Αΐμονας: Ένα χωριό που… πονάει

Μεγάλη πρόκληση θεωρείται για την επίσημη πολιτεία να κα­ταφέρει να κρατήσει ζωντανά τα χωριά της ενδοχώρας, στα οποία λιγοστοί πλέον κάτοι­κοι δίνουν έναν μεγάλο αγώ­να ώστε να επιμείνουν στην υπομονή, που χρόνια τώρα δείχνουν σχετικά με τις συν­θήκες της καθημερινότητας τους.

Τα ‘‘Χανιώτικα νέα’’ βρέθη­καν στο χωριό Αΐμονας του μεσορεινού Μυλοποτάμου, το οποίο απέχει από το Ρέθυμνο 50 χι­λιόμετρα στο δρόμο μετά την Αξό, εκεί στις πλαγιές του Κουκούλωνα, για το οποίο ο Francesco Barozzi, Ιταλός μαθη­ματικός και επιστήμονας, έχει αναφορές στο «Descrizione dell’ Isola di Creta» όπου περιγράφει το νησί της Κρήτης του 1577.

1 από 4

Η εφημερίδα που φτάνει στον Αΐμονα και συνδέει κατά κάποιο τρόπο την κα­θημερινότητα των λιγοστών κατοίκων του, με τα Χανιά όπου κατοικούν αρκε­τοί Αϊμονιώτες, άκουσε τις αγωνίες των ανθρώπων, περπάτησε στους δρόμους του χωριού και διαπίστωσε πέρα της ομορφιάς ενός χωριού που του αξίζει να υπάρχει στο αύριο, την εγκατάλειψη, αποτέλεσμα μιας λανθάνουσας σχέσης των ορεινών χωριών με τα Κέντρα Λή­ψης Αποφάσεων.
Το όνομα του χωριού Αΐμονας προ­ήλθε σύμφωνα με την πιο ισχυρή εκδο­χή από τον Άγιο Παντελεήμονα, εκκλη­σία του οποίου Αγίου λειτουργείτε στο χωριό. Κτηνοτρόφοι και αγρότες οι πε­ρισσότεροι από τους 120 κάτοικους του, στους οποίους καλά κρατάει το άγχος για την έλλειψη του νερού, το οποίο δι­καιολογημένα φωνάζουν ότι είναι χρει­αζούμενο για τις μικρές καλλιέργειες και τα ζωντανά που διατηρούν. Όπως μας είπε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλό­γου Γ.Λ. «αν βρέξει καλώς, αν μπορέσου­με να μαζέψουμε νερό ποτίζουμε, αλλά τους ελαιώνες μας τους έχουμε αφήσει στο θεό».

Οι νέοι του χωριού επαναλει­τούργησαν πριν λίγο καιρό, τον Πολιτι­στικό Σύλλογο, προσπαθούν να ανα­δείξουν μνημεία και διάφορες γωνιές από γειτονιές του χωριού, επιμένουν όπως μας είπαν να μην εγκαταλείψουν τον τόπο τους, να γεννήσουν παιδιά «…αλλά χρειαζόμαστε την ασφάλεια που δεν μας παρέχουν, κυρίως για την υγεία, τη μεταφορά των παιδιών μας σε εξω­σχολικές δραστηριότητες και διαδρομές του ΚΤΕΛ». Η κρητική μουσική έχει υποστηριχθεί από Αϊμονιώτες καλλιτέ­χνες που βαστούν τα παραδοσιακά με­τερίζια, ενώ παράλληλα συγγραφείς λα­ογραφίας δεν επιτρέπουν να ξεχαστεί το χωριό τους μέσω των πονημάτων τους. Από τον Αΐμονα είναι και η δημοσιογρά­φος επικοινωνιολόγος Βαρβάρα Τερζά­κη-Παλλήκαρη η οποία όπως μας είπαν έχει βοηθήσει το χωριό πολύ, ενώ δια­τηρεί ζωηρή σχέση με τους κατοίκους για τη μεταλαμπάδευση της τέχνης της υφαντικής.

Μετά το 1965, το χωριό άρχισε να αδειάζει, προς αναζήτηση ευκαιριών ζωής των κατοίκων του, οι οποίοι επέ­λεξαν να μετακινηθούν στις πόλεις των άλλων νομών της Κρήτης, βρέθηκαν σε Ρόδο και Πάτρα και ορισμένοι στο εξωτερικό, σε Αυστραλία, Γερμανία και Αμερική. Όλοι τους όμως, σύμφωνα με τη κουβέντα μας στο παραδοσιακό μπα­κάλικο του χωριού, διατηρούν ζεστές σχέσεις με τον Αΐμονα, δεν παραλείπουν το άναμμά του καντηλιού στον Άγιο Πα­ντελεήμονα, στον Άγιο Δημήτριο, στην εκκλησιά της Κοίμησης της Θεοτόκου, στον Άη Βασίλειο και στα ξωκλήσια του χωριού όπως οι Άγιοι Πάντες και ο Άγι­ος Ιωάννης ο Πρόδρομος.

Όπως μας είπαν ο πρόεδρος του Πο­λιτιστικού Συλλόγου, Γ.Λ. ο κ. Τερ­ζάκης, η κα Μαίρη και η κα Σπυ­ριδούλα, τα προβλήματα είναι ζωτικής σημασίας και πρέπει άμεσα τόσο ο δή­μος, όσο και η πολιτεία να ενσκήψουν για να «πάρουν θάρρος οι κάτοικοι εδώ, αλλά κυρίως τα 25 παιδιά μας και οι νέοι άνθρωποι που επιμένουν να πα­ραμένουν στο χωριό». Μας είπαν πως το σχολείο έχει κλείσει από το 2016 και υπάρχει μόνο ένα σχολικό λεωφορείο που τα πηγαίνει στο χωριό Πλαδιανά. Κάνουν λόγο για μία ήσυχη ζωή αλλά πολύ: «ζόρικη, διότι δεν υπάρχουν έστω και οι ελάχιστες ευκολίες. Αν κάτι χρεια­στούμε είμαστε 50 λεπτά από Ηράκλειο και 60 λεπτά από το Ρέθυμνο. Αν μία μάνα, μία γερόντισσα, ένας ηλικιωμένος πρέπει άμεσα να βρεθεί για παράδειγμα στο Πέραμα, πρέπει να δώσει 50 ευρώ στο ΤΑΞΙ ενώ για να πάει σε γιατρό στο Ηράκλειο θα δώσει 60 ευρώ».
Έχουν ανάγκη όπως λένε να περνάει αγροτικός γιατρός από το χωριό τους, όπως χρειάζονται άμεσα συγκοινωνία.

«Πρέπει τουλάχιστον τρεις φορές, δε λέμε κάθε μέρα αλλά τρεις φορές του­λάχιστον να μας βάλουν ένα λεωφορείο. Περνάει μόνο το σχολικό και όλοι οι υπό­λοιποι είμαστε ξεχασμένοι. Δεν είμαστε μόνο εμείς. Το λεωφορείο θα εξυπηρε­τούσε πολλά χωριά που έχουν ανάγκες, όπως Μουρτζανά, Δοξαρό, Κρυονέρη, Πλαδιανά, Αλόιδες, Χώνος, και άλλα. Αν δεν λυθούν τέτοια θέματα όπως και το νερό, θα ερημώσουμε».

Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλό­γου Γ.Λ. κτηνοτρόφος στο επάγγελμα είπε πως, εύχεται τα παιδιά του να μη μείνουν στο χωριό. «Εμείς ήμασταν αλ­λιώς, όμως τα σημερινά παιδιά, έχουν άλλες, σοβαρές εκπαιδευτικές και όχι μόνο ανάγκες. Δεν μπορούν να πάνε σε μία δραστηριότητα, στη μουσική, σε ξέ­νες γλώσσες. Όσοι θέλουμε να βρεθούμε σε Ηράκλειο ή Ρέθυμνο πρέπει να πάμε τα παιδιά μας σε δραστηριότητες, να μεί­νουμε εκεί για να τα πάρουμε και πολλές φορές να τα πάμε την ίδια μέρα σε μία δεύτερη δραστηριότητα. Πολύς χρόνος φεύγει άδικα στις μετακινήσεις».
Υπάρχουν όμως και οι μανάδες όπως είπε η κα Σπυριδούλα που δεν έχουν μία βιβλιοθήκη, κάτι να ασχοληθούν για να νιώσουν καλύτερα. «Έχουμε από τη μία το νερό που δεν υπάρχει, οπότε η πε­ριοχή είναι φτωχή, με μία γεώτρηση που βγάζει 25 κυβικά μόνο την ώρα, που δεν ποτίζουμε τίποτα παρά μόνο όποιος έχει πηγάδι ποτίζει κάπως. Από την άλλη, το άλλο «νερό», αυτό της δημιουργίας και της πνευματικής ενασχόλησης δεν υπάρχει επίσης. Κι αυτό εμάς τις γυναί­κες μας στενοχωρεί».
Μετά από επικοινωνία με την νέα δη­μοτική αρχή Μυλοποτάμου, όπως μά­θαμε, υπάρχει ο σχεδιασμός να φτάσει νερό από άλλη περιοχή για να γεμίζει μία δεξαμενή η οποία ενώ υπάρχει, ποτέ δεν έχει λειτουργήσει. «Ανά διαστήματα της βάζουμε νερό λίγο και τη βρέχουμε απλά για να μη σκάσει», μας είπε ο πρό­εδρος του Συλλόγου.
Ο Αΐμονας, χωριό που δεν του αξίζει η διαγραφή από τον χάρτη, επιμένει να υπάρχει. Αυτό ας το δουν οι αρμόδιοι κι ας πεισθούν, οι κλειστές πόρτες και τα εγκαταλελειμμένα σπίτια, να αποκτή­σουν και πάλι πρόσβαση και ζωή.