Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα σας!
Περάσαμε με τη χάρη του Θεού από προχθές 3/4, τη Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, και φτάνουμε μεθαύριο 10/4 στην Ε΄, την αφιερωμένη στην Οσία Μαρία την Αιγύπτια και στον Εθνομάρτυρα Πατριάρχη Κων/πόλεως Γρηγόριο τον Ε΄.
Χρέος της στήλης να θυμίσει στους αναγνώστες της ότι η Οσία Μαρία η Αιγύπτια γεννήθηκε στην Αίγυπτο το 345 μ.Χ. Ως τα 17 της χρόνια έζησε αμαρτωλή ζωή. Μετανιωμένη, θέλησε να πάει στους Αγ. Τόπους. Κάποια στιγμή προσπαθώντας να εισέλθει σε εκκλησία για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, ένιωσε πως κάποιος την έσπρωχνε προς τα έξω. Μετά από θερμές προσευχές στην Παναγία κατάφερε να εισέλθει και να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό! Έφυγε μετά στην έρημο του Ιορδάνη, όπου παρέμεινε για 50 χρόνια. Εκεί συναντήθηκε με τον ασκητή Ζωσιμά, εξομολογήθηκε, κοινώνησε κι έναν χρόνο μετά, τη βρήκε ο ίδιος, πεθαμένη, εκεί που την είχε συναντήσει!
Για τον συνεορτάζοντα (10/4) Γρηγόριο τον Ε΄ τον ιερομάρτυρα από τη Δημητσάνα Αρκαδίας, να σημειώσουμε μόνο από το θαυμάσιο βιογραφικό Του, τις σπουδές του (Σμύρνη, Πάτμο, Μονή Στροφάδων, όπου εκάρη Μοναχός). Το 1785 εκλέγεται Οικουμενικός Πατριάρχης ως το 1798, που τον καθαίρεσε η Πύλη. Εξορίστηκε στο Άγιο Όρος. Το 1818 κλήθηκε για τρίτη φορά στον Οικουμενικό θρόνο, όπου παρέμεινε ως τις 10.4.1821, οπότε μέρα του Πάσχα τον κρέμασαν στην Πύλη του Πατριαρχείου οι Τούρκοι. Άγιος της εκκλησίας μας ανακηρύχθηκε στις 10.4.1921. Το άγιο λείψανο Του βρίσκεται στον Ι. Μητροπολιτικό ναό Αθηνών!
Συνεχίζοντας το εορτολόγιο των ημερών: γιορτάσαμε τον Μεγ. Κανόνα στις 6/4 εσπέρας, τον Ακάθιστο Ύμνο απόψε 8/4 και έχομε στις (10/4) μεθαύριο, την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, που αναφερθήκαμε εισαγωγικά πιο πριν.
Μια ματιά τώρα και στο καθιερωμένο Ιστορικό των ημερών:
3/4/1770: Ο Θεοδ. Κολοκοτρώνης γράφει: «Εγεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3, Δευτέρα της Λαμπρής, στο βουνό Ραμοβούνι της Παλαιάς Μεσσηνίας· σ’ ένα δέντρο αποκάτω!».
4/4/1943: Το υποβρύχιό μας: «Κατσώνης» βυθίζει γερμανικό πολεμικό πλοίο, παρά την Κύθνο.
5/4/1897: Η Τουρκία κηρύσσει πόλεμο κατά της Ελλάδος.
6/4/1897: Οι ελληνικές Δυνάμεις αποκρούουν τις επιθέσεις των Τούρκων στη Μελούνα.
7/4/1824: Ο Λόρδος Βύρων πεθαίνει στο Μεσολόγγι από πνευμονία κι ο θάνατός του βύθισε σε γενικό πένθος την Ελλάδα.
8/4/1950: Συνιστάται το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης.
9/4/1826: Μετά την απόφαση της Εξόδου, στις 6.4.1826, ο Επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ με τον Αρχιμανδρίτη Ζαλογγίτη και τους ιερείς κοινωνούν όλους τους κατοίκους Μεσολογγίου, 10.500 ψυχές!
10/4/1821: Μαινόμενα θηρία 5.000 γενίτσαροι εισορμούν στο Πατριαρχείο Κων/πόλεως, απάγουν και κρεμούν τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄, προπηλακίζουν βάναυσα το σώμα του και τον κρεμούν στην κεντρική πύλη των Πατριαρχείων!
***
Ώρα μας τώρα, να χαρούμε και κανένα βιβλίο, πρόσφατης λήψης, το ασφυκτικά γεμάτο γραφείο μας. Να μας λοιπόν, μπρος στο έργο:
Αντώνη Καρτσάκη: “Νόστιμη Ποίηση – μαγειρεύοντας με στίχους”
Αθήνα, 2020, Βιβλιοπωλείο Εστίας, σχ. 8ο, σ. 168, χαρτόδετο.
Χρόνους και καιρούς από μαθητές γυμνασίου, διαβάζουμε Τσελεμεντέ για να μάθουμε σωστότερα, το μαγείρεμα.
Οδηγούς, όμως, έμμετρα, ποιητικά γραμμένους, δεν μας έτυχε να έχουμε ξαναμελετήσει.
Έναν τέτοιο Οδηγό “μαγειρεύοντας με στίχους” και δίνοντας “Νόστιμη ποίηση” στον αναγνώστη του, χαιρόμαστε τις τελευταίες μέρες, μελετώντας και απολαμβάνοντας τη “Νόστιμη, όντως, Ποίηση” του διαλεχτού οικογενειακού μας φίλου, φιλολόγου και συγγραφέα Αντώνη Καρτσάκη.
Και αυτό του το βιβλίο, το χαιρόμαστε· οργανωμένο τέλεια μας συναρπάζει εξ αρχής· πρώτιστα, με τις ευχαριστίες του (σ. 165) που συγκινούν! Γράφει:
«-Ευγνώμων στη μητέρα εσαεί. Στη θεία απλότητα και στη σοφία της μαγειρικής της. Και στην αγάπη που μου ενέπνευσε για το καλό φαγητό.
Οφείλω πολλά στις “συμπαίκτριες” Τασούλα Μαρκομιχελάκη και Ναταλία Δεληγιαννάκη· οφείλετε πολλά στην Αγγελίνα Καρτσάκη που σας απάλλαξε από φλύαρες παρεκβάσεις.
Το παιχνίδι αυτό είχε πολλούς άλλους “συμπαίκτες”. Τους ευχαριστώ όλους για το κέφι με το οποίο συμμετείχαν. Ξεχνάω, ασφαλώς, πολλούς, θυμάμαι όμως την Αγγελική, την Αθηνά, την Αρετούσα, τον Βασίλη, τη Γεωργία, τον Γιάννη, τη Δώρα, την Ευαγγελία, την Έφη, την Ιωάννα, την Κάκια, τη Μαίρη, τις Μαρίες, τη Νέλλη, την Τίνα, τη νονά των συνταγών, τον Χαράλαμπο, τον Χριστόφορο.
Ευχαριστώ την οικογένειά μου που ανέχεται τους μαγειρικούς πειραματισμούς μου. Οι γαστρονομικές απαιτήσεις και οι παρατηρήσεις της Κωνσταντίνας, της Ειρήνης και της Αγγελίνας βελτιώνουν πάντα τις μαγειρικές αλλά και τα κείμενά μου.
Ευχαριστώ θερμά την Εύα Καραϊτίδη, τη Χριστίνα Δ. Θεοχάρη, την Ιωάννα Κομπιλίρη, τη Ρεβέκκα Βιτάλ· ευγνώμων πάντα στην οικογένεια της “Εστίας”, που ανέλαβε το ρίσκο να δημοσιοποιήσει τις συνταγές και σας δίνει τη δυνατότητα να συμμετάσχετε στο παιχνίδι».
Ποιος όμως είναι ο συγγραφέας, ο “μάγειρας”, ο ποιητής; Είναι ο ξεχωριστός και πολυτάλαντος φίλος, ο Αντώνης ο Καρτσάκης, που τον γνωρίσαμε και συνδεθήκαμε φιλικά, πριν από χρόνια, που υπηρετούσε ως φιλόλογος καθηγητής, στο Λύκειο Καντάνου – Σελίνου. Ο Αντώνης ο Καρτσάκης, λοιπόν, είναι ο εμπνευσμένος συγγραφέας σημαντικών έργων. Θυμίζουμε το: “Μεταπολεμική Κριτική και Ποίηση. Ζητήματα αισθητικής και ιδεολογίας”, 2009, “Το λογοτεχνικό Ηράκλειο του Μεσοπολέμου: Κείμενα, Έντυπα, Δημιουργοί”, 2013, “Στον ανήσυχο μαθητή μου”, 2015, κ.ά.
Με το σημερινό του έργο, βεβαιωνόμαστε πως ο αγαπητός Αντώνης ο πολυτάλαντος, είναι και ευρηματικός μάγειρας. Το σημερινό του έργο: “Νόστιμη Ποίηση”, μαγειρεύοντας με στίχους, μας το επιβεβαιώνει άριστα.
Προχωρώντας στα Περιεχόμενα δεν πιστεύουμε στα μάτια μας, μ’ όσα διαβάζουμε: Συνταγές, οδηγίες καταξιωμένου μάγερα. Είστε τώρα στη σ. 13 στο: “Ένα παιχνίδι”, όπως βεβαιώνεστε για πολλά και πολύτιμα. Ένα ελάχιστο δείγμα:
«Ένα παιχνίδι. Ναι, ένα παιχνίδι. Αλλά για ποιο σκοπό; Μήπως γιατί μου αρέσει η ενασχόληση με το φαγητό και γιατί θεωρούσα πάντα δείγμα αγάπης και σεβασμού να δέχομαι στην κουζίνα μου εκείνους που αγαπώ; Γιατί θέλω να τιμήσω τις προσφορές της φύσης με τις οποίες παιδιόθεν ευεργετήθηκα; Να διακοινώσω -ερασιτέχνης της μαγειρικής τέχνης εγώ- συνταγές απλές που αγάπησα;
Ή μήπως γιατί οι φίλοι του Βορρά, με τους οποίους ξεκίνησε πριν χρόνια η ιστορία, βάφτισαν τις έμμετρες συνταγές μου με το βαρύγδουπο “Νόστιμη ποίηση” και με παρέσυραν στο παιχνίδι;
Τουλάχιστον, είπα, να είναι ένα παιχνίδι γραφής. Στο οποίο να συνδυάσω τις δυο μου αγάπες, την ποίηση με τη μαγειρική. Την αγάπη μου στο καλό φαγητό, με την απλότητα του κρητικού δεκαπεντασύλλαβου και με αγαπημένα μου διαβάσματα. Να βάλω την ποίηση στην κουζίνα και την κουζίνα στην ποίηση. Θα έχω τότε διπλή απόλαυση ιστορώντας κάποιες μαγειρικές μου περιπέτειες με τη γεύση να τραγουδά!
Αλλά η μαγειρική δεν είναι παιχνίδι· είναι αγάπη. Αγάπη γι’ αυτό που παρασκευάζει κανείς και γι’ αυτόν που θα γευτεί το παρασκεύασμα. Είναι «αγάπη, τέχνη και τεχνική». Μια τέχνη ηδονική, μια τέχνη που τρώγεται, που κάνει χρήσιμη τη γνώση. Που νοστιμίζει και την ποίηση, θα πρόσθετα, παρέχοντας ωραίες συμβουλές ευζωίας. Και που απαιτεί, εκτός από την αγάπη, φαντασία, και ελευθερία…».
Συνεχίζοντας τη μελέτη σας, απολαμβάνετε και σε πεζό λόγο, (σ. 127-162) και σε ποιητικό (σ. 17-126), συνταγές μαγειρικής θαυμάσιες.
Ένα δείγμα από τις έμμετρα εκφρασμένες:
«Σ’ τση φύσης το περβόλι
Καροτόσουπα
Ήμαθα κι η δασκάλα μου η ακριβοαναθρεμμένη
εις το Βορρά ευρίσκεται ολίγο κρυωμένη
κι εβάλθηκα σούπα ζεστή εισε βαθύ γαβάθι
να στείλω ν’ αλαφρύνουσι τ’ αρίφνητά τζη πάθη.
Κι ήψαξα χίλιες συνταγές, δεν ξέρω ποια να πάρω
και βρήκα μια αριμάριστη κι είπα να τη ριμάρω.
Λέει μου έξι ή εφτά καλά να καθαρίσω
καρότα και κρομμύδια δυο. Να τα πολτοποιήσω
να τα σοτάρω απαλά, ώσπου να μαλακώσουν,
με βούτυρο δυο κουταλιές, τ’ αρώματα να δώσουν
που κρύβουν μες στα σπλάχνα τους.
Κι απείτις κούπες δύο
από τον καταψύκτη μου που ‘χω φυλάξει κρύο
κοτόζουμο και άλλες δυο νεράκι από τη βρύση
να σιγοβράσω όμορφα, το σπίτι να μυρίσει.
Υπέροχη η μαγειριά, θα τη χαρείτε όλοι
κι μαστοριά τζη βρίσκεται σ’ τση φύσης το περβόλι.
Κι εις πράματα πολλώ λογιώ, που άνθρωπος δεν κατέχει
κι ουδ’ ήπραξε μηδ’ είδε τα, μάθηση η φύσις έχει.
Η δασκάλα ανέρρωσε. Και πλησιάζει η εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου. Και με έπιασε το πατριωτικό μου, αναθυμώντας τους ήρωες εκείνους τους μεγάλους, και ένιωσα ότι κι εγώ έχω χρέος στην άμοιρη πατρίδα, που κακοποιείται ακόμη από δικούς και ξένους. Και είπα να την ψάξω, να την προσκαλέσω και να της μαγειρέψω. Και έψαχνα παντού κι εκείνη άφαντη:…» (σ. 71-72)
Εδώ λέμε να βάλουμε τελεία! Είναι βέβαια τόσα πολλά, αυτά που παραλείπονται και παραπονιούνται, αλλά εμείς τους υποσχόμαστε πως θα βρούμε ευκαιρία να επανέλθουμε.
Ως τότε· γεια Σας· σας ευχαριστούμε που μας διαβάσατε·
Καλό Σαββατοκύριακο, Υγεία, κι ο κορωνοϊός ξορκισμένος!
