Ὁ ὕμνος αὐτός τοῦ προφητάνακτος Δαβίδ ἀποτελεῖ τή διαχρονικότητα τῆς σχέσεως τοῦ Θεοῦ μέ ὁλόκληρη τήν ἐκ τοῦ μηδενός Δημιουργία. Ἀποτελεῖ, ὅμως, καί φράση λατρείας καί διδασκαλίας.
Δίνει ἀφορμή ὡς προοίμιο γιά τόν παιᾶνα τῆς Ἀναστάσεως, Χριστός Ἀνέστη!
Δίνει ἀφορμή γιά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅπου στούς λόγους τους τόν χρησιμοποιοῦν.
«Αὕτη ἡ ἡμέρα, ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα, καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ» ἀναφωνεῖ ὁ ἱερεύς σήμερα καί ὅλη τήν Ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου. «Ἰδοὺ γὰρ ἡμῖν παραγέγονεν ἡ ποθεινὴ καὶ σωτήριος ἑορτή, ἡ ἀναστάσιμος ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ τῆς εἰρήνης ὑπόθεσις, ἡ τῆς καταλλαγῆς ἀφορμή, ἡ τῶν πολέμων ἀναίρεσις, ἡ τοῦ θανάτου κατάλυσις, ἡ τοῦ διαβόλου ἧττα…».1
«Σήμερον δὲ τὴν ἀνάστασιν αὐτὴν ἑορτάζομεν, οὐκ ἔτι ἐλπιζομένην, ἀλλ᾿ ἤδη γεγενημένην, καὶ κόσμον ὅλον ἑαυτῇ συνάγουσαν».2
Ἔφθασε λοιπόν ἡ πολυπόθητη καὶ σωτήρια ἑορτή. Ἔφθασε ἡ μέρα τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ μέρα τῆς εἰρήνης, ἡ ἀφορμὴ τῆς συμφιλιώσεως, ἡ παύση τῶν πολέμων, ἡ κατάργηση τοῦ θανάτου, ἡ ἧττα τοῦ διαβόλου.
Αὐτὰ ποὺ ζοῦμε στήν Ἐκκλησία μας δὲν εἶναι ἐλπίδα καὶ προσδοκία ἀλλὰ πραγματικότητα καὶ ἀλήθεια. Ἡ μέρα αὐτή, εἶναι «ἡ κλητὴ καὶ ἁγία ἡμέρα, ἡ μία τῶν Σαββάτων, ἡ βασιλὶς καὶ κυρία». Εἶναι ἡ ἡμέρα ποὺ ὡς ἀνθρώπινο γένος περιμένουμε, ἡ μοναδική, ἡ ἁγία καὶ κατ’ ἐξοχὴν ἡμέρα ὁλόκληρης τῆς ἱστορίας, ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου, ὅπως ψάλλει δοξολογικὰ ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία. Ἡμέρα τοῦ θριάμβου τῆς ἀλήθειας, τῆς νίκης τῆς ζωῆς, τῆς συντριβῆς τοῦ θανάτου, τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, τῆς συναναστάσεως ὅλου τοῦ ἀνθρώπινου γένους μαζί Του.
«Αὕτη ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ» 3. Αὐτὴ λοιπὸν τὴ μέρα ἂς τὴν ἀπολαύσουμε πνευματικά, ἂς εὐφρανθοῦμε ἐνθέως, ἂς ἀφήσουμε ἐλεύθερη τὴν καρδιά μας νὰ πανηγυρίσει. Εἶναι, ὅμως, καὶ ἡμέρα τῆς δικῆς μας ἀναγεννήσεως καὶ ἀναδημιουργίας, εἶναι ἡμέρα τῆς δικῆς μας ἀναπλάσεως ὅπως προτρέπει ὁ ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος «ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν».4
Ὁ Κύριος δὲν ἀναστήθηκε γιὰ νὰ δείξει σὲ μᾶς τὴ δύναμη τῆς θεότητός Του καὶ τὸ μεγαλεῖο τῆς δόξης Του, ἀλλὰ ἀναστήθηκε γιά νά συνεγείρει καὶ ἐμᾶς σὲ νέα ζωὴ, νέα ἀντίληψη, νέο ἦθος, νέα πορεία. Οἱ συνήθειες τῆς ἐποχῆς, ἡ ἐπιπολαιότητα τῆς φύσης μας ἀλλὰ καὶ ἡ ὀμορφιὰ τῶν παραδόσεων καὶ τῶν ἐθίμων, μπορεῖ νὰ μᾶς παρασύρουν σὲ ἕναν ἐπιφανειακὸ πασχαλινὸ ἑορτασμό, ποὺ τελειώνει μόλις περάσουν οἱ μέρες, ποὺ σβήνει μὲ τὶς λαμπάδες, ποὺ σταματάει μόλις τελειώσουν οἱ ἀργίες, ποὺ ξεχνιέται μόλις ἐπανέλθει ἡ καθημερινότητα.
Ἀντίθετα, ἡ Ἐκκλησία μας μιλάει γιὰ «ἀνέσπερο φῶς» –φῶς ποὺ δέν σβήνει-, γιὰ «αἰώνιο Πάσχα» –Πάσχα ποὺ δὲν τελειώνει, γιὰ καινούργια ζωὴ ποὺ τίποτα ἁμαρτωλό δὲν θυμίζει καὶ κανεὶς καὶ τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ τό ἐμποδίσει.
Ἡ ἡμέρα Κυρίου στήν Ἁγία Γραφή εἶναι κυρίως ἡ ἡμέρα τής Δευτέρας Παρουσίας. Εἶναι ἡ ἔνδοξη ἐκείνη ἡμέρα, κατά τήν ὁποία ὁ Χριστός ὡς δίκαιος Κριτής, θά ἀποδώσει ἑκάστω κατά τά ἔργα αὐτοῦ. Βεβαίως «ἡμέρα Κυρίου» ὀνομάζεται καί ἡ ἡμέρα τῆς πρώτης Παρουσίας Του, δηλαδή τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του. Ἡμέρα Κυρίου εἶναι αὐτή τῆς Ἀναστάσεως, εἶναι κάθε γιορτή πού ἔχει ὡς κεντρικό ἑορταστικό περιεχόμενο τό Χριστό, κάθε ἑορτή ἁγίου γιατί οἱ ἅγιοι συναγωνίζονται καί συν-πεθαίνουν μέ τό Χριστό διαχρονικά, κάθε ἄλλη μέρα κατά τήν ὁποία ἐμφανίζεται ὁ Χριστός καί γίνεται σημεῖο ἀντιλεγόμενο ἐξαιτίας τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν.
Ἡ λαμπροφόρος Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὴν κορυφαία ἑορτολογικὴ ἐκδήλωση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Κάθε ὀρθόδοξος πιστὸς δὲν ἑορτάζει ἁπλὰ τὴν Ἔγερση τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ ζεῖ τὸ συγκλονιστικό αὐτὸ γεγονός, ὡς μία προσωπικὴ μεταμόρφωση καὶ ἀνάσταση!
Τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα, ἑορτάζεται ἡ ἐπικράτηση τοῦ φωτὸς στὸ νοητὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς φθορᾶς, ἡ κατάργηση τοῦ Ἅδη καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα ἡ ἀναίρεση τοῦ θανάτου, τοῦ μονίμου ἐχθροῦ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Γιά νά πατηθεῖ ὁ θάνατος, ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός δοκίμασε τὸ πικρὸ ποτήρι τοῦ θανάτου ὡς ἄνθρωπος καὶ νίκησε τὸν Ἅδη, σύλησε (κατάσχεσε) τοὺς ἀπ’ αἰῶνος δεσμίους νεκροὺς καὶ ἔκλεισε ὁριστικὰ τὸ δρόμο τοῦ θανάτου γιὰ τοὺς πιστούς Του. Ὁ μοναδικὸς ζωντανὸς Θεὸς εἶναι ὁ Ἴδιος, ἡ ζωὴ καὶ ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς σὲ ὅλα τὰ ὄντα. Αὐτὸς «θανατοὶ καὶ ζωογονεῖ, κατάγει εἰς ᾄδου καὶ ἀνάγει».5 Ὡς θριαμβευτικὸς νικητής, νίκησε τὶς ἀντίθεες δυνάμεις, τὸ κακό καί τὸ θάνατο καὶ ἀναστήθηκε ἀπὸ τοὺς νεκρούς καί ἀνελήφθηκε στοὺς οὐρανοὺς καὶ κάθισε στὰ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ Πατρός, ὁλοκληρώνοντας τό σωτηριολογικό Του ἔργο καί ἡγεῖται τής Ἐκκλησίας ὡς ἡ κεφαλή Αὐτῆς παρατεινόμενη στούς αἰῶνες συνεχίζουσα τό ἴδιο ἔργο. Μὲ τὴν λαμπροφόρο Ἀνάστασή Του πραγματοποίησε αὐτὴ τὴν λαμπρὴ νίκη, ἀνάστησε τὸ σῶμα Του καὶ μαζὶ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρώπινη φύση, δηλαδὴ ὅλα τὰ ἀνθρώπινα πρόσωπα ὅλων τῶν ἐποχῶν, ὡς μέλη τοῦ σώματός Του. «Ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ Ἀδὰμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται».6 Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἀναστημένος δυνητικὰ ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
Ἡ λαμπροφόρος Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος μας σημαίνει ἀκόμα καὶ τὴν ὀντολογικὴ ἀλλαγή τοῦ κόσμου. Ὁ παλαιὸς πτωτικὸς κόσμος τῆς φθορᾶς ἄλλαξε κυριολεκτικά σύσταση. Μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου νικήθηκαν οἱ ἀντίθεες δυνάμεις τῆς φθορᾶς καὶ ἀπαλλάχτηκε ἀπὸ τὸ κράτος τοῦ διαβόλου. Χάρη στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ξαναβρῆκε ὁ κόσμος τὴν πραγματικὴ του θέση μέσα στὴ θεία δημιουργία. Τὸ μέγα καὶ ἀνεπανάληπτο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου εἶναι γιὰ τοὺς πιστοὺς μιὰ διαρκὴς χαρὰ καὶ ἀτέλειωτη αἰσιοδοξία. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι ἔγιναν οἱ διαπρύσιοι κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου στὰ ἔθνη χάρη στὴν ἐμπειρία τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
Τὰ νέφη τῶν Μαρτύρων θυσίασαν τὴν πολύτιμη ζωὴ τους χάρη στὴν βεβαιότητα τῆς Ἀναστάσεως. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ζοῦσαν τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως ὡς μιὰ ἀτέρμονη προσωπικὴ συγκλονιστικὴ ἐμπειρία. Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀναστάσιμη χαρὰ καὶ αἰσιοδοξία θέλει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία νὰ μεταδώσει καὶ σὲ μᾶς σήμερα.
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, μέ τή Σταύρωση καί μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔχουμε πλέον ἕνα καινούργιο Πάσχα. Ἕνα ἅγιο Πάσχα μυστικό πού βιώνεται στίς ψυχές τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἕνα Πάσχα ἁγνό, πού ἀνοίγει διάπλατα τίς κλειστές πόρτες τοῦ Παραδείσου, ἕνα Πάσχα πού ἁγιάζει ὅλους ὅσους ἀκολουθοῦν τόν ἀναστημένο Χριστό.
Αὐτό τό Πάσχα τιμοῦμε καί ἑορτάζουμε ὅλοι ἐμεῖς σήμερα. Δέν ἑορτάζουμε τό Πάσχα τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἐπικράτησης τῶν πολέμων, τῆς ἀδικίας, τοῦ πόνου, τῆς κοσμικῆς χαρᾶς, τῆς ἐμμονῆς στό κακό καί τήν ἁμαρτία ἀλλά τό Πάσχα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος γίνεται μέτρο ζωῆς καί παράδειγμα βίου ἀγαθοῦ ὥστε νά ἑνωθοῦμε μαζί Του ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρα τῆς Βασιλείας Του.
Αὐτή ἡ ἡμέρα εἶναι ἔνδοξη καί λαμπερή γιά μᾶς, τό νέο λαό τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί Λαμπρή παραδοσιακά ἀποκαλεῖται. Τώρα τά πρόσωπα ὅλων μας λάμπουν ἀπό τό φῶς καί τήν εὐτυχία πού μᾶς χάρισε ὁ Κύριος. Σήμερα ζοῦμε ἕνα νέο Πάσχα, μιά νέα διάβαση.
Κοινωνήσαμε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων παρά τίς τόσες κριτικές πού δέχθηκε το Μυστήριο τῆς θ. Εὐχαριστίας καί μεῖς πεισματικά κωφοί στίς σειρήνες τῶν ἀπίστων κοινωνοῦμε ἀναστημένο Χριστό καί πορευόμαστε ὡς νέος Ἰσραήλ χαίροντες τή ζωή μας ἐδῶ στή γῆ καί συμπορεύμαστε μέ τούς ἁγίους στήν χαρά τοῦ αἰωνίου Πάσχα.
Εὔχομαι σ’ ὅλους ἡ εὐλογία τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ νὰ εἶναι πλούσια καὶ κυρίως τὸ φῶς Του νὰ φωτίζει τὸν νοῦ μας, νὰ καταυγάζει τίς καρδιές μας, νὰ μεταμορφώνει συνεχῶς τὴ ζωή μας, ὥστε ὅλοι μαζί, μὲ ὅλο μας τὸ εἶναι, τὴ βούληση, τὴ συνείδηση, τὴ δύναμη, τὴ ζωή μας νὰ ἀναφωνοῦμε. «Χριστός Ἀνέστη»!
Μέ ἀναστάσιμες εὐχές
Ὁ Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου
Δαμασκηνός.
1. Ἰωάν. Χρυσοστόμου Λὀγος εἰς τό Ἅγιον Πάσχα J.-P. Migne, Patrologiae cursus completus (σειρά Graeca) (MPG) 52, Παρίσι: Migne, 1857-1866: 765-772.
2. Γρηγορίου Θεολόγου Λόγος με΄ είς το ἅγιον Πάσχα. J.-P. Migne, Patrologiae cursus completus (σειρά Graeca) (MPG) 36, Παρίσι: Migne, 1857-1866: 624-664.
3. (Ψαλμ. ριζ΄ 24)
4. (Ρωμ. Στ΄ 4).
5. (Α΄Βασιλ.2:6).
6. (Α’ Κορ.15:22).
