Κατάλοιπα άλλων εποχών, στοές, καταφύγια, πολυβολεία του Β΄Παγκοσμίου πολέμου, που έχουν αφήσει όμως έντονα τα σημάδια τους στη μνήμη και στη ψυχή των ανθρώπων της Ν. Χώρας. Παρά την έντονη αστικοποίηση της συνοικίας και των γύρω περιοχών τμήματα τους συναντάμε ακόμα και σήμερα.
Oπως στο λιμανάκι της Νέας Χώρας. Οι ερασιτέχνες ψαράδες της περιοχής μας δείχνουν την κατάληξη μια στοάς που όλοι θυμούνται ότι μεταπολεμικά έφτανε μέχρι και το 6ο Δ.Σ. στην οδό Π. Ιωαννικείου. Η τσιμεντένια θωράκιση είναι εμφανή αν και η στοά πλέον δεν είναι προσβάσιμη καθώς έχει μπαζωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της. «Στο λιμανάκι της Ν. Χώρας υπήρχε ένα επάκτιο πυροβόλο των 3 ιντσών που θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι μέχρι και το 1951 ήταν το καθημερινό μας παιγνίδι να πάμε εκεί και να το κινήσουμε. Μέσω της στοάς, του τούνελ που συνεχίζονταν σε απόσταση 150 μ. υπήρχε σύνδεση με ένα αντιαεροπορικό Bofors που βρίσκονταν εκεί που είναι το 6ο Δ.Σ. Χανίων. Τα δύο στοιχεία είχαν επικοινωνία μεταξύ τους. Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών στη Μάχη της Κρήτης υπάρχουν διηγήσεις για ένα γερμανικό “Στούκας” που είχε ρίξει τη βόμβα του πάνω στο αντιαεροπορικό εξαφανίζοντας τους Άγγλους στρατιώτες που ήταν εκεί. Δυστυχώς μετά τον πόλεμο οι στοές χρησιμοποιήθηκαν ως αποδέκτες μπαζών» λέει στα “Χ.Ν.” ο Γιώργος Πουλιδάκης.
Όπως αναφέρει ο δάσκαλος και ιστοριοδίφης Γιώργος Πιτσιτάκης, που ήταν εκ των συντακτών του εξαιρετικού βιβλίου για τη Ν. Χώρα “Η Αλίβρεκτος Νέα Χώρα” στην περιοχή υπήρχαν αρκετές στοές που κατασκευάστηκαν από τους Ενετούς και τους Τούρκους στα πλαίσια των οχυρωματικών τους εργασιών.
ΤΟ “ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ” ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
Στο Δυτικό τμήμα της όχθης του Κλαδισού στο χώρο που βρίσκονταν το γήπεδο του Παγχανιακού και ακόμα πιο πέρα για χρόνια μετά τον πόλεμο υπήρχε ένα νεκροταφείο πολεμικού υλικού (οχήματα, εξοπλισμός, τανκς, πυρομαχικά) των Γερμανών αλλά και των Άγγλων. «Μετά τον πόλεμο οι Νεοχώριτες πήγαιναν στην περιοχή εκεί για να βρουν χρήσιμα υλικά. Βέβαια είχαν βάλει παντού νάρκες οι Γερμανοί και ήταν δύσκολη η προσέγγιση. Τι έκαναν οι Νεοχωρίτες; Μάζευαν πυρίτιδα για να φτιάξουν δυναμίτες για ψάρεμα. Έβγαζαν τα βλήματα, ξεβίδωναν τους επικρουστήρες, και έπαιρναν το μπαρούτι. Αυτή τη δουλειά την έκανα και εγώ μαζί με το μπάρμπα και το πατέρα μου. Το μπαρούτι το βάζαμε σε κουτιά κονσέρβας φτιάχνοντας το δυναμίτη που πετούσαμε στη θάλασσα. Επίσης παίρναμε και όπλα, τα γερμανικά “Μάουζερ” και τα Αγγλικά “Ένφιλντ” και τα μετατρέπαμε σε κυνηγετικά όπλα. Όλα αυτά βέβαια με μεγάλη προσοχή γιατί μετά ήταν ο εμφύλιος και αν σου έβρισκαν όπλο…κάηκες. Εγώ είχα ένα “Ένφιλντ” με το οποίο πήγαινα για κυνήγι με τον πατέρα μου. Βέβαια ήταν πολλοί οι Νεοχωρίτες που σκοτώθηκαν και άλλοι που σακατεύτηκαν γιατί έπεσαν πάνω σε νάρκη, ή έσκασε στα χέρια του κάποιο βλήμα και έτσι από κάποιο σημείο και μετά πήγαιναν μόνο οι πολύ τολμηροί» θυμάται ο κ. Πουλιδάκης.
Μνήμες από το νεκροταφείο πολεμικού υλικού του Κλαδισού έχει καταθέσει με κείμενο του στο “Η Αλίβρεχτος Νέα Χώρα” και ο αείμνηστος Μιχάλης Γρηγοράκης.
«Οι άνθρωποι είχαν μεγάλες ανάγκες. Ακόμα και τους κινητήρες των tanks τους προσάρμοζαν στα φορτηγά, έπαιρναν εξοπλισμό από τα στρατιωτικά οχήματα και τον προσάρμοζαν στα δικά τους. Ακόμα και μια κάννη από τανκ Panzer είχε βρει ο μπάρμπας μου Μιχάλης Πουλιδάκης στη θάλασσα μπροστά στη Ν. Χώρα. Την έβγαλαν με μεγάλο κόπο και τη μετέφεραν με κάρο σε ένα ελαιουργείο όπου την χρησιμοποίησαν ως άξονα! Θυμάμαι πως μαζί με το φίλο μου τον Γιώργο Κοτζαμάνη πηγαίναμε μέχρι και το 1960 κάτω από την ΑΒΕΑ όπου οι Γερμανοί είχαν ρίξει τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών. Βγάζαμε τα πυρομαχικά και τα πουλούσαμε για χαλκό. Τον περισσότερο εξοπλισμό, όλο σχεδόν, το 1955 ήλθε μια Ιταλική εταιρεία και τον μάζεψε προφανώς για να το μεταφέρουν σε κάποιο χυτήριο» αναφέρει ο συνομιλητής μας.
ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ
Στους Αγίους Αποστόλους, στο κεντρικό κόλπο κάτω από το γήπεδο και στο ακρωτήριο δίπλα στη Χρυσή Ακτή υπάρχουν δύο πολυβολεία. Ίσα που διακρίνονται ανάμεσα στα δέντρα και τα εντοπίζουν μόνο αυτοί που γνωρίζουν την περιοχή. «Εδώ ο τόπος είναι διάσπαρτος με σφαίρες. Στη Χρυσή Ακτή στο σημείο πίσω από τη δυτική καντίνα ήταν οι μπαρουταποθήκες όπως λέγαμε εμείς οι Νεοχωρίτες. Χώροι με πυρομαχικά των Άγγλων που εμείς πηγαίναμε ως παιδιά για να μας δώσουν μια κονσέρβα με κορν μπιφ ή γλυκό…» καταλήγει ο κ. Πουλιδάκης.
