Αγιος Βασίλης αντί Santa Claus

Υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο κοκκινοσκούφηδων Βασίληδων; Βεβαίως και υπάρχει.
Κατ’ αρχήν ο ένας είναι λεπτός και ξερακιανός, όπως απεικονίζονται οι Αγιοι της εκκλησίας μας, ενώ ο άλλος είναι χοντρός, καλοθρεμμένος με κατακόκκινα μάγουλα, με όλες δηλαδή τις ενδείξεις καλοπέρασης και ζωής στραμμένης στην κατανάλωση.
Υπάρχει κάτι κακό, θ’ αναρωτηθεί κάποιος σ’ όλα αυτά; Κατά την άποψή μου όχι δεν υπάρχει, διότι το κάθε τι εξαρτάται από τους στόχους μας και τα θέλω μας στη ζωή. Όταν για παράδειγμα στόχος μου στη ζωή είναι η καλοπέρασή μου, το καλό φαγητό, η κατανάλωση γενικώς και οι αγορές ειδικώς, προς ένδειξη ότι υπάρχω, είμαι εδώ, καταναλώνω και άρα υπάρχω, είναι δικαίωμα, αλλά δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει στόχος ζωής δικός μου. Ο διπλανός μου μπορεί να κάνει ό,τι θέλει.
Στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα λέμε, “Αγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία” “Βαστά εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι” και δεν βαστά καταναλωτικά αγαθά όπως ο στημένος συνάδελφός του και έρχεται από την Καισαρεία κι όχι από τους πάγους της Φινλανδίας ή του Β. Πόλου. Πώς λοιπόν μας προέκυψε ο Santa Claus;
Ο Santa Claus δεν είναι ένα θρησκευτικό σύμβολο, αλλά ένα καταναλωτικό έμβλημα. Μια φιγούρα – μασκότ αναψυκτικού που εντέχνως αποκόπηκε από το προϊόν που τον έκανε γνωστό για να αποτελέσει γενικά ένα εργαλείο του εμπορικού marketing. Η Coca Cola αρχικά απευθυνόταν κυρίως σε ενήλικες. Όταν η εταιρεία παρατήρησε πως τον χειμώνα οι πωλήσεις της έπεφταν, αποφάσισε να επεκτείνει το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται, προσανατολισμένη σε όλη την οικογένεια (παραδοσιακά το βασικό κύτταρο κατανάλωσης) αλλάζοντας και τη φύση του προϊόντος.
Πολλοί καλλιτέχνες επιστρατεύτηκαν εκείνη την εποχή για να αλλάξουν το προφίλ της Coca Cola, μεταξύ αυτών και ένας λευκός άντρας ντυμένος στα κόκκινα με σκούφο και γενειάδα που έφερνε (σύμφωνα με τη διαφήμιση) ένα μπουκάλι του αναψυκτικού ως δώρο στην οικογένεια, γεμίζοντάς τους με χαρά. Σήμερα ο κύριος αυτός μπορεί να θεαθεί σε ευχετήριες κάρτες, καταστήματα, περιοδικά, κοινωνικές εκδηλώσεις κ.λπ. Ο Αγ. Βασίλης (Santa Claus) με τη μορφή που τον ξέρουμε σήμερα δεν υπήρξε ποτέ. Σε διάφορες χριστουγεννιάτικες ιστορίες, σε διαφορετικές χώρες και έθιμα αλλάζει όνομα, εμφάνιση ακόμη και μέσο μετακίνησης, ωστόσο, τα σημερινά του χαρακτηριστικά κι ο ρόλος που επιτελεί είναι βασισμένος σε αμερικάνικα πρότυπα.
Αν γυρίσουμε στα μαθητικά μας χρόνια θα θυμηθούμε ότι ο μητροπολίτης Καισάρειας Βασίλειος που γεννήθηκε περίπου το 330 μ.Χ. στη Νεοκαισάρεια, μάζεψε τα χρυσαφικά των κατοίκων της περιοχής του για να τα γλυτώσουν από τους Οθωμανούς. Όταν λοιπόν με το πέρασμα του χρόνου τα γλύτωσαν, μη ξέροντας ποιο ανήκει σε ποιον, ο Βασίλειος, μετέπειτα Αγιος και Μέγας, έφτιαξε πίτες, έβαλε μέσα ένα κόσμημα και τις μοίρασε στους κατοίκους. Ετσι μας έμεινε το έθιμο της βασιλόπιτας και του φλουριού.
Χωρίς να ψάχνω το ποσοστό αλήθειας στην ιστορία αυτή, η όλη διαδικασία με καλύπτει, διότι έχει πηγές στην ιστορία μου (η καταγωγή του πατέρα μου είναι από την Καισάρεια), έχει πηγές στην πίστη μου, έχει μηνύματα να μου δώσει.
Ο καλοφαγάς χοντρός τι έχει να μου δώσει πέρα από το μήνυμα του καταναλωτισμού. Μου λέει: καταναλώστε γιατί χανόμαστε. Μάλλον λάθος: καταναλώστε για να χαθούμε και υλικά και οικονομικά, αλλά και ηθικά. Διότι η κατανάλωση μας έφερε στο σήμερα.
Οι γιορτές αυτών των ημερών, Χριστούγεννα, Νέο έτος, Θεοφανίων που συμπίπτουν με το χειμερινό ηλιοστάσιο και που παγκόσμια δημιουργεί γύρω του γιορτές και φέρνει μηνύματα εσωτερικά, υπενθυμίσεις ψυχής, έχουν και μας δείχνουν έναν δρόμο που έχει ανάγκη η ψυχή, το Είναι του ανθρώπου, αυτού του ανθρώπου που αναρωτιέται έστω και λίγο, “από μια μαύρη τρύπα ερχόμαστε σε μια μαύρη τρύπα ξαναμπαίνουμε και το ενδιάμεσο που το ονομάζουμε ζωή τι το θέλουμε;”. Ηρθαμε για να καταναλώσουμε, να φάμε να πιούμε, να πάρουμε δώρα, να πάρουμε ρούχα, να…, όπως μας παρακινεί ο Santa Claus ή μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε για τον πλούτο της ψυχής και πώς θα τον διαφυλάξουμε ή θα τον εμπλουτίσουμε, μοιράζοντάς τον και στον διπλανό μας μέσω της αγάπης; Πλούτος που δεν απαιτεί ανταμοιβή, ούτε δούλεψε, δούλεψε, μάζεψε, μάζεψε, για να ξοδέψεις όσα μπορείς.
Μήπως τελικά παρασυρθήκαμε από τον ξενόφερτο και καταναλωτικό Santa Claus και ξεχάσαμε τα μηνύματα του δικού μας Αγίου Βασιλείου εκ Καισαρείας, που και δικό μας να μην τον θεωρήσουν μερικοί, δεν μπορούν να αρνηθούν ότι φέρνει μηνύματα αγάπης, ανθρωπιάς, εσωτερικής αναζήτησης και φυσικά στόχο που μπορεί να γίνει ο δρόμος μας στη ζωή.
Ας ξανασκεφθούμε, λοιπόν, ποιον θέλουμε στη ζωή μας, τι επιθυμούμε και γιατί.
Το πνεύμα του Αγ. Βασιλείου (όπως παρουσιάζεται σήμερα) δεν είναι πνεύμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αλλά ένα εμπορικό δημιούργημα που καθηλώνει τις σκέψεις των ανθρώπων σε πράγματα υλικά αγαθά μόνο.
Ευκαιρία να σκεφθούμε. Η αναζήτηση και η επιλογή των θέλω μας κατόπιν δικής μας αποκλειστικά επιλογή είναι υποχρέωσή μας που δίνει χαρά.