκαμε τόσο όμορφα τον ερχομό της Άνοιξης.
Ευτύχης Παπουδάκης
Μου αρέσανε τόσο πολύ αυτά που μάθαμε και κάναμε για το έθιμο της χελιδόνας και εύχομαι να γνωρίσουμε σύντομα και άλλα ξεχασμένα έθιμα της Κρήτης.
Γεωργία Βεργεράκη
Το έθιμο της χελιδόνας μου θύμισε το έθιμο που έχουμε στην πατρίδα μου, τη Ρουμανία, την 1η του Μάρτη. Πολλοί παπάδες και όλοι οι χωριανοί συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού.
Τα παιδιά φτιάχνουν στεφάνια με κλαδιά μηλιάς και τα στολίζουν με μεγάλα, πράσινα φύλλα. Πάνω στα φύλλα βάζουν σποράκια και περιμένουν να έρθουν τα πουλιά για να τα φάνε. Στη συνέχεια γίνεται μεγάλο πανηγύρι μέχρι το πρωί.
Πρέντα Μαρινέλα
Στο χωριό μου, στη Ρουμανία, την 1η Μαρτίου πολλοί παπάδες κρατώντας κάποια όργανα που κάνουν πολύ δυνατούς ήχους γυρίζουν στα σπίτια και λένε τα κάλαντα. Φεύγοντας παίρνουν και την νοικοκυριά του σπιτιού. Στο τέλος συγκεντρώνονται όλοι στην πλατεία του χωριού, μαγειρεύουν και κάνουν μεγάλο γλέντι όλη τη νύχτα!
Κοστέα Γκαμπριέλ
