«Σε µια κοινωνία που δεν αξιολογεί αναλόγως τον πολιτισµό, τις τέχνες και τα γράµµατα δεν µπορούµε από τους νέους ανθρώπους να περιµένουµε «θαύµατα»· ξεχνάµε ότι είναι ο καθρέφτης µας, αντανακλούν λίγο πολύ και το δικό µας είδωλο. Εµείς οι ενήλικοι πρέπει να είµαστε το ζωντανό παράδειγµα: εµείς πρέπει να τους εµπνέουµε».
Τα παραπάνω τονίζει σε συνέντευξή της στις “∆ιαδροµές” η διακεκριµένη συγγραφέας, Αγγελική ∆αρλάση, η οποία θα έρθει στα Χανιά, προσκεκληµένη του 1ου Πειραµατικού Γυµνασίου και του 9ου δηµοτικού σχολείου. Θα µιλήσει σε µαθητές αλλά και σε εκδήλωση στο Πνευµατικό Κέντρο Χανίων.
Η Αγγελική ∆αρλάση είναι συγγραφέας, σεναριογράφος και διδάσκουσα δηµιουργικής γραφής.
Από το 2000 γράφει θεατρικά έργα και πεζογραφία (για ενηλίκους και παιδιά – νέους). Βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσειςss Μεταίχµιο, Πατάκη και Κάπα Εκδοτική.
Μετά από πρόταση του Ελληνικού Τµήµατος της ΙΒΒΥ (International Board on Books for Youth) ήταν η Ελληνίδα υποψήφια συγγραφέας για το ∆ιεθνές βραβείο Hans Christian Andersen Award 2024 και Πρέσβειρα Παιδικού βιβλίου 2022-2024.
Έχει επανειληµµένως βραβευθεί και διακριθεί για το συγγραφικό της έργο ενώ βιβλία της κι έργα της έχουν µεταφραστεί στα Γαλλικά, Τουρκικά, Κορεατικά και Γερµανικά κι Ιταλικά.
“Μιλάτε” σε παιδιά και νέους µέσα από τη λογοτεχνία. Τι µηνύµατα προσπαθείτε να περάσετε;
Ποτέ δεν γράφω µε πρόθεση να περάσω κάποιο µήνυµα. Άλλωστε ούτε εµένα µου αρέσει να διαβάζω ανάλογης λογικής βιβλία · καταλήγουν να είναι διδακτικά. Η λογοτεχνία, όπως και κάθε µορφή τέχνης, έχει τους δικούς της κώδικες, τον δικό της τρόπο να επικοινωνεί µε τους αναγνώστες χωρίς να κουνάει το δάχτυλο ή να προσπαθεί να συµβουλεύσει ή να περάσει κάποιο µήνυµα.
Αυτούς τους «κανόνες» ακολουθώ κι εγώ αφού λογοτεχνία ξέρω και θέλω να γράφω. Μέσα από τα κείµενά µου προσπαθώ να εκφράσω και να µοιραστώ τα όσα εµένα µε προβληµατίζουν, µε γοητεύουν, µε θυµώνουν, µε χαροποιούν, µε απελπίζουν ή µου δίνουν ελπίδα: όπως για παράδειγµα το δικαίωµα στη διαφορετικότητα, η δύναµη του πολιτισµού, το καταφύγιο στην φαντασία και την τέχνη, το τραύµα του πολέµου και της προσφυγιάς, οι άδικες κοινωνίες, το µαγικό της φιλίας και των ανθρωπίνων δεσµών γενικότερα.
Κι έτσι µοιράζοµαι κι έτσι επικοινωνώ ελπίζοντας ότι κάπου µέσα στις ιστορίες µου θα συναντηθώ και µε τα παιδιά και τους νέους. Κάπως θα τους αγγίξω.
Τι θα παρουσιάσετε στα Χανιά;
Στα Χανιά έρχοµαι µετά από πρόσκληση του 1ου Πειραµατικού Γυµνασίου και του 9ου ∆ηµοτικού Σχολείου Χανίων και των εξαιρετικών εκπαιδευτικών τους που εδώ και καιρό ασχολούνται µε τα βιβλία µου.
Η αρχή έγινε από την φιλόλογο του 1ου Γυµνασίου κυρία Ελένη Φουντά: µέσα από µια σταθερή και συνάµα τόσο διακριτική κι ευγενική εκ µέρους της επικοινωνία µε ανατροφοδοτούσε µε όσα καταπληκτικά έκανε µε τα παιδιά της στο σχολείο µε αφορµή το µυθιστόρηµά µου «Το αγόρι στο θεωρείο».
Λίγο αφότου είχα αποδεχτεί την πρότασή της, εντελώς συµπτωµατικά επικοινώνησε µαζί µου η κυρία Βάσω Νυσταζάκη, δασκάλα, από το 9ο ∆ηµοτικό όπου κι εκεί συµβαίνουν όµορφα µαγικά πράγµατα µε τη φιλαναγνωσία. Κι έτσι, να’ µαι, στα Χανιά όπου και θα συναντηθώ µε τους µαθητές και τις µαθήτριες στα σχολεία τους, να µου παρουσιάσουν τα όσα όµορφα και δηµιουργικά έκαναν στις τάξεις τους, να συζητήσουµε, ν’ ανταλλάξουµε απόψεις.
Επίσης, στις 7µµ την Πέµπτη 4 Απριλίου, στο Πνευµατικό Κέντρο Χανίων θα µιλήσω για τη σχέση της Ιστορίας και της λογοτεχνίας και για το πως µπορούµε αξιοποιώντας λογοτεχνικά κείµενα να «διδάξουµε», µ’ έναν διαφορετικό τρόπο, την Ιστορία. Μια εκδήλωση που συνδιοργανώνεται από την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, το 1ο Πειραµατικό Γυµνάσιο Χανίων και το 9ο ∆ηµοτικό Σχολείο Χανίων, σε συνεργασία µε τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Έχετε αρκετές διακρίσεις στη λογοτεχνική σας πορεία. Ποια είναι για εσάς η πιο σηµαντική στιγµή στην καριέρα σας;
Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω µόνο µία. Θα ξεχώριζα όµως σίγουρα το Κρατικό βραβείο που πήρα για το πρώτο µου µυθιστόρηµα «Ονειροφύλακες». Ήταν η αρχή µου, νέα τότε και πρωτοεµφανιζόµενη στο χώρο της λογοτεχνίας το ένιωσα σαν «ένα φιλικό χτύπηµα στον ώµο», σαν ένα σηµάδι να προχωρήσω σε µια δύσκολη, από πολλές απόψεις, εποχή για µένα, να επιµείνω να κυνηγήσω το όνειρό µου. Όπως αντίστοιχα ξεχωρίζω την πρόσφατη υποψηφιότητα µου, µετά από πρόταση του Ελληνικού τµήµατος της ΙΒΒΥ, ως η Ελληνίδα υποψήφια συγγραφέας για το ∆ιεθνές Βραβείο Άντερσεν 2024 – και φυσικά το ότι µυθιστόρηµα µου «Το αγόρι στο θεωρείο» διακρίθηκε από τη διεθνή επιτροπή του συγκεκριµένου βραβείου που το συµπεριέλαβε στη λίστα µε τα 20 βιβλία που αξίζει να µεταφραστούν σε όλες τις γλώσσες. ∆υο σηµαντικότατες διακρίσεις µε τις οποίες νιώθω να κλείνει ένας κύκλος ανοίγοντάς µου έναν νέο που αδηµονώ για το που θα µε οδηγήσει.
Ζούµε στην ψηφιακή εποχή µε τους νέους να ασχολούνται πολλές ώρες µε το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πως βλέπετε το µέλλον του βιβλίου και της ανάγνωσης µέσα από το χαρτί και όχι από την οθόνη;
Πιθανόν µπορεί και να τυπώνονται λιγότερα βιβλία. Αν και ξέρετε το βιβλίο στην παραδοσιακή του χάρτινη µορφή δείχνει να αντέχει χαρακτηριστικά. ∆εν έχει αντικατασταθεί από την ψηφιακή του εκδοχή. Μάλιστα κάποιες έρευνες λένε ότι οι νέοι, εκεί γύρω στα τριάντα, επιστρέφουν φανατικά στα χάρτινα βιβλία. Το χάρτινο βιβλίο έχει τον δικό του ρυθµό και ατµόσφαιρα που σίγουρα λειτουργεί ακόµη και χαλαρωτικά για τον αναγνώστη. Παρ’ όλα αυτά είµαι της γνώµης ότι σηµασία, πρωτίστως, έχει το να διαβάζουµε ανεξαρτήτως µορφής βιβλίου – είτε είναι χάρτινο είτε είναι ψηφιακό – e-book είτε είναι ακουστικό – audio. Να διαβάζουµε. Κάτι που δυστυχώς δεν συµβαίνει τόσο στην Ελλάδα. Ελάχιστοι είµαστε αναγνώστες.
Ο πολιτισµός, η νεανική λογοτεχνία, µπορεί να “απαντήσει” σε ζητήµατα της εποχής και να οδηγήσει τους νέους σε πιο δηµιουργικούς δρόµους;
Μα ακριβώς αυτός ήταν ο ρόλος των τεχνών και των γραµµάτων ανέκαθεν: να ανοίγει δηµιουργικούς δρόµους και νέους ορίζοντες. Να καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την ενσυναίσθηση, να εµπνέει δηµιουργικά. Αφορά µικρούς και µεγάλους. Μόνο που οι νέοι άνθρωποι, δεν είναι… µανιτάρια. Σε µια κοινωνία που δεν αξιολογεί αναλόγως τον πολιτισµό, τις τέχνες και τα γράµµατα δεν µπορούµε από τους νέους ανθρώπους να περιµένουµε «θαύµατα»· ξεχνάµε ότι είναι ο καθρέφτης µας, αντανακλούν λίγο πολύ και το δικό µας είδωλο. Εµείς οι ενήλικοι πρέπει να είµαστε το ζωντανό παράδειγµα: εµείς πρέπει να τους εµπνέουµε. Να τους δείχνουµε το δρόµο, ώστε εκείνοι να κάνουν τους δρόµους ακόµη οµορφότερους και πλατύτερους.
Εκδηλώσεις στα Χανιά
Η πολυβραβευµένη συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, Αγγελική ∆αρλάση, την Πέµπτη 4 Απριλίου, το πρωί, θα συναντήσει τους µαθητές της Β’ τάξης του 1ου Πειραµατικού Γυµνασίου Χανίων, στον χώρο της ∆ηµοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων, ενώ το απόγευµα της ίδιας ηµέρας, στις 19:00 µ.µ. θα µιλήσει στο Πνευµατικό Κέντρο Χανίων, µε θέµα: “Η διδασκαλία της Ιστορίας στο ∆ηµοτικό και στο Γυµνάσιο µέσα από την επεξεργασία λογοτεχνικών κειµένων”, σε εκδήλωση που διοργανώνουν οι Περιφέρεια Κρήτης – Π.Ε. Χανίων, 1ο Πειραµατικό Γυµνάσιο Χανίων και 9ο ∆ηµοτικό Σχολείο Χανίων, σε συνεργασία µε τις εκδόσεις Μεταίχµιο.
