Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη
«Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υποφέρει»
Ο πόθος του σκλαβωμένου Έλληνα, είναι η ‘’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ’’. «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Μη σκιάζεστε τα σκότη!!. Η Λευτεριά σαν της αυγής το φωτοφόρο αστέρι, της νύκτας το ξημέρωμα θα φέρει.
Ο Αισχύλος στο έργο του, ‘’ο Προμηθέας Δεσμώτης’’ τονίζει ότι ο Προμηθέας συμβολίζει τον Ελληνισμό, και ο Έλληνας ποτέ δεν πρέπει να κάμπτει τα γόνατα. Στην Ανατολή, αντίθετα η γονυκλισία, ήταν σύνηθες φαινόμενο.
Οι Έλληνες, ήταν από τη φύση τους, άνθρωποι ελεύθεροι. Δεν έκλειναν τα γόνατα, ούτε τον αυχένα, εις αγάλματα, ούτε εις βωμό ανθρώπου.
Ο πολυγραφότατος, ο φίλος και συνάδελφος, Βαγγέλης Κακατσάκης, έτσι γαλουχήθηκε από τις διηγήσεις των προγόνων του, έτσι διδάχθηκε από τους Δασκάλους του και από τους ανθρώπους του πνεύματος της νυν και της περασμένης εποχής, έτσι δίδαξε στα Σχολεία που πέρασε και έτσι συνεχίζει με το δικό του τρόπο να πράττει από τις στήλες των Χανιώτικων Νέων, με τα βιβλία του και όχι μόνον.
Στο τελευταίο του βιβλίο ‘’Πότες θα κάμει ξεστεριά’’, με τη στήριξη του Μουσείου Τυπογραφίας και των Χανιώτικων Νέων μας παρουσιάζει έξι (6) διηγήματα, με αφορμή τον εορτασμό των διακοσίων χρόνων, από την έναρξη της Επανάστασης του 1821, με τους τίτλους:
•Η καμπάνα, 2. Το τέλος, 3. Ζωή και Θάνατος, 4. Η εκδίκηση, 5. Το χρέος, 6. Η Ανάσταση, 7. Ο εθελοντής.
Κάθε διήγημα του, επικεντρώνεται σε ένα επεισόδιο, εκτυλίσσεται σε ένα συγκεκριμένο χώρο και καλύπτει σύντομη χρονική περίοδο.
Από τον Δασκαλογιάννη, μέχρι τον άγνωστο εθελοντή της Μάχης του Βαφέ, όλοι τους είναι πρόθυμοι να χύσουν το αίμα τους υπέρ της Ελευθερίας της Κρήτης και υπέρ της όλης Ελλάδος.
“Γνήσια της Ελλάδος Τέκνα.
Ψυχαί που έπεσαν εις τον αγώνα ανδρείως.
Τάγμα εκλεκτών Ηρώων.
Καύχημα νέον”
όπως λέγει σε ένα ποίημα του, για τον θάνατο των Ιερολοχητών στο Δραγατσάνι το 1821 , ένας ωραίος Έλληνας, ο Ανδρέας Κάλβος. Με ζωντάνια σαφήνεια και παραστατικότητα η διήγηση των γεγονότων, με ντοπιολαλιά ‘’των χρόνων εκείνων’’ η οποία σε εκπλήσσει. Σεβόμενος τον πολύτιμο χώρο της εφημερίδας μας, θα αναφερθώ σε δύο μόνο διηγήματα του Βαγγέλη για να γνωρίσουν και να εκτιμήσουν οι αναγνώστες, πως έζησαν τετρακόσια χρόνια στη σκλαβιά, με θυσίες και μαρτύρια, αλλά δεν έσκυψαν το κεφάλι.
“Ζωή και Θάνατος”
Πως ο Θοδωρομανόλης, στο Επανοχώρι του Ανατολικού Σελίνου σκότωσε τον Εμίν-Αγά Βέργερη, αν και ήξερε ποιο θα’ναι το τίμημα της πράξης του, γιατί από τη μισερή ζωή, χίλιες φορές καλλιά’ ναι ο Θάνατος.
Θυμήθηκε πως όταν του πρωτό ‘πε η λάλη του, το τραγούδι, που ο Θοδωρομανώλης, σαν τον Αη Γιώργη, πήγε να γλυτώσει τον τόπο του από το θεριό, ζήλεψε τον Άγιο. Πόσο το’ θελε να βρίσκεται αυτός στη θέση του Άη Γιώργη, να σκοτώσει το θεριό! Ήξερε από τότες, πως το θερίο, δεν ήταν άλλος από τον Τούρκο Αγά, που τυραννούσε τους Χριστιανούς, κι η νερομάνα, δεν χωρούσε άλλη κουβέντα, ήταν η Λεφτεριά…
Καμιά δεκαριά γυναίκες τρομαριασμένες, ολόγδυμνες, χόρευαν πάνω στο ρόβι που’ ταν σκορπισμένο στο σανιδένιο πάτωμα… Κι αμέσως ο νους του πήγε στον Άη Γιώργη που σκότωσε του Θεριό! Κάτι άναψε μέσα του. Το θεριό! Ο Άη Γιώργης! Δίχως να το καλοσκεφτεί, άφησε χάμω τη λύρα κι ώσπου να καταλάβουν οι γυναίκες τι έγινε, βγήκε από την πόρτα, σκαρφάλωσε στη συκιά και πήρε το ντουφέκι…και μια ξερή ντουφεκιά ακούστηκε. Μπροστά στην πόρτα σωριάστηκε νεκρός ο αγάς…Την ίδια κιόλας νύκτα το φοβερό μαντάτο έφερε γυροβολιά στο Σέλινο.
‘’Για τον Μανώλη θα σας πω, τον Θοδωρομανώλη, που σκότωσε το Βέργερη πάνω στο Απανοχώρι. Τραγούδι να το μάθετε, τραγούδι να το λέτε κι όσοι κι αν είστε Χριστιανοί, να κάθεστε να κλαίτε’’
“Εκδίκηση”
‘’Αυτός ο σκοτωμός δε θα’ ναι σαν τους άλλους’’, σκεφτόταν ο Βασίλης ο Χάλης, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης , στο λημέρι του, στις Ρίζες της Μαδάρας, πάνω από το Θέρισο. ‘’Τωρα δε σηκώνεται μονο η κεφαλή. Τώρα σηκώνεται η ψυχή της. Αυτή κι αν σηκώνεται! Δε σάπισε η ψυχή της Κρήτης. Μπορεί να κακοπάθησε, να πλήγιασε, να μάτωσε, μα δε σάπισε’’.
Εις την σύναξη για τον ξεσηκωμό της Κρήτης στις Θερισιανές Μαδάρες, ήταν όλοι οι καπεταναίοι των Σφακίων, του Αποκόρωνα, του Σελίνου και της Κισσάμου. Στη μέση της συντροφιάς, δυο άντρες, όμοια θεριά, ο Σήφακας κι ο Ξέπαπας από τον Αποκόρωνα. Ξαφνικά σηκώθηκε οχλοβοή. Και να μπροστά τους ένας ψηλός άντρας πιτήδεια στολισμένος. Ήταν ο Μιχάλης Κουρμούλης από τη Μεσαρά. Αυτός που πριν λίγες μέρες ακόμη, ήταν ο πρώην Χουσεΐν Μπέης… ‘’Χριστός Ανέστη αδέρφια!! ’’ φώναξε με τη ζεστή φωνή του ο Κουρμούλης.
-‘’Αληθώς Ανέστη!’’ είπαν όλοι μαζί με μια φωνή, που θαρρείς κι έβγαινε απ’ τα φυλλοκάρδια τους.
-‘’ Η Κρήτη Ανέστη! ‘’ Ξαναφώναξε ο Κουρμούλης. Κι αμέσως οι μπαλωτές άρχισαν να πέφτουν απανωτές. Ο Στέφανος Χάλης , πήγε να πάρει το ντουφέκι, μα κοντοστάθηκε. Προτίμησε τη λύρα κι μια παράξενη μελωδία, θριαμβική και ελπιδοφόρα, ανακατώθηκε με τους ξερούς κρότους και τις πολεμικές φωνές… Και τότε ακούστηκε η φωνή του Στέφανου σαν το Λυβικό, τυραννισμένη σαν την Κρήτη και πανωραία σαν την Λευτεριά, να χαϊδεύει τον αέρα, τα δροσουλιασμένα μπουμπούκια, τη γαλάζια θάλασσα.
‘’Πότες θα κάμει ξεστεριά, πότες θα φλεβαρίσει, να πάρω το τουφέκι μου , την όμορφη πατρώνα, να κατεβώ στον Ομαλό…’’
Ο Βασίλης πήρε το τραγούδι για να τον μιμηθούν κι οι άλλοι με τις άγριες πολεμικές φωνές τους …
Το τραγούδι αυτό, από τότε είναι στη καρδιά και τα χείλη κάθε σκλαβωμένου ανθρώπου όπου γης και στα χείλη του Νίκου Ξυλούρη, στις 17 Νοέμβρη 1973 στο Πολυτεχνείο.
Τα διηγήματα του Βαγγέλη, δεν πρέπει να λείψουν από καμιά Σχολική Βιβλιοθήκη και κανένα νέο Δάσκαλο, για να διαβάζονται στους μαθητές στα πλαίσια του εορτασμού της Εθνικής μας γιορτής της 25ης Μαρτίου.
Συγχαρητήρια στον φίλο και συνάδελφο στη δασκαλοσύνη και συνοδοιπόρο στον Όμορφο Αποκόρωνα και όχι μόνο, με την ευχή να τον έχει ο Θεός καλά, να συνεχίσει να προσφέρει από το μετερίζι τσ’ ανθρωπιάς και τση τιμής το χρέος. Καμαρωχαίρομαί σας.
