Δευτέρα, 23 Δεκεμβρίου, 2024

Οι απόκριες του 1901

Ο εξευρωπαϊσμός και η αστικοποίηση ήταν δυο βασικά στοιχεία, τα οποία επηρέασαν αποφασιστικά την εξέλιξη της χανιώτικης κοινωνίας κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας (1898-1913). Η στροφή προς τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τα επιτεύγματά του επέτρεψε την πραγματοποίηση εντυπωσιακών αλλαγών σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής, αλλά και της ψυχαγωγίας. Ειδικά στην ψυχαγωγία υπήρξε μια σταδιακή προσθήκη πολλών νεωτερικών στοιχείων, όπως φαίνεται από ένα άρθρο στην εφημερίδα “Πατρίς” («Αι Απόκρεω. Είσοδος του καρνάβαλου» 6/2/1901) αφιερωμένο στις απόκριες του 1901. Εδώ ο αναγνώστης μπορεί να δει τις διαφορές σε σχέση με τη γιορτή των αποκριών κατά την Ύστερη Τουρκοκρατία, οι οποίες διατηρούσαν πολλά παραδοσιακά ήθη και έθιμα (βλ. Σταγόνες Χανιώτικης Ιστορίας. Οι αποκριές στα Χανιά της Ύστερης Τουρκοκρατίας. Μέρος Α και Β, 13/3/2021 και 20/3/2021, ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ),

Τώρα υπήρχε ο βασιλιάς Καρνάβαλος μασκαρεμένος πάνω σε μια λαμπρά στολισμένη άμαξα με μια πομπή από πιερότους. Δέκα ιππείς με μεσαιωνικές στολές συνόδευαν την άμαξα, σκορπίζοντας κομφετί και σερπαντίνες στους δρόμους. Την πομπή ολοκλήρωνε άλλη μια άμαξα με τρία ντόμινο «[…]και μια μασκαράτα, διακωμωδούσα το παμπάλαιον ζήτημα της υποδουλώσεως του ανδρός εις την προίκα[…]». Η παρέλαση ξεκίνησε από το Καλέ Καπισί (την πύλη του Φρουρίου), όπου βρισκόταν το αμαξοστάσιο, προχώρησε μέσω της οδού Κανεβάρο και Νοέλ προς τη Σπλάντζια και συνέχισε προς τη λεωφόρο του Κήπου. Εκεί στο περίπτερο της ελλανοδίκου επιτροπή δόθηκε μια ανθοδέσμη στον βασιλιά Καρνάβαλο, ο οποίος απεύθυνε λόγο στους θεατές που είχαν γεμίσει τη λεωφόρο. Η πομπή επέστρεψε στο αμαξοστάσιο μέσω της οδού Χαλέπας, του Πεδίου του Άρεως και της λεωφόρου του Κήπου. Τότε συνάντησε την άμαξα του πρίγκιπα Γεωργίου, την οποία έρανε με κομφετί, ενώ ο Ηγεμόνας χαμογελούσε. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο ο κόσμος απογοητεύτηκε από τη μικρή πομπή, καθώς περίμενε μεγαλύτερη συμμετοχή. Ταυτόχρονα, ευχήθηκε την επόμενη Κυριακή να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή, «[…]δια να κατορθώσωμεν τουλάχιστον να φθάσομεν τας άλλας πόλεις της νήσου, αι οποίαι μας υπερέβησαν κατά πολύ εις τον πανηγυρισμόν των Απόκρεω[…]».

Την επόμενη Κυριακή στις 13/2/1901 («Πατρίς», «Αι Απόκρεω») τα αποκριάτικα δρώμενα διαδραματίστηκαν στο Σαντριβάνι με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου που επιδόθηκε στον χαρτοπόλεμο, ενώ στην παρέλαση οι συμμετέχοντες σατίρισαν την ανύπαρκτη συγκοινωνία (δύο πεζοί με μια πινακίδα που έλεγε ότι αναζητούσαν συγκοινωνία), τον ποδηλατικό σύλλογο (ένας ποδηλάτης πάνω σε ένα σπασμένο ποδήλατο, ο οποίος χώλαινε, προφανώς είχε χτυπήσει), ένα παιδί με ένα θιαμπόλι και ένα αρνί που παρίστανε τον ευτυχισμένο βοσκό, τον Γερμανό φωτογράφο Φαγγεμπάουμ που είχε ντυθεί μισός άνδρας και μισή γυναίκα (κέρδισε το πρώτο βραβείο των 60 δραχμών), ενώ μια ομάδα νέων με τη συνοδεία λατέρνας έπλεξε το γαϊτανάκι.

Οι πιερότι, οι αρλεκίνοι, οι μεσαιωνικοί ιππείς και τα ντόμινο, όπως και η σάτιρα της καθημερινότητας δείχνουν τις ευρωπαϊκές επιρροές. Αξιοσημείωτη η παρουσία του γαϊτανακίου με τη λατέρνα, γνωστού πανελλαδικού εθίμου.

 


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Ειδήσεις

Χρήσιμα