Το σοβιετικό μνημείο Tiergaten του Βερολίνου, χτίστηκε με μάρμαρο από την κατεδαφισμένη καγκελαρία του Hitler στο σημείο από οπού θα περνούσε η λεωφόρος <Νίκης > που ήθελε να κατασκευαστεί. Εκεί είναι τοποθετημένα τα δυο πυροβόλα που σήμαναν την Νίκη μέσα στην καρδιά του ναζιστικού τέρατος (σήμερα λόγω των γεγονότων συνεχώς βεβηλώνεται).
H 9η Μάη του 1945 είναι η μέρα που συνθηκολόγησε άνευ όρων η ναζιστική Γερμανία, αφού λίγες μέρες πριν είχε καρφωθεί η σημαία με το σφυροδρέπανο στο Ράιχσταγκ. Από τότε την 9η Μάη οι κομμουνιστές και κάθε καλοπροαίρετος προοδευτικός άνθρωπος γιορτάζει και τιμά την Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών! Τιμούμε την ΕΣΣΔ και τα 20.000.000 νεκρών που έδωσε στην τιτάνια προσπάθεια να τσακίσει το κεφάλι του «φιδιού», θυμόμαστε όλους εκείνους που σήκωσαν κεφάλι στο φασισμό και το ναζισμό, αλλά και την ξεχωριστή προσφορά των Κομμουνιστικών Κομμάτων που σε όλη την Ευρώπη ηγήθηκαν μαζικών αντιστασιακών κινημάτων.
Μετά την ανατροπή του Σοσιαλισμού η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι αστικές τάξεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ βρήκαν ευκαιρία να ασελγήσουν πάνω στην επέτειο. Βάλθηκαν να βγάλουν από τη μνήμη και τη συνείδηση των λαών τη ρήση του αμερικανού λογοτέχνη Έρνστ Χέμινγουει:
«Ο κάθε άνθρωπος, που αγαπά την ελευθερία, χρωστάει τόσα στον Κόκκινο Στρατό, που δε θα μπορούσε να τα ξεπληρώσει ποτέ, με ό,τι κι αν έκανε!» Γι’ αυτό γκρεμίζουν μνημεία αφιερωμένα στο Κόκκινο Στρατό, ξαναγράφουν την ιστορία και σε πολλές περιπτώσεις προσπαθούν να καθαρίσουν από τη βρωμιά και την ντροπή τη σβάστιγκα, για να την υψώσουν και πάλι θυμίζοντας μας το στίχο: «…ο σάπιος κόσμος εκεί που σάπιζε ξανατονώθηκε…»1, και κουβαλάει μαζί του τα μαντρόσκυλα του, το σπλάχνο του, το ναζισμό-φασισμό..!
Τιμώντας το 77 χρόνια της επετείου ας θυμηθούμε τα γεγονότα απελευθέρωσης της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης από τον Κόκκινο Στρατό.
Στις 7 Απρίλη 1945 ο I. Β. Στάλιν έγραψε προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρούζβελτ:
«Είναι δύσκολον να συμφωνήση κανείς με την γνώμην ότι η μη προβολή αντιστάσεως από μέρους των Γερμανών εις το δυτικόν μέτωπον εξηγείται μόνον από το γεγονός ότι ούτοι συνετρίβησαν. Οι Γερμανοί έχουν εις το ανατολικόν μέτωπον 147μεραρχίας, θα ημπορούσανχωρίς να ζημιώσουν την υπόθεσίν τους να αποσπάσουν από το ανατολικόν μέτωπον 15 – 20 μεραρχίας και να τας μεταφέρουν προς βοήθειαν των στρατευμάτων τους εις το δυτικόν μέτωπον. Εν τούτοις οι Γερμανοί δεν το έκαμαν. Συνεχίζουν να μάχωνται με λύσσαν εναντίον των Ρώσων διά κάποιον πολύ ολίγον γνωστόν σιδηροδρομικόν σταθμόν Ζεμλιάνιτσα εις την Τσεχοσλοβακίαν, που τους χρειάζεται τόσον όσον και εις τον πεθαμένον τα καταπλάσματα, εξ άλλου όμως παραδίδουν χωρίς καμμίαν αντίστασιν τόσον σπουδαίας πόλεις εις το κέντρον της Γερμανίας όπως το Όσναμπρουκ, το Μανχάιμ, το Κάσσελ. Θα παραδεχθήτε ότι η συμπεριφορά αυτή των Γερμανών είναι κάτι περισσότερον από περίεργος και ακατανόητος» (υπουργείο Εξωτερικών της ΕΣΣΔ, «Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η αλληλογραφία Στάλιν – Τσώρτσιλ – Ρούζβελτ- Τρούμαν», τόμ. Α, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1957, σελ. 378-379).
ΒΑΡΣΟΒΙΑ
Την άνοιξη του 1944 οι Πολωνοί παρτιζάνοι άρχισαν να ενισχύονται από σοβιετικά παρτιζάνικα σώματα που εισέρχονταν στη χώρα μαζί με Πολωνούς που είχαν καταφύγει στην ΕΣΣΔ, αλλά και από σοβιετικούς που δραπέτευσαν από το στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Τον Ιούλη του 1944 άρχισε η απελευθέρωση των εδαφών της Πολωνίας από τον Κόκκινο Στρατό και το Λαϊκό Στρατό Πολωνίας. Στις 17 Γενάρη 1945 η Βαρσοβία απελευθερωνόταν παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες αντιδραστικών στοιχείων, συνεργατών των ναζί να μην πέσει η πόλη στα χέρια κομμουνιστών. Σήμερα η πολωνική αστική τάξη επιδίδεται σε ένα αντικομμουνιστικό «κυνήγι μαγισσών» σέρνοντας συχνά το ΚΚ Πολωνίας στα δικαστήρια, επιδιώκοντας έτσι να ξεγράψει από τη μνήμη των Πολωνών εργαζομένων τη μεγάλη μάχη που έδωσαν οι κομμουνιστές παρτιζάνοι για να απελευθερώσουν τη χώρα από τη ναζιστική φρίκη.
ΣΟΦΙΑ
Στη Βουλγαρία το σύμμαχο της ναζιστικής Γερμανίας το καθεστώς κλυδωνιζόταν από το καλοκαίρι του 1944, κάτι που έγινε εμφανές με τις συνεχείς εναλλαγές πολιτικών προσώπων στις κορυφές του, που δεν άλλαζαν όμως την ουσία της πολιτικής του ενάντια στην ΕΣΣΔ. Έτσι η Σοβιετική Ένωση κήρυξε στη Βουλγαρία τον πόλεμο στις 5 Σεπτέμβρη.
Υποβοηθούμενη από τον ισχυρό Λαϊκό Στρατό της Βουλγαρίας που εκείνη την περίοδο περιλάμβανε 30.000 μαχητές, απελευθέρωσε την ανατολική πλευρά της χώρας το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη. Μεγάλο μέρος του Βουλγαρικού λαού είχε εξεγερθεί ενάντια στο καθεστώς με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές. Σε πολλές πόλεις οι παρτιζάνοι άνοιξαν τις φυλακές και απελευθέρωσαν δεσμώτες της βουλγαρικής δικτατορίας. Η Σόφια απελευθερώθηκε στις 9 Σεπτέμβρη από τους παρτιζάνους και αμέσως σχηματίστηκε κυβέρνηση με κορμό το Εργατικό Κόμμα Βουλγαρίας. Στις 15 Σεπτέμβρη εισήλθαν στην πόλη μετά από πρόσκληση της νεοσυσταθείσας κυβέρνησης δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού, δηλώνοντας και με αυτό τον τρόπο το πέρασμα της Βουλγαρίας στην αντιφασιστική μάχη, αλλά και το ξεκίνημα της προσπάθειας οικοδόμησης του Σοσιαλισμού.
ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ
Η Ουγγαρία στη διάρκεια του πολέμου βρισκόταν υπό το καθεστώς του ναυάρχου Μίκλος Χόρτι που είχε συμμαχήσει με τη ναζιστική Γερμάνια δίνοντας της πολύτιμη βοήθεια.
Παρτιζάνικα σώματα καθοδηγούμενα από το ΚΚ Ουγγαρίας που μόλις έβγαινε από την παρανομία ξεκίνησαν το Σεπτέμβρη του 1944 την απελευθέρωση της χώρας με τη συμμέτοχη του Κόκκινου Στρατού. Όταν οι ναζί και οι Ούγγροι συνεργάτες τους αντιλήφθηκαν ότι δεν μπορούσαν να σταματήσουν την προέλαση των σοβιετικών επιδόθηκαν σε λεηλασίες, καταστροφές και τρομοκρατικές ενέργειες. Έτσι και στην Ουγγαρία η ιστορία κατέγραψε το κατόρθωμα των κατοίκων της πόλης Μίσκολτς να σώσουν τις βιομηχανικές υποδομές της πόλης τους από την καταστροφική μανία των Γερμανών σε μια μάχη που θυμίζει τη δική μας μάχη της «Ηλεκτρικής». Μαζί με την τοπική οργάνωση των κομμουνιστών περιφρούρησαν υποδειγματικά το εργοστάσιο μεταλλουργίας και τις μηχανικές εγκαταστάσεις της πόλης.
Στις 13 Φλεβάρη 1945 μετά από ενάμιση μήνα μαχών και ενώ οι φασίστες είχαν αρνηθεί όλα τα τελεσίγραφα του Κόκκινου Στρατού, ώστε να αποφευχθεί η αιματοχυσία, πέφτουν οι τελευταίοι πυροβολισμοί στη Βουδαπέστη.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Η επίθεση στο Βερολίνο άρχισε στις 16 Απρίλη 1945. Στις 2 Μάη οι Γερμανοί έπαψαν να προβάλλουν αντίσταση. 78.000 Σοβιετικοί στρατιώτες έπεσαν εκείνες τις ιστορικές μέρες, για να ματώσει η καρδιά του τέρατος. Γι΄ αυτό και στο Βερολίνο στήθηκε το εντυπωσιακότερο ίσως μνημείο, αφιερωμένο στην εποποιία του Κόκκινου Στρατού, στο πάρκο Τρέπτοουερ.
ΠΡΑΓΑ
Μετά τη Γιουγκοσλαβία ο Κόκκινος Στρατός προχώρησε στα τσεχοσλοβακικά εδάφη. Αυτό ενθάρρυνε το λαϊκό κίνημα στην υπό κατοχή χώρα με αποτέλεσμα η σύμμαχος του Άξονα κυβέρνηση Τίσο να καλέσει τα γερμανικά στρατεύματα να επιβάλουν την τάξη. Το γεγονός προκάλεσε γενικευμένη εξέγερση υπό την καθοδήγηση του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας κατά την οποία απελευθερώθηκε μεγάλο κομμάτι της Σλοβακίας. Λίγο μετά την απελευθέρωση του Βερολίνου ήρθε και η απελευθέρωση της Πράγας. Το άγαλμα του απελευθερωτή σοβιετικού στρατάρχη Ιβάν Κόνιεφ δέσποζε στην πόλη σε ένδειξη ευγνωμοσύνης του τσέχικου λαού προς τον Κόκκινο Στρατό που έδωσε 140.000 νεκρούς για την απελευθέρωσή τους. Στο πλαίσιο της αντικοκομμουνιστικής υστερίας η κυβέρνηση της Τσεχίας με τις ευλογίες της ΕΕ θέλησε να το απομακρύνει. Παρόλο που πολλές φορές απέτυχε λόγω μαζικών αντιδράσεων, τα κατάφερε μόνο εν μέσω πανδημίας (ξημερώματα 3/4/2020)!
ΒΙΕΝΝΗ
Άγνωστη σε πολλούς είναι η απελευθέρωση της Βιέννης από τον Κόκκινο Στρατό. Το ημερολόγιο έγραφε 13 Απρίλη 1945. Στην απελευθέρωση πήραν μέρος αυστριακοί αντιφασίστες και κομμουνιστές που πλήθυναν οι τάξεις τους ενόψει της προέλασης των σοβιετικών. Ο επιτελάρχης της 6ης γερμανικής στρατιάς αρμάτων μάχης διαπίστωνε πικρά εκείνες τις μέρες: «Είναι αδύνατο να κρατήσουμε τη Βιέννη, γιατί προβάλει αντίσταση ο πληθυσμός».
ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ
Η Γιουγκοσλαβία κατά το μεγαλύτερο μέρος της είχε ήδη απελευθερωθεί το 1944 από τους κομμουνιστές παρτιζάνους. Ωστόσο μεγάλα αστικά κέντρα παρέμεναν υπό γερμανική κατοχή. Έτσι στις 28 Σεπτέμβρη οι σοβιετικοί εισήλθαν στη Γιουγκοσλαβία, ενώ σε βοήθεια προσέτρεξαν οι ντόπιοι παρτιζάνοι. Στις 20 Οκτώβρη το Βελιγράδι απελευθερώθηκε!
ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ
Τέλη Αυγούστου του 1944 ο Κόκκινος Στρατός βρίσκεται κοντά στο ρουμανικά σύνορα, όπου ξεσπά εξέγερση ενάντια στο καθεστώς Αντονέσκου που είχε συνταχθεί με τον Άξονα συμβάλλοντας στην επίθεση του Χίτλερ ενάντια στην ΕΣΣΔ. Στην εξέγερση συμμετέχει σύσσωμο το ΚΚ Ρουμανίας. Αστικές δυνάμεις που συμμετείχαν στην εξέγερση σχημάτισαν κυβέρνηση με σκοπό την παραγκώνιση των κομμουνιστών και του ένοπλου λαϊκού κινήματος, ενώ ήρθαν σε συμφωνία με τα γερμανικά στρατεύματα, ώστε αυτά να εξέλθουν ανενόχλητα από τη χώρα. Στις 31 Αυγούστου, όμως, ο Κόκκινος Στρατός μπαίνει στο Βουκουρέστι συνεπικουρούμενος από την εθελοντική μεραρχία πεζικού «Τουντόρ Βλαντιμιρέσκου» που είχε συγκροτηθεί στην ΕΣΣΔ από Ρουμάνους αιχμάλωτους στρατιώτες.
ΤΟΝ ΝΑΖΙΣΜΟ ΤΟΝ ΤΣΑΚΙΣΕ Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ.
Η Σοβιετική Ένωση έδωσε περίπου 1.000.000 νεκρούς στη μάχη απελευθέρωσης πολλών ευρωπαϊκών κρατών. Οι ηρωικές στρατιές του Ουκρανικού μετώπου που συνέτριψαν στα Βαλκάνια το φασισμό ήταν ο καθοριστικός παράγοντας της νίκης των λαϊκών δυνάμεων επί των αστικών και του περάσματος μιας σειράς χωρών στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο. Η προέλαση του Κόκκινου Στρατού στα Βαλκάνια επέδρασε ευεργετικά και στις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Αλβανίας, αφού η γερμανική διοίκηση πιέστηκε να επιταχύνει την απόσυρση των δυνάμεων της από εκεί. Έκτος βέβαια από την Κρήτη που με την γνωστή συμφωνία της Κνωσού μεταξύ του Γερμανού Διοικητή του στρατού κατοχής στην Κρήτη και του Άγγλου ανώτατου συμμαχικού διοικητή πεδίου πολέμου στην μεσόγειο γερμανικές δυνάμεις παρέμειναν για μερικούς μήνες ακόμα , Ιούλιος 1945
Να τι γραφεί η εφημερίδα «ΛΕΥΤΕΡΙΑ», όργανο της Περιφερειακής Επιτροπής Ν. Χανίων του ΚΚΕ -Δευτέρα 21-5-1945, Ιδρυτής: Βαγγ. Κιτσάκης-Δ/ντης: Κώστας Ηλιάκης – αρ. φυλ 1: ‘’Εδώ όμως; Εδώ στα Χανιά συμβαίνουν παράξενα πράματα. Δώδεκα μέρες μετά την δίχως όρους παράδοση των Γερμανών, ο Λαός δεν μπόρεσε να χαρεί τη λευτεριά του. Οι Γερμανοί είναι ακόμα κύριοι, αφεντάδες, καταχτητές κι ο βασανισμένος, ο κουρασμένος λαός κατέχεται από ένα διαρκή εκνευρισμό και μια έντρομη αγωνία. Οι εγκληματίες πολέμου, οι δολοφόνοι του κρητικού Λαού που έδωσε τόσες θυσίες στον εθνικό και συμμαχικό αγώνα.
Τα γερμανικά τανκς και τα πολυβόλα που τρομοκρατούσαν κι αιματοκύλισαν το Λαό, διασχίζουν τους δρόμους της πόλης, εξασκείται η ίδια τρομοκρατία, σκοτώνονται οι πολίτες, η Γκεστάπο κατεβάζει με τη βία τις συμμαχικές σημαίες. Οι Γερμανοί μαζί με τα πυρομαχικά καίνε ολάκερα αυτοκίνητα φορτωμένα, ξεπουλούν σαν νοικοκύρηδες στους συνεργάτες τους μαυραγορίτες τα είδη που έχουν ληστέψει και λεηλατήσει από το Λαό. Οι ελληνικές αρχές δεν εγκαθίστανται, ο ελληνικός στρατός κι η χωροφυλακή δεν έρχονται και στο μεταξύ παντού εκκρεμότητα, χάος, Ο Λαός που έχει τσακιστεί από τη γερμανική βαρβαρότητα και τις συνέπειες της σκλαβιάς πεινά. Αγωνιά, και ζει μέσα στην ίδια εξαθλίωση, Κι όταν ο αιμόφυρτος αυτός λαός διαμαρτυρηθεί, ρωτήσει, του απαντά η αρμόδια συμμαχική υπηρεσία στερεότυπα: «Για λόγους τεχνικούς οι Γερμανοί εξακολουθούν να έχουν τη διοικητική εξουσία».Ο λαός απαιτεί να παύσει αυτό το χάος, να αφαιρεθεί η εξουσία από τους Γερμανούς .Να εγκατασταθούν οι Ελληνικές αρχές, οι Γερμανοί να κλειστούν στα συρματοπλέγματα. Είναι ζήτημα τιμής για τον κρητικό λαό για τους δήμιους του σκλάβους ταπεινωμένους ρακένδυτους στα στρατόπεδα όπως κρατούσαν εκείνοι τα ελληνικά και συμμαχικά στρατεύματα .Να δικαστούν όλοι οι εγκληματίες πολέμου εδώ στα Χανιά. Οι στρατηγοί , τα επιτελεία, η γκεστάπο, τα στρατοδικεία-κι αυτοί θα μαρτυρήσουν και τους συνένοχους των .Διαφορετικά εγκυμονουνται κίνδυνοι για την ησυχία και την τάξη, κίνδυνοι για την ζωή του λαού.
Η απελευθέρωση της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης ήταν ένας άθλος μέσα στον ακόμα μεγαλύτερο άθλο της απόκρουσης της επίθεσης στο σοβιετικό έδαφος.
Η ΕΣΣΔ είχε 20.000.000 νεκρούς σε μάχιμο και άμαχο πληθυσμό, ενώ συνολικά τα θύματα υπολογίζονται σε περίπου 30 εκατομμύρια μαζί με τους ανάπηρους και τους τραυματίες. Οι νεκροί της Βρετανίας έφτασαν τους 375.000 και των ΗΠΑ τους 405.000 (Συλλογικό, «60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Έπος και Διδάγματα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 23).
Την ίδια στιγμή, στο ανατολικό μέτωπο η Βέρμαχτ είχε απώλειες περίπου 10.000.000 άντρες, δηλαδή σχεδόν το 77% των συνολικών απωλειών της στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Συλλογικό, Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 26ος, εκδ. «Ακάδημος», Αθήνα, 1982, σελ. 430).
Από τα 260 δις. δολάρια του συνολικού ύψους των ζημιών που υπέστη η ευρωπαϊκή ήπειρος στη διάρκεια του πολέμου, τα 128 δισ. δολάρια αναλογούσαν στην ΕΣΣΔ: Σε σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις της ΕΣΣΔ. Ακόμα, κάηκαν 70.000 χωριά και κεφαλοχώρια. Καταστράφηκαν ολοκληρωτικά ή εν μέρει 32.000 βιομηχανικές επιχειρήσεις και 65.000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών. Καταληστεύθηκαν 98.000 κολχόζ, 5.000 σοβχόζ και Μηχανοτρακτερικοί Σταθμοί, χιλιάδες νοσοκομεία, σχολεία, μουσεία, ανώτερα ιδρύματα και βιβλιοθήκες (Συλλογικό, «60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Έπος και Διδάγματα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 23.).
Ο απελευθερωτής Κόκκινος Στρατός τιμήθηκε με δεκάδες μνημεία σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις ακόμα και σε πόλεις που δεν απελευθερώθηκαν από τα στρατεύματά του, δείγμα της παγκόσμιας αναγνώρισης της συμβολής του στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα επιτεύγματά του που είναι επιτεύγματα του σοβιετικού λαού και του σοσιαλιστικού συστήματος αποτελούν πηγή ηρωισμού και ανεξάντλητης έμπνευσης. Αυτά τα μοναδικά επιτεύγματα έκαναν τον ποιητή μας να υμνήσει αυτόν τον απελευθερωτικό άνεμο και να γράψει: «Ακούστε πώς τραγουδάει ο άνεμος στα στόμια των ανθρακωρυχείων, στις μπαμπακοφυτίες της Νότιας Αμερικής, στις συνοικίες της Βαρσοβίας, της Πράγας, της Αθήνας, στο Πεκίνο στις φυτείες του ρυζιού, στο μετρό του Παρισιού και στις πλατείες της Ρώμης, στη Βουδαπέστη, στη Σόφια, στο Βουκουρέστι, ετούτο το τραγούδι που το παίζει ο Σοστακόβιτς απάνω στα χαλύβδινα πλήκτρα του φράγματος της Καχόβκα κι ο Ράμπσον το τραγουδάει στις συνοικίες των νέγρων2».
Πηγές:
1. «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου» Τάσος Λειβαδίτης, 1953
2. Γιάννης Ρίτσος: «Ποιήματα τα επίκαιρα»4569
3. Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από τον τόμο Β1 του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ σελ. 35-48 και την Παγκόσμια Ιστορία της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ
4. Ντοκουμέντο για την τοπική συνθηκολόγηση των γερμανικών και ιταλικών ενόπλων δυνάμεων στην Κρήτη (Αρχείο Βουλής των Ελλήνων )
