Εγώ μωρ’ εσείς κοπέλια, όπου να’ ναι ζιώ στο μ-πσεφτόκοσμο ένα αιώνα, και θυμούμαι πάρα πολλά πράματα, απού είσανιε ντίμπις και μονιτάρου αλλιώτικα. Επά θα σασεπώ πως εθωρούσανε τα κοπέλια, σε σύγκριση με τσι κοπελιές, και μπορεί κιανείς να πάρει μια ιδέια, απού το χαϊδολόημα απού γράφω παραπάνω.
Aλλονού Θεού κακοτερένιου τσι λογαριάζανε τσι κακομοίρες τσι κοπελιές, μα θα σας εξηγήσω και γιάντα: Τα κοπέλια είσανιε «παντός καιρού» (απού λεοινε οι γραμματιζούμενοι). Μα οι κοπελιές δεν εκάνανε για βοσκοί, δεν εκάνανε για ζευγάδες, δεν είσανιες ν-τουφεκιού, (κι αν το κάλιενε η γι-ανάγκη), δεν έπρεπενε να τις αφήσουνε να ξεμοναχιάσουνε στα χωράφια, γιατί και , ένα ψώμα να χα ν’τωνε βγάλουνε είσανιε ύστερα ντίμπις με χαϊμένη την αξία ν-τωνε. Ήτονε ακόμις άπου οι γι-άντρες εσκοτώνουντανε στσοι πολέμους, εσκοτωνούντανε μεταξύ ν-τωνε, εσκοτωνούντανε στα όξω βάσανα από δυστυχήματα, μα εμπαίνανε και στις φυλακές και είσανιε πολύ περισσότερες οι νύφες απού τσοι γαμπρούς και, για να ξαναθυμηθούμενε πάλι τσοι γραμματιζόμενους « Η έλλειψη κάνει την τιμή». Απού το ίδιο σπίτι, τα κοπέλια επχιαίνανε γαμπροί σε μεγαλόσπιτα μα οι κοπελιές απού το ίδιο σπίτι επαίρνασινε κακοτερένιους άντρες, μα και πολλές εγίνουντανε γεροντοκόρες, γιατί δεν υπάρχανε τόσοι γαμπροί, όσες οι νυφάδες. Ακόμις τη μ-ποντρειά τση κοπελιάς την εδιαχειρίζουντανε οι γονείς και τα αδέρφια ν-τωνε. Γροικάτε μου να σασε πω, πως ανακοινώσανε σε μια γ-κοπελιά πως αποφασίσανε να τηνε παντρέψουνε: Ο μεγάλος τση αδερφός, ο Σήφης τση λέει μια βολά: «Τέσσερα και πέντε εννιά, άδειαζε μας τη γωνιά. Εσυμφωνήσαμενε να σε παντρέψωμενε και θα σε πάρει ο (τάδε)».
Δεν είχε το δικαίωμα να πει το «όχι» και αν ετόλμανε να αρνηθεί εμπόριενε και να τηνε εδείρουνε για να δεχτεί. Πολλές βολές τσι παντρεύανε με σκοπιμότητα, όπως εταίριαζενε σ’ αυτούς (για να συνδεθούνε με άλλους, για να συμφυλιωθούνε σε μια εχθρότητα, γη για άλλη σκοπημότητα.
Πάντα υπάρχενε για τσι κοπελιές, η σκέψη: «Ψηλά, χαμηλά, ν ατσι ξεφορτωθούμενε». Με το έθιμο εκείνου του καιρού στσι φαμελιές, έπρεπε τα κοπέλια να παντρέψουνε πρώτα, τοι αδερφήδες τωνε κ’ ύστερα να σκεφτούνε αυτά για παντρειά. Και ακόμις και τα κοπέλια και οι κοπελιές έπρεπε να παντρεύονται με τη σειρά απού εγεννιούντανε. Υπάρχει η μαντινάδα για τσι κοπελιές:
«Δεν ξαναπάω στο νερό, δε σταίνω μπλειο τσυκάλι
γιατ’ επαντρέψαν τη μικρή, κι αφήκαν την μεγάλη». Στσοι άντρες όντεν επαντρευεντονε ο μικρότερος ελέγασινε πως «εκοφήνιασενε» το μεγαλύτερο. Και ούλα ετούτανιδα ήσανιε άγραφτοι νόμοι και εχρεώνουντανε στην υπόληψη του κάθα νειούς. Τα λέγανε οικογενειακές υποχρεώσεις.
Μα ακόμις στσι σειρές της παντρειάς στα αδέρφια ήτονε πρόβλημα, όπου ήσανιε μεγάλα τα κοπέλια και μικρές οι κοπελλιές. Έπρεπε να περιμένουμε τα κοπέλια να μεγαλώσουνε οι γι-αδερφήδες τωνε να τσι παντρέψουνε, για να έρθει η σειρά ν-τωνε. Μα ώστε να γίνουνε αυτά τα κοπέλια εγίνουντανε γεροντοπαλήκαρα και μερικοί, άντρες, για να αποκαστήσουνε τσι αδερφές δεν παντρεύτηκαν.
Γλωσσάρι
Ντίμπις = τελείως
Ντίμπις και μονητάρου =τελείως και μαζεμένα
Κακοτερένιος = ασήμαντος
Βολά = φορά
Κιαείς = κανείς, συχνά παλαιότερα αποφεύγαμε το σύμφωνο.
Θα μπορούσαμε να ακούσουμε και «τραούδι» αντί για τραγούδι, ή «κατέω» αντί για κατέχω
Οι γι-άντρες = Εδώ στην παραπάνω περίπτωση αποφεύγουμε το σύμφωνο ενώ το θέλει η γραμματική, στην περίπτωση τούτη, συχνά όταν η προηγούμενη λέξη, τελειώνει με φωνήεν και η επόμενη αρχίζει, βάζουμε ένα (γ) κι ας μη το θέλει η γραμματική. Οι γι-άντρες, η γι-Ελένη, η γι-αίγα, οι γι-όμορφες κ.ά.
Επίσης πολλές φορές προσθέταμε αρχικά ένα (γ). Όπως στην Αρχαία Ελληνική, το πρόσθεταν σε δασυνόμενες λέξεις. Το αίμα, το έλεγαν «γαίμα» και τον Ήλιο «γήλιο».
Εγώ θέλω να σας ευχαριστήκσω και για το σημερνό σας δημιούργημα και πολύ περισσότερο για τα πολλά που έχετε, συνολικά, προσφέρει για να μη χάνεται το ιδιαίτερο χρώμα το τόπου μας.
ο Κατωκεφαλιανός