Οι εργαζόμενοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας στο γραφείο μαζί με τους συναδέλφους τους. Μια συνύπαρξη που όμως δεν είναι πάντα ευχάριστη για όλους. Τι λένε οι ψυχολόγοι.
Πολλοί λένε «αγαπώ την δουλειά μου, αλλά όχι τους συναδέλφους μου». Πράγματι δεν είναι σπάνιο να ξυπνά κανείς το πρωί για να πάει στη δουλειά έχοντας σφιγμένο στομάχι επειδή πρόκειται να συναντήσει στο γραφείο απλώς… τους συναδέλφους. Σύμφωνα με έρευνα του Ταμείου Υγείας Pronova BKK, για το 29% των ερωτηθέντων-εργαζομένων το κακό κλίμα στον εργασιακό χώρο προκαλεί έντονο άγχος. Στο κακό εργασιακό κλίμα συμβάλλουν, λένε οι ειδικοί, διάφοροι παράγοντες: οι κακές σχέσεις με τους συναδέλφους, οι απαιτήσεις του διευθυντή, η ίδια η φύση της δουλειάς. Όλα αυτά δεν ευνοούν έτσι τη δημιουργία κλίματος αλληλεγγύης.
Ο μακιαβελισμός στον εργασιακό χώρο
Η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Καρολίνε Άλμαχερ-Oύκομπιτς διατηρεί ιατρείο στην περιοχή Βίλαχ-Λάντσκρον της Αυστρίας. Όπως ανέφερε στη DW: «Πολλοί από τους ασθενείς μου, κυρίως όσοι εργάζονται σε μεγάλες εταιρείες, αντιμετωπίζουν προβλήματα με συναδέλφους που έχουν τάσεις μακιαβελισμού». Ο «μακιαβελικός» τύπος ανθρώπου είναι συνήθως αδίστακτος και έχει την τάση να τοποθετεί τη δική του βούληση πάνω από τη βούληση των άλλων με τρόπο εξουσιαστικό. Επίσης σε τέτοιου είδους σχέσεις εφαρμόζεται συχνά ο «δαρβινικός κανόνας του ισχυρότερου». Σύμφωνα με την ψυχολόγο, όταν πρόκειται για συναδέλφους που είναι διατεθειμένοι να πατήσουν επί πτωμάτων για την προσωπική τους αναγνώριση, μάλλον είναι λίγα τα πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν πολλά ενδιάμεσα στάδια μεταξύ της φιλίας στον εργασιακό χώρο και του μακιαβελισμού… όπως η αρμονική συνύπαρξη.
Εμείς και οι άλλοι
Η αλήθεια είναι ότι στον εργασιακό χώρο συνυπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι ανθρώπων και εργαζομένων. Η αιτία του «κακού» έγκειται σε έναν επίσης απλό νόμο της φύσης: είμαστε όλοι διαφορετικοί. Μπορεί να ακούγεται κοινότοπο, αλλά αυτή ακριβώς η διαφορετικότητα είναι που προκαλεί τις μεγαλύτερες εντάσεις και στη δουλειά. Αλλά πώς είμαστε τελικά εμείς οι ίδιοι; Γνωρίζουμε τους εαυτούς μας ώστε να καταλάβουμε και ποιοι είναι οι άλλοι; Ήδη από τη δεκαετία του 1930 δύο Αμερικανοί ψυχολόγοι, ο Γκόρντον Άλπορ και ο Χένρι Σεμπάστιαν Όντμπερτ με ένα τεστ προσπάθησαν να προσδιορίσουν τους πέντε βασικούς τομείς βάσει των οποίων μπορεί να προσδιοριστεί η ανθρώπινη συμπεριφορά. Αυτοί οι τομείς είναι: η εξωστρέφεια και το κατά πόσο κάποιος είναι δεκτικός σε νέα ερεθίσματα και εμπειρίες, η ευσυνειδησία, η κοινωνικότητα, η ετοιμότητα για συνεργασία και η ικανότητα να νιώσει κάποιος συμπόνοια και τέλος η συναισθηματική σταθερότητα και η ευαισθησία. Με ένα ψυχολογικό τεστ μπορεί λοιπόν καθένας να εντοπίσει ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα του. Όπως αναφέρει η ψυχολόγος, αυτό το τεστ αρχικά σχεδιάστηκε «ώστε να βοηθηθούν οι εκάστοτε υπεύθυνοι στην επιλογή των κατάλληλων προσώπων για μια θέση εργασίας».
Καλές σχέσεις, όχι απαραίτητα όμως φιλικές
Στον χώρο εργασίας συναντώνται όλοι λοιπόν οι τύποι ανθρώπων. «Σε μια ομάδα η ισορροπία είναι σημαντική» εξηγεί η Καρολίνε Άλμαχερ-Oύκομπιτς. Ένα συντηρητικό και λιγότερο ανοιχτό σε νέες προκλήσεις άτομο μπορεί να επωφεληθεί από έναν πιο καινοτόμο συνάδελφο αλλά και το αντίθετο, αναφέρει η ίδια. Ίσως η έλλειψη πιο πρακτικής σκέψης που ίσως δεν διαθέτει ο δημιουργικός τύπος εργαζομένου, να εξισορροπείται από έναν άλλο συνάδελφο που δρα πιο συμβατικά και γραφειοκρατικά. Έτσι ο ένας μπορεί να επωφεληθεί από τον άλλον. Με αυτόν τον τρόπο ακόμη και ετερογενείς ομάδες μπορούν να λειτουργήσουν, μόνο όμως εφόσον καλλιεργηθεί πνεύμα συνεργασίας αλλά και σεβασμού μεταξύ των συναδέλφων. Όσο για τις φιλίες στη δουλειά; Η Αυστριακή ψυχολόγος προειδοποιεί ότι η φιλία στον εργασιακό χώρο είναι μάλλον… επικίνδυνη. Κι αυτό διότι ένας απλός τσακωμός πάνω στη δουλειά μπορεί να πυροδοτήσει βαθύτερη κρίση αλλά και ζήλεια. Όλα αυτό όμως στο τέλος ζημιώνουν μόνον ένα: την ομάδα.
