ΜΕΡΟΣ 2
Δεξιότητες ζωής
Κάθε θόρυβος, αναταραχή ή βία είναι πράξη αφοπλισμού της νεολαίας μας.
Η ταχύτητα και ο όγκος των εξελίξεων απαιτούν να είμαστε σε εγρήγορση για την προσαρμογή της εκπαίδευσης των νέων μας.
Στα νέα περιβάλλοντα τα οποία δημιουργούνται συνεχώς δεν υπάρχει χώρος για ρόπαλα, ασπίδες και αφισοκόλληση. Αντίθετα, επιβάλλεται συμμετοχή ισότιμη με την προϋπόθεση ότι παιδιά και έφηβοι είναι εφοδιασμένοι κατά προτεραιότητα με δεξιότητες ζωής.
Την περασμένη εβδομάδα παρουσιάσαμε στοιχεία για τα σύγχρονα τραύματα και τις αλλαγές στην ηλεκτρονική μας παρακολούθηση.
Σήμερα παρουσιάζουμε στοιχεία ερευνών για άλλες δύο όψεις της επόμενης μέρας: την απόρριψη-φάντασμα και το κυρίαρχο γνωστικό προφίλ.
Η απόρριψη – φάντασμα
Μια σύγχρονη μορφή κοινωνικής απόρριψης είναι η φυγή-εξαφάνιση ενός συντρόφου που χαρακτηρίζεται από τον πλήρη τερματισμό κάθε επικοινωνίας.
Η απόρριψη φάντασμα έγινε γνωστή όταν η ηθοποιός Charlize Theron διέκοψε τον αρραβώνα της με τον Sean Penn αγνοώντας τις κλήσεις και τα μηνύματα του.
Γιατί είναι τρομακτικά οδυνηρή αυτή η εμπειρία;
Επειδή την εποχή της πληροφορίας όπου σχεδόν όλα είναι στη δημοσιότητα ‘η “η σιγή ασυρμάτου στις σχέσεις” είναι αδιανόητη.
Μια σειρά ευρήματα το επιβεβαιώνουν:
• H τεχνολογία αυξάνει τη συχνότητά αυτής της απόρριψης.
Έρευνα (2021, Πανεπιστήμιο Wesleyan) έδειξε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν επειδή επιτρέπουν να συνδεόμαστε -και επομένως να αποσυνδεόμαστε- εύκολα.
• Έρευνα (2016) σε 800 άτομα 18-33 ετών ανέφερε ότι το ποσοστό που έχουν βιώσει την απόρριψη-φάντασμα είναι σχεδόν 80%.
• Ερευνητές διαπίστωσαν ότι η απόρριψη είναι μια οδυνηρή εμπειρία. Όταν σε άτομα που είχαν πρόσφατα βιώσει ανεπιθύμητο χωρισμό έδειξαν φωτογραφίες των πρώην συντρόφων τους, παρατηρήθηκε ότι ενεργοποιήθηκαν περιοχές του εγκεφάλου που ανταποκρίνονται στο σωματικό πόνο.
• Έρευνα (2020, Πανεπιστήμιο Erasmus) σε 328 ερωτευμένους που χρησιμοποιούσαν εφαρμογές για κινητά ανέφερε ότι το 14% χρειαζόταν κανονική διακοπή μιας σχέσης για να προχωρήσουν στη ζωή τους.
• Έρευνα (2016, University College) διαπίστωσε ότι η αβεβαιότητα είναι πιο αγχωτική από τη βεβαιότητα όταν πρόκειται για επικείμενο πόνο. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 45 εθελοντές καθώς έπαιζαν ένα παιχνίδι με μικρά ηλεκτροσόκ. Όταν γνώριζαν ότι είχαν 50% πιθανότητες να το υποστούν, βίωσαν περισσότερο άγχος από εκείνους που είχαν 100% πιθανότητα.
• Έρευνα (2021, Πανεπιστήμιο Padova) συνέδεσε τους φυγάδες-φάντασμα με ψυχοπάθεια, μακιαβελισμό και ναρκισσισμό.
Οι συνέπειες
Όταν μας αγνοούν είναι τεράστιο πλήγμα για την αυτοεκτίμηση μας. Φανταστείτε ένα νέο άτομο που απορρίπτεται επαναλαμβανόμενα, τι σωρευτική επίδραση έχει στην αυτοεκτίμηση του.
Η απόρριψη είναι πιο δύσκολη για τους ευάλωτους νέους, επειδή δυσκολεύονται να δημιουργήσουν ουσιαστικές σχέσεις.
Ευτυχώς, υπάρχουν αντιδράσεις για την αποτροπή της απόρριψης- φάντασμα. Οι συχνοί ‘φυγάδες’ καταγγέλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έτσι η δημοφιλία στο προφίλ τους μειώνεται.
Το κυρίαρχο γνωστικό προφίλ
Στο περιβάλλον της επόμενης μέρας κυριαρχούν τα άτομα με το κατάλληλο γνωστικό προφίλ. Σε αυτό συμφωνούν οι ειδικοί:
• Τον περασμένο μήνα, ο Χανιώτης Μιχάλης Μπλέτσας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης σε εκδήλωση στην Αθήνα αναφέρθηκε στην ανάγκη αναβάθμισης του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Υπογράμμισε ότι… ‘Πλέον, οι πρώτες ύλες της καινοτομίας είναι η συνεργατικότητα, η δημιουργικότητα και η επικοινωνία. Αυτές είναι ένας χρήσιμος συνδυασμός ήπιων δεξιοτήτων, σημαντικές για τα άτομα που θα εργαστούν σε επιχειρήσεις ή θα φοιτήσουν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα’.
• O καθηγητής Η.Gardner στο βιβλίο του ‘5 Minds for the future’ (2008) υποστηρίζει ότι τα άτομα που υπερέχουν στη σύνθεση αναδεικνύονται σε όλα τα πεδία όπως….
1. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που ξεφουρνίζουν ατάκες αξιομνημόνευτες και εφαρμόσιμες. Όπως αυτή που μας μετέφερε Χανιώτης παππούς του 6χρονου εγγονού του… «Θα αδειάσει το σπίτι σας τώρα που θα φύγω».
2. Οι μαθητές που συνθέτουν περιγραφικά κείμενα ή ιστορίες σε σχολικές εργασίες ή διαγωνισμούς. Παράδειγμα η περίπτωση του Χανιώτη μαθητή που βραβεύτηκε για την ιστορία του με τον Ερωτόκριτο.
3. Οι μαθητές που ταξινομούν με ευχέρεια κάθε πληροφορία και δημιουργούν εννοιολογικές παραστάσεις ακολουθώντας το παράδειγμα του Αριστοτέλη.
4. Οι μεγαλύτεροι μαθητές που παρακολουθούν παρουσιάσεις ειδικών, συνεργάζονται σε κοινές εργασίες και τις ετερό-αξιολογούν βάσει κριτηρίων.
• Ο νομπελίστας D.Kahneman στο βιβλίο του ‘Θόρυβος, ένα ελάττωμα της ανθρώπινης κρίσης’ (2021) τονίζει τη βαρύτητα του γνωστικού μας προφίλ. Επισημαίνει ότι υπερέχουν:
√ Τα άτομα που σκέπτονται στοχαστικά κι όχι παρορμητικά.
√ Οι ενεργοί ανοικτόμυαλοι επειδή κάνουν σωστές προβλέψεις.
√ Οι ευέλικτοι στη σκέψη επειδή μπορούν να υιοθετούν αντίθετες απόψεις που υποστηρίζονται από νέα δεδομένα.
√ Οι διορατικοί επειδή ξεχωρίζουν την ορθότητα των επιχειρημάτων.
√ Οι ηγέτες που είναι έτοιμοι να αλλάξουν πορεία αν χρειαστεί, επειδή η αποφασιστικότητα κρίνεται στις κρίσιμες ώρες.
Τέλος, τονίζει ότι αν επρόκειτο να επιλέξει, θα προτιμούσε ένα σκεπτόμενο, ανοικτόμυαλο άτομο παρά ένα έξυπνο!
Συμπερασματικά
Στα περιβάλλοντα της επόμενης μέρας τα Χανιωτάκια χρειάζονται προστασία, ασφάλεια και στοργή. Γιαυτό…
Ενδυναμώνουμε τις αντοχές όσων υποφέρουν από διάρρηξη των οικογενειακών και προσωπικών τους σχέσεων.
Εφοδιάζουμε τους εφήβους μας, κατ’ αρχήν με ισχυρά πιστεύω, γνωστικές, κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες. Και σε επόμενο στάδιο με ψηφιακές δεξιότητες
Ενισχύουμε τις κοινωνικές μας δομές (Βιβλιοθήκες- Κέντρα Παιδικής Δημιουργίας, κ.α.) και την Δημόσια εκπαίδευση.
Ενεργοποιούμε όλα τα εργαστήρια δεξιοτήτων και συνεργατικές δράσεις για να αποδυναμώσουμε το σχολικό εκφοβισμό.
