Οι άνδρες ξανάρχισαν σήμερα τα μαθήματα στα πανεπιστήμια του Αφγανιστάν, τα οποία ξανάνοιξαν έπειτα από μακρύ χειμερινό διάλειμμα, σε αντίθεση με τις γυναίκες, στις οποίες οι Ταλιμπάν εξακολουθούν να μην επιτρέπουν να σπουδάσουν.
Η απαγόρευση της φοίτησης των γυναικών στα πανεπιστήμια είναι μόνον ένας από τους πολλούς περιορισμούς στα δικαιώματα των γυναικών που επέβαλαν οι Ταλιμπάν όταν επέστρεψαν στην εξουσία στο Αφγανιστάν τον Αύγουστο του 2021. Αυτή προκάλεσε κύμα καταδίκης σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων μουσουλμανικών χωρών.
“Μου σκίζεται η καρδιά να βλέπω τα αγόρια να πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο, ενώ εμείς, εμείς μένουμε στο σπίτι”, σημείωσε η 22χρονη Ραχέλα από την κεντρική επαρχία Γορ σε δηλώσεις που έκανε στο AFP.
“Αν τα κορίτσια και οι γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι μορφωμένες, δεν θα αποδεχθούν ποτέ μια κυβέρνηση που εκμεταλλεύεται το Ισλάμ και το Κοράνι. Θα υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους (…) αυτό είναι που φοβάται η κυβέρνηση”, σημείωσε παράλληλα η Ουαχίντα Ντουράνι, η οποία αναγκάστηκε να σταματήσει τις σπουδές της στη δημοσιογραφία στην πόλη Χεράτ, στο δυτικό Αφγανιστάν.
Στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2022, ο υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης ανακοίνωσε ότι τα πανεπιστήμια θα είναι εφεξής κλειστά για τις γυναίκες επειδή οι φοιτήτριες δεν σέβονται την υποχρέωση να καλύπτουν ολόκληρο το σώμα και το πρόσωπο και επίσης επειδή δεν συνοδεύονταν πάντα, όπως απαιτείται, από έναν “μάχραμ”, έναν άνδρα συνοδό από την οικογένειά τους.
Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα είχαν ήδη παρ’ όλα αυτά υιοθετήσει νέους κανόνες μετά την επιστροφή στην εξουσία των Ταλιμπάν, με στόχο κυρίως τον διαχωρισμό ανδρών-γυναικών στα μαθήματα.
Έτσι στα κορίτσια δεν επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν μαθήματα, αν αυτά δεν γίνονταν από γυναίκες ή ηλικιωμένους άνδρες.
“Με πονάει να βλέπω χιλιάδες κορίτσια να στερούνται την εκπαίδευση στις μέρες μας”, σχολίασε ο φοιτητής πληροφορικής στη Χεράτ, Μοχάμαντ Χασίμπ Χαμπιμπζάντα.
Θεμελιώδες δικαίωμα
Είναι θεμελιώδες δικαίωμα των γυναικών, έκρινε επίσης ο φοιτητής μηχανολογίας στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, Εζατουλάχ Νεζάτι.
“Ακόμη και το να παρακολουθούν μαθήματα άλλες μέρες (από τα αγόρια), δεν είναι πρόβλημα. Έχουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και αυτό το δικαίωμα πρέπει να τους δοθεί”, πρόσθεσε κατά την επιστροφή του στο πανεπιστήμιο.
Στους κόλπους του ιδιωτικού πανεπιστημίου Ράνα, στην αφγανική πρωτεύουσα, αφίσες που εξηγούν πώς πρέπει να είναι ενδεδυμένες οι γυναίκες εξακολουθούν να βρίσκονται κρεμασμένες στους διαδρόμους, την ώρα που οι άνδρες φοιτητές έμπαιναν σήμερα για να καθίσουν στα έδρανα μισοάδειων αιθουσών, σύμφωνα με δημοσιογράφους του AFP.
“Δυστυχώς η αδελφή μου δεν μπορεί να έρθει στο πανεπιστήμιο. Προσπαθεί να μελετά στο σπίτι”, είπε ένας από αυτούς, ο Ιμπρατουλάχ Ραχίμι.
Αξιωματούχοι των Ταλιμπάν δηλώνουν ότι η απαγόρευση που επιβλήθηκε στις γυναίκες είναι μόνον προσωρινή, αλλά δεν έχουν δώσει κάποιο χρονοδιάγραμμα που να διευκρινίζει πότε θα αρθεί. Τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι επίσης κλειστά για τα κορίτσια εδώ και ενάμιση χρόνο.
Οι αρχές προέβαλαν διάφορες δικαιολογίες για να αιτιολογήσουν το κλείσιμο, επιχειρηματολογώντας ότι δεν υπάρχουν αρκετές καθηγήτριες ή χρήματα, ή ακόμη ότι τα σχολεία θα ξανανοίξουν μόλις εκπονηθεί ένα πρόγραμμα ισλαμικής διδασκαλίας.
Στην πραγματικότητα, κάποιοι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν αναγνωρίζουν ότι ο ανώτατος ηγέτης του κινήματός τους, ο Χιμπατουλάχ Ακχουντζάντα, και οι υπερσυντηρητικοί ιερωμένοι που τον συμβουλεύουν εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν με μεγάλο σκεπτικισμό τη σύγχρονη εκπαίδευση.
Η απαγόρευση των σπουδών ήταν ένα τεράστιο σοκ για τις Αφγανές, οι οποίες μόλις τρεις μήνες νωρίτερα είχαν περάσει τις εισαγωγικές εξετάσεις για τα πανεπιστήμια.
Παρά τις υποσχέσεις τους να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία, οι Ταλιμπάν επανήλθαν στην αυστηρή ερμηνεία του Ισλάμ που σηματοδότησε το πρώτο πέρασμά τους από την εξουσία (1996-2001) στο Αφγανιστάν και πολλαπλασίασαν τα κατασταλτικά μέτρα κατά των γυναικών.
Αυτές αποκλείστηκαν από πολλές δημόσιες θέσεις εργασίας, ή πληρώνονται ελάχιστα για να παραμένουν στο σπίτι τους. Επίσης δεν έχουν το δικαίωμα να ταξιδεύουν χωρίς να συνοδεύονται από άνδρα κηδεμόνα και οφείλουν να καλύπτουν ολόκληρο το σώμα και το πρόσωπο όταν βγαίνουν από τα σπίτια τους.
Τον Νοέμβριο, οι Ταλιμπάν τους απαγόρευσαν επίσης την είσοδο σε πάρκα, κήπους, αθλητικές εγκαταστάσεις και δημόσια λουτρά.
Η διεθνής κοινότητα έχει συνδέσει την αναγνώριση της εξουσίας των Ταλιμπάν και την ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια, την οποία έχει απόλυτη ανάγκη το Αφγανιστάν, με τον σεβασμό από τους Ταλιμπάν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα αυτών των γυναικών στην εκπαίδευση και την εργασία.
