Με ραγδαίους ρυθμούς φαίνεται να αυξάνονται οι διαγωνισμοί για την ποιότητα του ελαιολάδου, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο αλλά παράλληλα φαίνεται να αυξάνονται και οι πληθωριστικές τάσεις στην αξία και αποτελεσματικότητα των βραβείων, στην αγορά!
Πολυάριθμοι φορείς του δημόσιου και ιδίως του Ιδιωτικού τομέα όπως εφημερίδες, περιοδικά, ιστοσελίδες, οργανωτές εκθέσεων ακόμη και Ξενοδοχεία ασχολούνται τελευταία με την οργάνωση διαγωνισμών ελαιολάδου με διαφορετικούς όρους, κύρος και κόστος συμμετοχής αλλά και αξία των βραβείων τους.
Οι οργανωτές των διαγωνισμών καλούν, σε μερικές μάλιστα περιπέσεις επίμονα, τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς προβάλλοντας καθένας τα πλεονεκτήματα του.
Φέτος, όπως και πέρυσι οι διαγωνισμοί στους οποίους οι Ελληνικές επιχειρήσεις εμπορίας ελαιολάδου κλήθηκαν να συμμετάσχουν είναι παρά πολλοί (Πιν.1) και οι υποψήφιοι προβληματίζονται σοβαρά αν και σε ποιους πρεπει να συμμετάσχουν.
Οι όροι και το κόστος συμμετοχής
Σε ό,τι αφορα τους όρους συμμετοχής, διαπιστώνεται σημαντική ποικιλία αλλά και τάση περιορισμού των απαιτήσεων με προφανή στόχο την προσέλκυση συμμετοχών.
Ωστόσο πρεπει να επισημανθεί ότι μεταξύ των ορών συμμετοχής κρισιμότεροι είναι το μέγεθος της παρτίδας απο την οποία προέρχεται το δείγμα και ο τρόπος με τον οποιο λαμβάνεται ώστε να εξασφαλίζεται η ταύτιση δείγματος και εμπορικής παρτίδας ..
Το μέγεθος της παρτίδας απο την οποία προέρχεται το δείγμα, καίτοι ορίζεται με την προκήρυξη, (0,5-10 τόνους) στην πράξη παραμένει ανεξέλεγκτο. Στους πλείστους διαγωνισμούς δεν αναφέρεται και άρα δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου και η συμμόρφωση με το μέγεθος της παρτίδας επαφίεται στην καλή προαίρεση του διαγωνιζόμενου!
Ο τρόπος λήψης του δείγματος απο την παρτίδα που υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύει συνήθως δεν προσδιορίζεται με τους όρους του διαγωνισμού και επομένως αφήνεται στην καλή προαίρεση του διαγωνιζόμενου! Την σημαία κρατεί ο διαγωνισμός Mario Solinas του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας η συμμετοχή στον οποιο προϋποθέτει λήψη του δείγματος απο την διαγωνιζόμενη παρτίδα απο Επιτροπή η με παρουσία Συμβολαιογράφου.
Το κόστος συμμετοχής, κυμαίνεται ανάλογα με το είδος του φορέα Οργάνωσης. Στους διαγωνισμούς δημοσίων φορέων κυμαίνεται και αρχίζει από μηδέν, όπως στην περίπτωση των διαγωνισμού Mario Solinas και του διαγωνισμού της Περιφέρειας Ανδαλουσίας κ.α., και φθίνει μέχρι 50-60 €/δείγμα, όπως στην περίπτωση του διαγωνισμού της Αγροδιατροφικής Κρήτης (Πιν.1.)
Αντίθετα, στους διαγωνισμούς ιδιωτικών φορέων το κόστος είναι αρκετά υψηλότερο και κυμαίνεται από 125 έως 210 €/δείγμα για τους όντος Ελλάδας διαγωνισμούς και φθίνει μέχρι 250-300 ευρώ/δείγμα για τους εκτός Ελλάδας!
Απαιτούνται αυστηροί κανόνες για το κύρος
των βραβείων ποιότητας
» Προτάσεις Σ.Ε.ΔΗ.Κ. προς το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας
Το θέμα της εγκυρότητας και αξιοπιστίας των διαγωνισμών ποιότητας ελαιολάδου, επισημαίνεται τελευταία απο πολλούς ενδιαφερόμενους και φορεις αλλά και απο το ίδιο το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (ΔΣΕ) το οποιο αποτελει τον μεγαλύτερο οργανισμό ελαιολάδου στον κόσμο στον οποιο μετέχουν όλες σχεδόν οι ελαιοπαραγωγικές και καταναλώτριες χωρες του κόσμου,
Αλλά και ο ΣΕΔΗΚ, όπως επεσήμανε με πρόσφατη δήλωση του και ο Πρόεδρος του και Δήμαρχος Ρεθύμνου κ. Μαρινακης, θεωρεί ότι «πρέπει να επιδιώξουμε αξιόπιστους και αδιαμφισβήτητου κύρους διαγωνισμούς και διαδικασίες, ώστε το προϊόν μας να έχει κατάλληλο διαβατήριο για τη διεθνή και εσωτερική μας αγορά»
Το ΔΣΕ, με ανοιχτή επιστολή του ζήτησε την υποβολή προτάσεων για την καθιέρωση ορών και κανόνων με βάση τους οποίους πρεπει να γίνονται οι διαγωνισμοί, όποτε το ίδιος, θα μπορούσε να παρέχει την αιγίδα του για την διενέργεια τους επιβεβαιώνοντας το κυρός και την αξιοπιστία τους.
Ο ΣΕΔΗΚ ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση αυτή, έχει υποβάλει τις προτάσεις του, τα βασικά σημεία των οποίων ηταν:
1. Με δεδομένο ότι τα βραβεία των διαγωνισμών ποιότητας αποτελούν στοιχεία προβολής και διαφήμισης του προϊόντος στην αγορά απαιτείται καθιέρωση αυστηρών κανόνων και διαδικασιών τόσο κατά την λήψη των δειγμάτων όσο και κατά την αξιολόγηση τους ώστε να μην οδηγούν σε παραπλάνηση του καταναλωτή και αθέμιτο ανταγωνισμό.
2. Τα δείγματα των ελαιολάδων που διαγωνίζονται πρεπει να λαμβάνονται απο ομοιογενείς παρτίδες μεγάλου μεγέθους ανάλογες εκείνων που διατίθενται στην αγορά.
Στην περίπτωση του μη συσκευασμένου ελαιολάδου τα δείγματα πρεπει να λαμβάνονται απο δεξαμενές άνω των 10 τόνων, ενώ στην περίπτωση του συσκευασμένου τα δείγματα πρέπει να λαμβάνονται τυχαία, είτε απο παρτίδες συσκευασιών συνολικής ποσότητας άνω του ενός τόνου στην αποθήκη της επιχείρησης, είτε απο ράφια Σουπερ μάρκετ.
3. Η λήψη του δείγματος πρέπει να γίνεται είτε απο αμερόληπτη Επιτροπή δημοσίου φορέα, είτε με παρουσία Συμβολαιογράφου όπως ήδη γίνεται στον διαγωνισμοί Mario Solinas.
4. Η λήψη και αποστολή τον ίδιο τον διαγωνιζόμενο, δειγμάτων απο 2-4 φιάλες συσκευασμένου η μη ελαιολάδου επιτρέπει σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και το κυρός του διαγωνισμού γιατί μπορεί εύκολα να βρεθούν είτε απο μια πολύ μικρή ποιοτική ποσότητα που μπορεί εύκολα να παραχθεί, είτε ακόμη και να αποκτηθεί παράτυπα απο την αγορά.
5. Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας οφείλει να καθιερώσει διεθνείς κανόνες και διαδικασίες με βάση τις οποιες να χορηγεί την έγκριση και αιγίδα του στους διαγωνισμούς.
Με ανοδικές τάσεις τα καλά έξτρα
στην Κρήτη και Ισπανία
» Κοντά στα 4 € και η δημοπρασία του Α.Σ. Σκοπής
Η υψηλή πτήση των τιμών του εξτρα παρθένου ελαιολάδου φαίνεται να συνεχίζεται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία κυρίως για τα ελαιόλαδα υψηλής ποιότητας τα οποια φαίνεται ότι αρχίζουν να γίνονται περιζήτητα.
Στην Ιταλία οι τιμές του εξτρα συνεχίζουν να είναι υψηλότερες όπως πάντα (Πιν.3) και να διατηρούνται στα 6,20 €/κ όπως και την περασμένη εβδομάδα. Ακολουθούν οι τιμές στην Ισπανία, όπου οι μεγίστη τιμή έφρασε στα 4,60€/κ και ακολούθου οι τιμές στην Ελλάδα οι οποίες στην Κρητη έφτασαν μέχρι 3,97€/κ στην δημοπρασία του ΑΣ Σκοπής και στα 3,90€/κ στο ελαιοτριβείο ΑΕΡΑΚΗ στην Σητεία για ελαιόλαδο οξύτητας 0,3% .
Αναλυτικά οι τιμές σε διάφορα Συν/κα και Ιδιωτικά Ελαιοτριβεία της χώρας φαίνονται στο Δελτίο Τιμών ΣΕΔΗΚ της 14-3-17 ( www.sedik.gr)
Μεγάλη αναστάτωση με τις αλλαγές στις δηλώσεις των επιδοτήσεων
» Απο 15/3 έως 15/5 η υποβολή δηλώσεων
» Ποιοι είναι οι φορείς υποβολής δηλώσεων στην Κρήτη για το 2017
Μεγάλη αναστάτωση, κυρίως μεταξύ των φορέων υποδοχής των δηλώσεων, έχουν προκαλέσει οι αλλαγές που αποφασίστηκαν πρόσφατα για τον χρόνο, τον τρόπο και τους φορείς υποβολής των δηλώσεων των επιδοτησεων.
Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού ΥπΑΑΤ ο χρόνος υποβολής διευρύνεται κατά ένα μήνα και διαρκεί απο 15/3 έως 15/5 για τις εμπρόθεσμες δηλώσεις και φθάνει μέχρι 9/6 για τις εκπρόθεσμες, που όμως θα γίνονται με πρόστιμο 1% ανά ημέρα καθυστέρησης.
Σχετικά με τον τρόπο υποβολής, ανακοινώθηκε η απλοποίηση της ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων από τους ίδιους τους παραγωγούς, η οποία ήδη ίσχυε, αλλά και η δωρεάν υποβολή δηλώσεων απο όσους δεν έχουν μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί με ποιον τρόπο οι μεταβολές αυτές θα υλοποιηθούν στην πράξη ώστε επωφεληθούν οι παραγωγοί.
Το κόστος για την υποβολή της κάθε Αίτησης θα αναγράφεται στην Αίτηση, ανεξάρτητα από τον τρόπο πληρωμής του παραγωγού.
Σύμφωνα με την απόφαση αρ. πρ. 24805/14.03.2017 του ΟΠΕΚΕΠΕ τα βασικά σημεία των αλλαγών είναι τα εξής:
1. Καταργείται η διαφοροποίηση μεταξύ φορέων Α και Β οι όποιοι εξομοιώνονται μεταξύ τους, έχουν αυτοτελή νομική υπόσταση και μετονομάζονται σε κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ)
2. Ο υφιστάμενος φορέας Συντονισμού (δηλαδή η GAIA επιχειρείν) μετονομάζεται σε Φορέα Συντονισμού και Τεχνικής Υποστήριξης των ΚΥΔ
3. Συστήνεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ Επιτροπή, η οποία θα έχει την ευθύνη της εποπτείας και ελέγχου όλων των ΚΥΔ και του Φορέα Συντονισμού και της αξιολόγησης το έργου τους.
4. Επικαιροποιούνται και υπογράφονται εκ νέου οι Συμβάσεις μεταξύ του ΟΠΕΚΕΠΕ και των ΚΥΔ και του Φορέα Συντονισμού και μεταξύ τους.
Ανεξάρτητα από τις αποφάσεις αυτές, οι παραγωγοί πρέπει να φροντίσουν εμπρόθεσμα να ταχτοποιήσουν τις δηλώσεις τους είτε ηλεκτρονικά, είτε μέσω των ΚΥΔ που, μαζί με τα νέα που εγκρίθηκαν πρόσφατα, είναι αρκετά και σύμφωνα με πληροφορίες ανέρχονται σε 280 σε όλη την χώρα συνολικά. Τα ΚΥΔ αυτά ανήκουν είτε σε Ιδιώτες Γεωπόνους – Μελετητές, είτε σε Συνεταιρικές οργανώσεις συμβεβλημένες με την GAIA Επιχειρειν, η την Ένωση Αγρινίου κ.α.
Στην Κρητη σύμφωνα με ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ οι πιστοποιημένοι φορεις για το έτος 2017 ανέρχονται σε 29 (Πιν.2). Μερικοί όμως από αυτούς διαθέτουν περισσότερες από μια πύλες (ΚΥΔ).
“Μήλον της έριδoς” οι δηλώσεις των επιδοτήσεων
Αιτία διαιρέσεων στο Συνεταιριστικό κίνημα
Το ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ενισχύσεων) ιδρύθηκε ως υποχρέωση της χώρας μας έναντι των κοινοτικών αρχών για την διαχείριση και καταβολή των κοινοτικών επιδοτησεων. Και αυτό παρά το ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ – στα πλαίσια του όποιου ιδρύθηκε- και απο τον τίτλο του (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων
Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) αλλά και απο την νομική μορφή του ( ΝΠΙΔ) είχε τον ίδιο σκοπό και τις ίδιες δυνατότητες.
Όμως οι λειτουργίες του ΟΣΔΕ, που απέφεραν ως φαίνεται σημαντικά έσοδα απο τις δηλώσεις των παραγωγών για την ενεργοποίηση των επιδοτήσεων για αρκετά χρόνια, παραχωρήθηκαν σε Συνεταιρικές οργανώσεις συμβάλλοντας σημαντικά στον αποπροσανατολισμό και την απομάκρυνση τους απο την κύρια αποστολή τους που είναι η αξιοποίηση των προϊόντων των συνεταίρων τους.
Τα έσοδα όμως αυτά, που στην πράξη καταβάλλονταν από τις επιδοτήσεις των παραγωγών, έστω και αν έπεσαν στα 35 εκατ. € το 2016 απο τα 70 εκατ. € που ήταν το 2014, σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Υπουργού, εξακολουθούν να είναι αρκετά υψηλά!
Έτσι, φυσικό ήταν να προσελκύουν το ενδιαφέρον όχι μόνο Συν/κων αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων και να αποτελούν αντικείμενο ποικίλων συμπράξεων και συναλλαγών μεταξύ τους. Αποτέλεσμα το ΟΣΔΕ απο φορέας διαχείρισης να μετατραπεί σε αντικείμενο διαχείρισης και να αποτελεί αντικειμένων διαμάχης και «μήλον της έριδος» διαφόρων ομάδων συμφερόντων .
Αποτέλεσμα της διαμάχης αυτής φαίνεται να είναι η διάλυση της ΠΑΣΕΓΕΣ αλλά και η προσπάθεια επανίδρυσής της, η οποια φαίνεται να διαιρεί τους Συν/σμους σε δύο διαφορετικές ομάδες, την ΝΕΑ ΠΑΣΕΓΕΣ και την ΣΑΣΟΕΕ τα Μελή των όποιων δείχνει να ενδιαφέρεται, μεταξύ άλλων και με την απόκτηση μικρού η μεγάλου μεριδίου της διαχείρισης των ενισχύσεων ΟΣΔΕ
Έτσι, η δήλωση του Υπουργού ΑΑΤ κ. Αποστόλου, για «επιστροφή του ΟΣΔΕ στο σπίτι του», δηλαδή στον ΟΠΕΚΕΠΕ, φαίνεται να βρίσκεται μάλλον στην σωστή κατεύθυνση. Υπολείπεται όμως να δούμε, αν και πότε θα πραγματοποιηθεί ουσιαστικά και κυρίως αν απο την επιστροφή αυτή θα προκύψει πραγματικό οικονομικό και πρακτικό όφελος για τους παραγωγούς. Γιατί «τα λεφτά είναι πολλά» τόσο για τους Πιστοποιητές οσο και για τους για τους αγρότες!
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ . Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ . Mπάρουν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr
