Μετά από τρία χρόνια που παρέμειναν αλυσοδεμένοι στο Κουλέ του Μεγάλου Κάστρου μερικοί από τους καπετάνιους και προεστούς των Σφακίων, από την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, κατάφεραν να δραπετεύσουν με ένα καλά οργανωμένο σχέδιο στο 1774.
Μετά από μία τρομερή πεζοπορία πέντε ημερών κατόρθωσαν να συναντηθούν με τον κρυπτοχριστιανό γενίτσαρο Κουρμούλη από τον οποίο οδηγήθηκαν στο σπήλαιο του Κουδουνιού για να σωθούν. Το σπήλαιο αυτό ευρίσκεται σε μια μαγευτική κατάφυτη τοποθεσία στο οροπέδιο του Ρούβα και σήμερα φθάνει ως εκεί αμαξιτός δρόμος από το χωριό Γέργερη Καινουρίου.
Είναι ένα μικρό σπήλαιο πλησίον της αρχής του όμορφου φαραγγιού του Ρούβα που καταλήγει στο Βοτόμι Ζαρού και ο χώρος έχει καλλωπιστεί και διαμορφωθεί. Μια δε μαρμάρινη τιμητική πλάκα μαρτυρά για το εκεί ιστορικό γεγονός.
Γιατί οι Σφακιανοί έφθασαν στο σπήλαιο σκιές, φαντάσματα πλέον, εξαντλημένοι και έπεσαν όλοι άρρωστοι. Παρά τις προσπάθειες των Κουρμούληδων πέθαναν εκεί ο Πρωτόπαπας των Σφακίων και άλλοι δύο σύντροφοί του. Κατάφεραν όμως να σώσουν τον παπά Μανώλη Περάκη από τον Αλίκαμπο και μερικούς άλλους.
«Όσοι κι αν είσθε χριστιανοί και βλέπετε τον ήλιο
κλάψετε τον Πρωτόπαπα που πόθανε στο Σπήλιο».
Του Δασκαλογιάννη ο Σπήλιος
Ο Ιωάννης Βλάχος, ο ηρωικός Δασκαλογιάννης των Σφακίων, όταν ετοίμαζε την επανάσταση του 1770 φαίνεται ότι σχεδίαζε να κατασκευασθούν και κάποια νομίσματα που θα χρησιμοποιούνταν μετά την επικράτηση των επαναστατών για τις πρώτες ίσως συναλλαγές σ’ αυτόν τον τόπο.
Έτσι στη γραφική Χώρα των Σφακίων και στη βραχώδη ακτή, σε απόσταση 500 περίπου μέτρων ανατολικά της Χώρας υπάρχει το Σπήλιο του Δασκαλογιάννη που η παράδοση αναφέρει πως εκεί ήταν ο χώρος όπου στέγασε το νομισματοκοπείο ο Δάσκαλος. Όσο και αν ερεύνησα σε γραπτά ή άλλα ντοκουμέντα, όσο και αν προσπάθησα, δεν βρήκα πουθενά περισσότερες λεπτομέρειες ή να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αναφορά σε νόμισμα του Δασκαλογιάννη ή τέλος κάποιο νόμισμα από αυτά που φτιάχνονταν σε ένα νομισματοκοπείο εκείνης της περιόδου. Γι’ αυτό και κάνω την υπόθεση ότι σχεδιάζονταν η δημιουργία αυτού του εργαστηρίου ή ακόμη είχε πραγματοποιηθεί και κάποια αρχική εγκατάσταση εκεί, όπου όμως δεν προχώρησε κοπή νομισμάτων. Δεν αποκλείεται το σπήλαιο να χρησιμοποιήθηκε και σαν κρησφύγετο από τον Δασκαλογιάννη ή άλλους αγωνιστές.
Η προσέγγιση σε αυτό είναι εύκολη μόνο με πλεούμενο από θαλάσσης και λέγεται ότι παλαιότερα είχε ένα άνοιγμα στην οροφή απ’ όπου υπήρχε έξοδος προς τα άνω, κάπου εκεί που περνά σήμερα ο αμαξιτός δρόμος για Ανώπολη. Υπάρχουν όμως στην είσοδο και το εσωτερικό του κατολισθήσεις, που αν αυτό συνέβαινε τώρα έχει αποφραχθεί αυτή η δίοδος.
Δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο φυσικό ενδιαφέρον. Στην είσοδο από θαλάσσης υπάρχει ένας σωρός από χώμα και στο εσωτερικό μικρός θάλαμος με αρκετό ύψος, σαν ανηφοράς.
Στα Λευκά Όρη ο Δασκαλογιάννης
Μερικά χρονιά πριν, δυο φορές, πρότεινα με δημοσιεύσεις στα “Χανιώτικα νέα” να δοθεί το όνομα του Δασκαλογιάννη σε μια κορυφή των Λευκών Ορέων και συγκεκριμένα στην κορυφή Θοδωρή (Διπλη του Θοδωρή) υψόμ. 2.380 μέτρα, η τρίτη σε ύψος στη Μαδάρα πάνω από την Ανώπολη, αλλά κάνεις δεν ενδιαφέρθηκε. Αυτό θα πραγματοποιούνταν με απόφαση του Δήμου Σφακίων και με πανελλήνια συμμέτοχη σε ορειβατική συνάντηση, όπως κάθε χρόνο γίνεται σε μια κορυφή της χωράς μας για τη γιορτή του Προφήτη Ηλία, προστάτη των ορειβατών. Στην τελευταία γιορτή που έγινε στα Λευκά Όρη συμμετείχαν 1.200 ορειβάτες από όλη την Ελλάδα. Κάτι παρόμοιο έγινε το 1936 με πρωτοβουλία του τότε Ορειβατικού Χανίων και με συμμετοχή από όλη την Ελλάδα για τη μετονομασία της Κεραμειανής κορυφής Μαύρη σε κορυφή Ε. Βενιζέλου.
Ο Δήμος Σφακίων σε συνεννόηση με τον σημερινό δραστήριο Ορειβατικό Χανιών και την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας μπορούν να το προχωρήσουν σύντομα. Το οφείλουμε στον Δασκαλογιάννη να τον ανεβάσουμε στην κορυφή της Σφακιανής Μαδάρας.
Θα συνδυαστεί με ανάβαση στην ψηλότερή μας κορυφή, τις Πάχνες, από την οποία απέχει μέσω κορυφής Τροχάρης μιάμιση ώρα μόνο.
