Με κατάμεστη την αίθουσα “Σταύρος Σ. Νιάρχος”, στο κτήριο Διοικητικών και Επιστημονικών Υπηρεσιών του Ιδρύματος “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” στα Χανιά πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου, για δέκατη χρονιά, η βράβευση των μαθητών που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό με θέμα τη σημασία της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο.
Ο διαγωνισμός προκηρύσσεται από το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Το “παρών” στην εκδήλωση έδωσαν οι μητροπολίτες Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός και Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, οι βουλευτές του νομού Ευτύχης Δαμιανάκης, Ευαγγελία Κουρουπάκη, Χρήστος Μαρκογιαννάκης, ο βουλευτής Αθηνών του ΛΑΟΣ Μανούσος Ντουκάκης, ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Απόστολος Βουλγαράκης, οι δήμαρχοι Χανίων Μανώλης Σκουλάκης και Σύρου Γιάννης Δεκαβάλλας, αντιδήμαρχοι, δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι κ.ά..
Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης έγινε αναγόρευση εταίρων του Ιδρύματος. Πρόκειται για την ανώτατη τιμητική διάκριση που απονέμει το Ιδρυμα σε φορείς και διακεκριμένες προσωπικότητες για την προσφορά τους στη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης του Ελευθερίου Βενιζέλου και τη συμβολή τους στην προαγωγή των σκοπών του. Μιλώντας στα Μ.Μ.Ε. ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος, Νικόλαος Παπαδάκης υπογράμμισε μεταξύ άλλων τα εξής: «Δέκατη χρονιά απόψε που το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Βενιζέλος” πραγματοποιεί τον πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό δοκιμίου για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος έχει τεράστια απήχηση στο πανελλήνιο. Παιδιά απ’ όλα τα διαμερίσματα της χώρας συμμετέχουν, διαγωνίζονται τιμώντας τη μνήμη του μεγάλου πολιτικού, τιμώντας, όμως και την Κρήτη, την ιδιαίτερη πατρίδα του Ελευθερίου Βενιζέλου, εδώ τα Χανιά, όπου απόψε προσέρχονται οι τρεις πρώτοι βραβευθέντες. Η συμμετοχή ήταν εντυπωσιακή, επιπλέον όμως, αυτό που έχει σημασία είναι ότι τα γραφτά των παιδιών ήτανε υψηλού επιπέδου που δείχνει ότι ορισμένα σχολεία της χώρας μας δουλεύουν και οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται την αποστολή τους».
Στη συνέχεια ο κ. Παπαδάκης ευχαρίστησε τον μεγάλο ευεργέτη του Ιδρύματος κ. Μανώλη Μιχαηλάκη και την αδελφή του Δαμασκηνή Μιχαηλάκη οι οποίοι εδώ και δέκα χρόνια χρηματοδοτούν αυτά τα βραβεία. Φέτος το θέμα του διαγωνισμού αφορούσε τα εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
«Επιλέχθηκε αυτό το θέμα» επεσήμανε ο κ. Παπαδάκης, «ακριβώς για να τονιστεί η σημασία της απελευθέρωσης της συμπρωτεύουσας διότι χωρίς τους Βαλκανικούς Πολέμους, χωρίς την πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, η Θεσσαλονίκη δεν ξέρουμε πού θα άνηκε σήμερα. Θεωρήσαμε, λοιπόν, ότι το θέμα αυτό ήταν και επίκαιρο και ταίριαζε στην ιστορική μνήμη του μεγάλου έλληνα πολιτικού».
Οι μαθητές που βραβεύθηκαν είναι: η Ευθυμία Τσαβδάρη από το 1ο Γυμνάσιο Ανω Τούμπας στη Θεσσαλονίκη με το πρώτο βραβείο, ο Δημήτρης Σπυριδάκης από το 2ο Γυμνάσιο Σητείας με το δεύτερο βραβείο και η Ευφροσύνη Καραντώνη από το 4ο Γυμνάσιο Λαμίας με το τρίτο βραβείο, η οποία δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στην εκδήλωση.
Στην εκδήλωση αναλυτική αναφορά στην ιστορία της οικίας αλλά και στη δράση του Ελευθερίου Βενιζέλου καθώς επίσης και στο έργο “Ανακαίνιση οικίας – μουσείου Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων” έγινε από τις κα Ζωή Μητσοτάκη και κα Χαρά Αποστολάκη.
Η Ζωή Μητσοτάκη ανέφερε ότι «Το σπίτι του Βενιζέλου στη Χαλέπα είναι το σπίτι που στέγασε την ανθρώπινη ιστορία μιας σημαντικής και πολύπαθης οικογένειας της Κρήτης. Με τις μικρές και τις μεγάλες οικογενειακές χαρές της με τις μικρές και πονεμένες σελίδες της, με τις ιστορικές στιγμές της. Στο σπίτι της Χαλέπας ο Ελευθέριος Βενιζέλος έζησε 25 συνεχή χρόνια από τα χρόνια του της Κρήτης από το 1880 μέχρι το 1906 και αργότερα κατά καιρούς από το 1927 μέχρι το 1935. Αυτό το σπίτι είναι η στέγη της ζωής του. Εδώ έζησαν οι γονείς και τα αδέλφια του, τα παιδιά και τα εγγόνια του. Σε αυτό έφερε νύφη την αγαπημένη του γυναίκα τη Μαρία κι εδώ γεννήθηκαν τα παιδιά τους. Και ακόμη είναι το σπίτι που έζησε τον θρύλο της κηδείας του το 1936. Είναι ένα σπίτι όπου πλέκονται μυστηριακά ο θρύλος με την Ιστορία…» σημείωσε.
Στη συνέχεια η Χαρά Αποστολάκη, βιβλιοθηκονόμος, αρχειονόμος του Ιδρύματος αναφέρθηκε στο μέλλον του μουσείου τονίζοντας ότι: «Η παρουσίαση βασίζεται στη μουσειολογική μελέτη, η οποία έχει ήδη εγκριθεί από τη Διεύθυνση Μουσείων…
Τα σπίτια που συνδέονται με ιστορικά πρόσωπα είτε ως γενέθλιοι τόποι είτε ως κατοικίες, αποτελούν φορείς εξαιρετικής ιστορικής σημασίας και στην πλειονότητά τους μετατρέπονται σε Μουσεία και αναδεικνύονται ως σημαντικοί χώροι συλλογικής μνήμης. Το πατρικό σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα κατατάσσεται στην κατηγορία των αυθεντικών αφού εξιστορεί τη ζωή μιας προσωπικότητας και διασώζονται σε αυτό, αυθεντικά αντικείμενα. Το σπίτι – “μουσείο” δεν είναι απλά ένα οικοδόμημα που περιλαμβάνει συλλογές ή την αυθεντική επίπλωση μιας άλλης εποχής αλλά έχει τη δυνατότητα να ανακαλεί το παρελθόν το οποίο με τη σειρά του προσδίδει στο μνημείο μεγάλη κοινωνική και πολιτική σημασία» ανέφερε.
Αναγόρευση εταίρων του Ιδρύματος
Εξάλλου όσον αφορά στην αναγόρευση εταίρων του Ιδρύματος, εταίροι αναγορεύτηκαν το Ίδρυμα Αναστασίου Κουταβά, που εκπροσωπήθηκε από την Πρόεδρό του Φαλή Βογιατζάκη και τον Δημήτρη Αετουδάκη και ο Dr. Νικόλαος Πετρουλάκης, Σύμβουλος ε.τ. του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
«Eίναι αδύνατον να περιγραφεί η σημασία, το εύρος και η προσφορά ενός πολύ σημαντικού ανθρώπου των γραμμάτων με ένα πλουσιότατο συγγραφικό έργο, με μια διδακτική πορεία εντυπωσιακή, με μια καθολική αναγνώριση αγάπης από τους δασκάλους όχι μόνο της Κρήτης αλλά και όλης της χώρας», υπογράμμισε σχετικά με τον κ. Πετρουλάκη, ο διευθυντής του Ιδρύματος Νίκος Παπαδάκης.
Συγκεκριμένα ο. κ. Παπαδάκης απεκάλεσε τον κ. Πετρουλάκη εξαίρετο δάσκαλο, και δάσκαλο των δασκάλων «από το χωριό του Ειρηναίου με τον οποίο συνδέθηκε τόσο στενά. Καθηγητής Παιδαγωγικών Ακαδημιών επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι ο Νίκος ο Πετρουλάκης ο οποίος από την ίδρυση του Ιδρύματος στέκεται δίπλα μας. Συμβάλλει στο μέτρο των δυνάμεών του στην προώθηση των σκοπών και με τη συμμετοχή του στην παρουσία του Ιδρύματος στην περιοχή της Αττικής μέχρι και με τις ανταποκρίσεις του στην εφημερίδα “Χανιώτικα νέα”. Τον κ. Πετρουλάκη λοιπόν γι’ αυτή την προσφορά του αποφασίσαμε να τιμήσουμε απόψε αναγορεύοντάς τον ως εταίρο του Ιδρύματος».
Στη συνέχεια ο κ. Παπαδάκης αναφέρθηκε στη σημαντική προσφορά του μακαριστού Αναστάσιου Κουταβά από την Κεφαλονιά υπογραμμίζοντας: «Τον Αναστάσιο Κουταβά, έμπορο από την Κεφαλλονιά δεν τον ξέρετε οι περισσότεροι κι εγώ μέχρι πριν από μερικά χρόνια δεν τον γνώριζα.
Ομως ήταν ένας πατριώτης αρκετά ευκατάστατος και λίγο πριν πεθάνει έκανε μια διαθήκη και κατέστησε κληρονόμο την αυτού εξοχότητα τον Ελευθέριο Βενιζέλο με σκοπό την περιουσία που άφησε στον Ελευθέριο Βενιζέλο να την χρησιμοποιεί κατά την ίδια του έγκριση για την ιδιαιτέρα του πατρίδα την ηρωϊκή Κρήτη. Ηταν η εποχή που οι άνθρωποι, οι χορηγοί όπως τους ξέρουμε στην αρχαιότητα, προσέφεραν για την πατρίδα τους.
Μετά το θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1936, με απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών το δικαστήριο όρισε την πρώτη τριμελούσα επιτροπή αποτελούμενη από τον Εμμανουήλ Τσουδερό, τον Κυριάκο Βενιζέλο και τον Σοφοκλή Βενιζέλο οι οποίοι ανέλαβαν να διαχειριστούν τα περιουσικά στοιχεία του αείμνηστου Κουταβά.
Από το 1936 μέχρι σήμερα, διαδοχικά υπηρέτησαν το κληροδότημα εντιμότατοι Κρήτες χωρίς την παραμικρή αμοιβή. Σήμερα διοικείται από τη δικηγόρο και ιδρύτρια του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης Φαλή Βογιατζάκη, θυγατέρα του αείμνηστου Γεωργίου Βογιατζάκη, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο γιο του Κυριάκου Βενιζέλου και εγγονό του Εθνάρχη και από τον Δημήτρη Αρετουλάκη λογοτέχνη, συγγραφέα.
Το Ιδρυμα Κουταβά είναι ένας από τους πολύτιμους χορηγούς -τα τελευταία χρόνια- του Ιδρύματος και η εκπαιδευτική Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα να το αναγορεύσει ως εταίρο».
Από την πλευρά της η κυρία Φαλή Βογιατζάκη σε αντιφώνησή της εξέφρασε τις ευχαριστίες της τονίζοντας τα εξής: «Εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής, σας εκφράζω τις θερμές μας ευχαριστίες για την αναγόρευση του Ιδρύματος Αναστασίου Κουταβά σε εταίρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”.
Είναι η μεγαλύτερη τιμή που μπορούσε να μας επιφυλαχτεί, μας συγκινεί και μας ικανοποιεί ιδιαίτερα γιατί είναι η πρώτη φορά που κάποιος φορέας από τους κατά καιρούς δωροδόχους εκφράζει τις ευχαριστίες του κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Ο Αναστάσιος Κουταβάς, ο οποίος δεν είναι κρητικός καταγόταν από την Κεφαλονιά, όχι μόνο αποφάσισε να αφήσει την περιουσία του στον Ελευθέριο Βενιζέλο τον πρωθυπουργό της Ελλάδος για να τη διαχειρίζεται αλλά και καθόρισε και τους σκοπούς που θα έπρεπε να υπηρετούνται και αυτοί ήταν όλοι για την ηρωϊκή Κρήτη, την ιδιαίτερη πατρίδα του Ελευθερίου Βενιζέλου…».
